Polonez – legenda polskich dróg: Historia kultowej marki samochodów

Początki marki Polonez

Historia Poloneza zaczyna się w 1978 roku, gdy z taśmy produkcyjnej warszawskiej Fabryki Samochodów Osobowych (FSO) zjechały pierwsze egzemplarze. Auto miało być następcą wysłużonego Fiata 125p, który sam w sobie był kopią włoskiego pierwowzoru. Projekt Poloneza powstał przy współpracy z włoską firmą Italdesign Giorgetto Giugiaro – jednego z najbardziej cenionych stylistów samochodowych tamtych czasów.

Polonez miał być nowoczesnym, bezpiecznym i komfortowym samochodem średniej klasy. Planowano nawet wersje z napędem na cztery koła, silnikami diesla i wersjami coupe, lecz większość z tych pomysłów pozostała na etapie prototypu lub koncepcji – głównie z powodu ograniczeń budżetowych i technologicznych PRL.

Rozwój i modele

Przez lata powstało wiele wersji Poloneza – zarówno pod względem wyglądu, jak i zastosowanych silników:

• Polonez 1500 / 1300 (1978–1991) – pierwsze modele z silnikami Fiata. Mimo nowoczesnego nadwozia, bazowały na podwoziu i mechanice Fiata 125p, co czyniło je dość przestarzałymi już w chwili debiutu.
  
  
• Polonez Caro (1991–1997) – zmodernizowana wersja, z bardziej kanciastym designem i nowym wnętrzem. Pojawiły się wersje z katalizatorem, a nawet wspomaganiem kierownicy i elektrycznymi szybami.
  
  
• Polonez Atu (1996–2002) – pierwszy seryjnie produkowany sedan w gamie Poloneza. Choć stylistycznie kontrowersyjny, zyskał sporo nabywców, zwłaszcza wśród klientów flotowych.
  
  
• Polonez Truck, Cargo, Kombi – użytkowe odmiany samochodu, wykorzystywane przez firmy, instytucje publiczne i prywatnych przedsiębiorców. Były niezwykle popularne w latach 90.
  

Wraz z rozwojem modelu wprowadzano także nowe jednostki napędowe, m.in. silniki Rovera (1.4 16V) oraz diesle 1.9 produkcji Citroëna. Mimo to auto pozostało technologicznie w tyle za zachodnią konkurencją.

Polonez w życiu codziennym

Dla wielu Polaków Polonez był pierwszym samochodem, którym jechali na wakacje nad morze, przewozili meble czy wozili dzieci do szkoły. W latach 80. i 90. był synonimem nowoczesności w krajowej motoryzacji. Wersje policyjne, wojskowe i służbowe (np. w straży pożarnej) były powszechnym widokiem.

Auto miało wiele zalet: stosunkowo duże wnętrze, tanie części zamienne i możliwość łatwej naprawy "pod blokiem". Z drugiej strony – krytykowano go za dużą masę, słabe osiągi, korozję i mało precyzyjne prowadzenie. Nie przeszkodziło to jednak, by zdobył status samochodu narodowego.

Schyłek produkcji i koniec ery Poloneza

Po 1989 roku, wraz z otwarciem polskiego rynku na zagraniczne samochody, Polonez zaczął szybko tracić na znaczeniu. Choć w latach 90. próbowano go modernizować i dopasowywać do standardów Unii Europejskiej, był zbyt kosztowny w produkcji i technologicznie przestarzały.

Ostatni Polonez zjechał z taśmy w 2002 roku, kończąc ponad 24-letnią historię produkcji. Łącznie powstało ponad milion egzemplarzy, z czego część trafiła na eksport – m.in. do Egiptu, Kolumbii czy Chin.

Dziedzictwo i współczesne spojrzenie

Choć od zakończenia produkcji minęły dekady, Polonez wciąż ma swoich wiernych fanów. Działa wiele klubów miłośników, organizowane są zloty, a niektóre egzemplarze są pieczołowicie odrestaurowywane i wystawiane na targach klasyków.

Dla młodszych pokoleń może być tylko ciekawostką, ale dla tych, którzy nim jeździli – to wehikuł czasu, który przypomina o czasach, gdy Polska budowała swoją motoryzacyjną niezależność.

- - - 

Polonez to coś więcej niż samochód – to część polskiej historii, wspomnień rodzinnych i przemian społecznych. Choć jego losy były burzliwe, a konstrukcja nie zawsze nadążała za światem, jedno jest pewne: to auto na zawsze wpisało się w krajobraz Polski i pozostanie ikoną motoryzacji naszych czasów.