Bezpieczeństwo i szybkość, Głupcze!

Z każdym rokiem zarządca narodowej sieci kolejowej - PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., opracowując Wykazy Ostrzeżeń Stałych (WOS) zamieszcza w nich coraz to nowe punkty ograniczenia prędkości na poszczególnych liniach kolejowych. Kilka dni temu, spółka ruszyła oficjalnie z programem Poprawa bezpieczeństwa i likwidacja zagrożeń eksploatacyjnych na liniach kolejowych finansowanym ze środków polsko-europejskich w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Czy realizacja tego przedsięwzięcia pozwoli poprawić bezpieczeństwo na przejazdach kolejowych oraz znacząco skrócić czas przejazdu pociągów?

Wykaz ograniczeń dla szlaków położonych na terenie Zakładu Linii Kolejowych w Białymstoku jest niezwykle obszerny. Przyczyny wprowadzania tych ograniczeń mają podłoże czysto techiczne: niesprawne rozjazdy stacyjne, przekroczony iloczyn ruchu na przejazdach kolejowych, zawieszenie funkcjonowania blokady stacyjnej, bądź niewłaściwe układy geometryczne torów szlakowych. Są to istotne przyczyny wydłużających się czasów jazdy np. na odc. Białystok - Warszawa Wschodnia. 

Regres, czyli "rozwój" wstecz!

W 2006 roku rozmawiałem z (nieżyjącym już niestety) zaprzyjaźnionym nastawniczym pracującym na terenie ISE Malbork na temat planowanej modernizacji linii kolejowej nr 9 (E-65 Północ) Warszawa Wschodnia - Gdańsk Główny. Przedstawiając i opisując plany przebudowy poszczególnych stacji między Iławą a Malborkiem, odpowiedział mi krótko: (...) Tomek, niech przynajmniej te ograniczenia polikwidują i będzie dobrze... Jak się okazało po latach, miał sporo racji. Trwająca już od niemal 8 lat przebudowa magistrali warszawsko-gdańskiej nie dość, że się przedłuża, to nie daje oszałamiających korzyści. Znacznie tańszym i skuteczniejszym, choć krótkookresowym sposobem byłoby usprawnienie przejazdów i przejść w poziomie szyn lub wymiana nawierzchni na niezbędnych odcinkach. Od chwili rozpoczęcia prac na odc. Działdowo - Malbork, drastycznie zmniejszyła się liczba połączeń (zwłaszcza dalekobieżnych) a czas jazdy wydłużył się o dobre kilkadziesiąt minut.

Innym dotychczasowym problemem jest brak większych inwestycji, zwłaszcza w województwie podlaskim.

Zgodnie z tabelą sieciowego rozkładu jazdy pociągów (SRJP) z lat 1996-1997, pociąg pospieszny na odc. Białystok - Warszawa Wschodnia pokonywał 180 km dystans średnio w 2 godziny i 25 minut. Najszybszy pociąg (pospieszny 77201: Łódź Fabryczna - Suwałki/Ełk) pokonywał tą odległość nawet w 2 godziny i 8 minut (!).Aktualnie, zgodnie z rozkładem jazdy pociągów 2012-2013, dalekobieżny pociąg TLK ten sam odcinek przemierza średnio w 2 godziny 45 minut (!). W ciągu ostatnich 16 lat, czas jazdy wydłużył się zatem o około20-30 minut. Taka tendencja sprzyja odpływom pasażerów do innych środków transportu. Tym bardziej, że do wyboru mamy niedawno otwarty odcinek drogi ekpresowej S-8 łączącej Warszawę ze stolicą Podlasia na odc. Jeżewo - Białystok.

Ratunek od degradacji?

Cieszyć mogą starania PKP PLK S.A. w kwestii poprawy bezpieczeństwa na przejazdach kolejowych. Niesprawne urządzenia samoczynnej sygnalizacji przejazdowej (SSP) i ograniczenia prędkości dla pociągów są zmorą zarówno kierowców pojazdów drogowych, jak i maszynistów.Dalsze tolerowanie tego stanu rzeczy skończyłoby się ewidentną degradacją wielu odcinków i szlaków kolejowych.

Na terenie województwa podlaskiego naprawionych zostanie łącznie 16 przejazdów, z czego dwa na terenie samego miasta Białegostoku:

Linia kolejowa nr 6 (Zielonka - Białystok - Kuźnica Białostocka)

• km 120,728 - odc. Czyżew - Szepietowo
• km 129,028 - odc. Szepietowo - Racibory
• km 137,295 - odc. Szepietowo - Racibory
• km 144,780 - odc. Racibory - Łapy
• km 221,722 - odc. Sokółka - Kuźnica Białostocka

Linia kolejowa nr 32 (Czeremcha - Białystok)

• km 72,495 - odc. Lewickie - Białystok (os. Nowe Miasto)

Linia kolejowa nr 38 (Białystok - Ełk - Głomno)

• km 3,605 - odc. Białystok - Białystok Starosielce
• km 24,800 - odc. Białystok Bacieczki - Knyszyn
• km 34,800 - odc. Knyszyn - Mońki
• km 60,921 - odc. Osowiec - Podlasek
• km 64,300 - odc. Osowiec - Podlasek

Linia kolejowa nr 40 (Sokółka - Augustów - Suwałki)

• km 14,512 - odc. Sokółka - Sidra
• km 41,300 - odc. Dąbrowa Białostocka - Jastrzębna
• km 69,332 - odc. Augustów - Las Suwalski

Linia kolejowa nr 51 (Suwałki - Trakiszki)

• km 24,691 - odc. Suwałki - Trakiszki
• km 25,715 - st. Trakiszki

Prace budowlane będą polegały na podniesieniu kategorii niektórych przejazdów na wyższe, np. z kategorii D (bez rogatek lub półrogatek i pozbawionych sygnalizacji) na kategorię A (zawierających rogatki pełne), lepszym oznakowaniu przejazdu oraz wymianie nawierzchni drogowej (płyt przejazdowych), czy też nawierzchni torów w obrębie danego przejazdu.

W ciągu najbliższych kilki lat przekonamy się, czy rzeczywiście bezpieczeństwo i szybkość przemieszczania się składów poprawi, czy nadal będziemy w trakcie podróży zaskakiwani radykalnymi obniżeniami prędkości z solidnych 120 km/h na żółwie 20 km/h...