Każdy rodzi się wolny i ma prawo zrezygnować ze swoich praw, a wtedy w konsekwencji ma mniej obowiązków. Państwo, jako system, jest tak opracowane, że człowiek wie jakie prawa łączą się z jakimi obowiązkami. Możność określenia wzajemnych relacji państwo - człowiek jest kluczowa dla realizacji zasady wolności jednostki. Można określić się, co najmniej na pięć podstawowych sposobów, jako:
- obywatel (ryzykant) - człowiek wolny - posiadający pełnię praw, w tym czynne prawo wyborcze i obowiązków; płaci podatki;
- nieletni – człowiek wolny – nie posiadający podstaw do płacenia podatków, a zatem nie będący obywatelem, niemniej potencjalnie mogący ten status osiągnąć; jeżeli w ciągu 6 lat od ukończenia 16 roku życia nie rozpocznie płacenia podatków uzyskuje status niezainteresowanego.
- niewolnik (zachowawczy) - nie posiada czynnego prawa wyborczego i jest zobowiązany do posłuszeństwa względem właściciela, pozostałe prawa i obowiązki (w tym kwestie podatkowe) określa właściciel, którym może być osoba fizyczna jak i wspólnota terytorialna (gmina, starostwo, kraj lub państwo);
- gość - człowiek wolny - relacja przysługująca każdej osobie przyjeżdżającej do państwa, która nie ma formalnego właściciela i nie jest obywatelem; nie posiada czynnego ani biernego prawa wyborczego; nie płaci podatków; w razie skorzystania z pomocy udzielonej przez administrację lub służby policyjne, koszty ponosi sam bądź jego ubezpieczyciel; przebywa w państwie czasowo;
- niezainteresowany - człowiek wolny (żadnych praw ani obowiązków); relacja podobna do gościa, z tym, że nie udziela mu się pomocy administracyjnej, policyjnej czy medycznej, z wyjątkiem sytuacji gdy poprosi o nią i zapłaci za nią
oraz sposoby przejściowe związane ze zmianą relacji z człowieka wolnego w niewolnika i odwrotnie, a także z gościa, niezainteresowanego w obywatela lub niewolnika. Relacja związana z rezygnacją z wolności to natychmiastowa utrata praw człowieka wolnego, wejście w obowiązki określone przez właściciela (na przykład państwo), a następnie uzyskiwanie stopniowo uprawnień (na przykład do opieki lekarskiej na koszt właściciela lub emerytury z jego zasobów). Człowiek wolny posiadający niewolników musi najpierw uregulować ich status (znaleźć im nowego właściciela, przekazać ich fundusze, zapewnić ciągłość świadczeń), a dopiero potem może zmienić swój status. Niewolnik zmieniając swój status traci opiekę właściciela natychmiast, natomiast pełnię praw uzyskuje dopiero po upływie pełnej kadencji wybieralnych kompetencji władz (co najmniej 6 lat).
Oczywiście nakreślone powyżej sposoby zmiany statusu mogą wymagać uszczegółowień i dopracowania, niemniej generalna zasada przyświecająca temu projektowi, to akceptacja statusu jaki chce mieć człowiek w państwie i dopuszczenie zmiany tego statusu, gdy człowiek dojrzeje do takiej zmiany…
