Epidemie psują narrację historykom, ponieważ ludzie przestają być siłą napędową historii. Takie jest twierdzenie wysunięte przez historyka o światowej renomie Williama H. McNeilla w jego przełomowej pracy z 1976 r. „Plagi i ludy”, dotyczące wpływu plag na historię ludzkości.
Według McNeilla historia ludzkości przebiega ścieżkami równowagi i nierównowagi między mikroorganizmami (jak bakterie ) i makroorganizmami (istotami ludzkimi).
Setki lat wcześniej inwazja Mongołów połączyła Zachód ze Wschodem i stworzyła epidemiologiczne tło dla Czarnej Śmierci. Według McNeilla ludność Imperium Rzymskiego - właśnie dlatego, że była tak ogromna - cierpiała z powodu importowanych wirusów, które ostatecznie doprowadziły do upadku imperium na Zachodzie i do powstania nowej religii, chrześcijaństwa , które oferowało wszystko - wyjaśnienie i szansę na znalezienie osobistego komfortu w obliczu arbitralności choroby.
Obecnie jesteśmy dumni z osiągnięć naukowych i medycznych, które nieustannie wymyślają nowe szczepionki . Mało kto uważa, że tak naprawdę dążenie współczesnego imperializmu do podboju jest w znacznym stopniu odpowiedzialne za postęp w badaniach medycznych.
W dziewiętnastym wieku, kiedy stało się jasne dla białego człowieka, że ogromne połacie Afryki są dla niego niedostępne z powodu chorób, na które nie był odporny (wyciągnięto lekcję amerykańską), zainwestowano ogromne kwoty w opracowanie leków. Projekt był udany. Rozwój leków, z których wszyscy korzystamy, przebiegał szybko - wraz z brutalnym podbojem Czarnego Kontynentu.
Czasami działało to również w drugą stronę: Czarnym niewolnikom na Haiti udało się zbuntować przeciwko Francji, ponieważ Napoleon bał się żółtej gorączki, na którą czarni ludzie byli odporni, podczas gdy biali nie. Są tacy, którzy twierdzą, że takie obawy były przyczyną, że w 1803 r. Francja zgodziła się sprzedać terytorium Luizjany Stanom Zjednoczonym, co podwoiło wielkość młodej republiki.
Choroby takie jak cholera i gruźlica były na ogół przenoszone kanałami ubóstwa. Istnieje bezpośredni związek między okolicznościami społeczno-ekonomicznymi a rozprzestrzenianiem się epidemii, dlatego stale niepokoi ich rozprzestrzenianie się w Afryce, która jest stosunkowo uboga.
Zrozumienie, że istnieje coś takiego, zwanego „bakteriami” (zapominamy o tym, jak stosunkowo nowa jest ta wiedza), którego rozpowszechnianie jest przyspieszane przez warunki ubóstwa i brudu, doprowadziło do identyfikacji gruźlicy z ubóstwem. To dodało chorobie wstydu, tak jakby chorzy byli winni za jej roznoszenie.
Kiedy gruźlica dotarła do wyższych klas społecznych w XVIII wieku, nabrała aury romantyzmu, która łączyła krew, miłość i śmierć. Ale biedni w Europie mogą tylko pomarzyć o drogich sanatoriach opisanych w literaturze.
Dzisiaj, wraz z globalizacją, epidemia koronawirusa uderza wszystkich i nie opracowaliśmy jeszcze podejścia do jej zrozumienia, oprócz uznania naszej potrzeby wzajemnej odpowiedzialności w społeczeństwie.
Epidemia może wstrząsnąć społeczeństwem i jego wartościami. W okresie Dżumy w Europie (1347–51) zginęło od jednej trzeciej do połowy mieszkańców kontynentu. Ale implozja demograficzna doprowadziła również do spadku ceny gruntów, wzrostu wartości pracy indywidualnych rolników, zaniku rolnictwa najemców, poprawy poziomu życia i rozwoju technologii, które zmniejszyły zapotrzebowanie na siłę roboczą.
Zaraza miała także konsekwencje środowiskowe. W 1200 r. W Europie prawie brakowało lasów i nieuprawnych gruntów, ale po połowie XIV wieku przyroda odzyskała i ponownie przejęła kontrolę w wielu regionach. Dopiero gdy ludność europejska zaczęła się odradzać i rozrastać, ucisk i wyzysk mas spowodowały poważny powrót. Niemniej pojawiły się nowe pomysły i zmieniły się warunki ekonomiczne. Są nawet tacy, którzy twierdzą, że gdyby Czarna Plaga nie miała miejsca, nie przeżylibyśmy renesansu.
Szkielety i śmiertelnicy
Podczas epidemii kultura i religia również ulegają wstrząsom. W filmie „Siódma pieczęć” z 1957 roku Ingmara Bergmana skandynawski rycerz, który powrócił z krucjaty, gra w szachy ze Śmiercią, która zbiera zmarłych z Czarnej Zarazy za pomocą swojej kosy. Ton w literaturze i sztuce nadaje zaraza i częsty motyw danse macabre (którym kończy się „Siódma Pieczęć”), gdzie szkielety tańczą ze śmiertelnikami.
Strach i podejrzenia powodują potrzebę znalezienia sprawców, czasem byli to Żydzi - wrogowie cywilizacji, którzy zostali oskarżeni o zatruwanie studni podczas Czarnej Plagi. Na przykład w Strasburgu zamordowano 2000 Żydów, mordowano całe społeczności.
Największym problemem podczas takiej epidemii jest dezintegracja społeczna i moralna. Ateński historyk Tukidydes zachorował podczas szalejącej epidemii w Atenach, kiedy cała ludność skoncentrowała się w tym mieście podczas wojny ze Spartą (431 pne).
