Rak piersi to jeden z czołowych zabójców kobiet w Polsce. W początkowym okresie nie daje żadnych objawów, ale wcześnie wykryty jest uleczalny. Dlatego tak ważne jest, aby kobiety poddawały się regularnym badaniom mammograficznym, które pozwalają wykryć nawet najmniejsze zmiany.
To najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet
Rak piersi stanowi około 23% wszystkich zachorowań wśród nowotworów i jest przyczyną około 14% zgonów. Szacuje się, że rocznie raka piersi rozpoznaje się u 1,5 miliona kobiet na całym świecie, a około 400 tysięcy z tego powodu umiera. To najczęstszy nowotwór złośliwy wśród mieszkanek krajów wysoko cywilizowanych, takich jak USA, Kanada, Australia czy kraje Europy Zachodniej. Najrzadziej na raka piersi chorują kobiety w południowej Azji i Afryce. Warto wiedzieć, że rzadko, ale jednak rak piersi dotyka również mężczyzn, którzy stanowią ok. 1% chorujących.
Ten złośliwy nowotwór powstaje z komórek gruczołu piersiowego i najpierw rozwija się miejscowo, by potem dać przerzuty do węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych, m.in. płuc, wątroby, kości i mózgu. Ryzyko zachorowania znacznie wzrasta po 50 roku życia. Spośród wielu czynników rakotwórczych coraz częściej wskazuje się na uwarunkowania genetyczne. W Polsce około 10% przypadków raka piersi występuje u kobiet z mutacją w obrębie genów, najczęściej w BRCA 1. Najważniejszym czynnikiem wpływającym na skuteczność leczenia jest wykrycie nowotworu w jak najwcześniejszym stadium rozwoju. Badania kliniczne wykazały, że w grupie kobiet w wieku 50–69 lat, które wykonywały badania mammograficzne co rok lub co 2 lata, zmniejszyła się umieralności o 25-30%!
Bezpłatne badania mammograficzne
Warto więc badać się systematycznie i nie dopuścić do rozwoju choroby. I można to zrobić bezpłatnie. W ramach profilaktyki raka piersi NFZ zaprasza wszystkie kobiety pomiędzy 50–69 rokiem życia na bezpłatne badania mammograficzne.
Program adresowany jest do kobiet w wieku od 50 do 69 lat, które w ostatnich 24 miesiącach nie wykonywały mammografii w ramach profilaktyki zdrowotnej oraz tych, które w ramach programu profilaktyki raka piersi w roku ubiegłym otrzymały pisemne wskazania do wykonania ponownego badania mammograficznego po upływie 12 miesięcy.
Celem programu jest obniżenie wskaźnika umieralności w Polsce z powodu raka piersi do poziomu krajów Unii Europejskiej, podniesienie poziomu wiedzy na temat profilaktyki raka sutka i wczesna diagnostyka i wprowadzenie na terenie całego kraju ujednoliconych zasad postępowania diagnostycznego.
Badanie mammograficzne można wykonać w poradniach stacjonarnych lub w mammobusie, który dojeżdża do najodleglejszych zakątków Polski. Co ważne do udziału w programie nie potrzeba skierowania. Wystarczy zgłosić się do poradni, która wykonuje takie badania.
Co w ramach programu otrzyma pacjent?
Jeżeli wynik będzie prawidłowy, to pacjentka dostanie zaproszenie na ponowne badanie za 2 lata. Jeśli jednak wynik badania będzie prawidłowy, ale współistnieją czynniki ryzyka, np. rak piersi wśród członków rodziny u matki, siostry lub córki oraz mutacje w obrębie genów BRCA 1 lub/i BRCA 2, to wtedy lekarz zaleci ponowne badanie za 12 miesięcy.
Może zdarzyć się, że wynik będzie nieprawidłowy. Wtedy pacjentka zostanie skierowana na dalszą diagnostykę. W przypadku rozpoznania raka piersi lub innego schorzenia wymagającego leczenia specjalistycznego, zostanie skierowana już poza programem do dalszej diagnostyki albo leczenia w poradni specjalistycznej lub lecznictwa stacjonarnego w ramach NFZ, czyli bezpłatnie. Na badania można zgłosić się samemu albo na podstawie zaproszenia, które zostały wysłane do domów.
Nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Na wizytę wystarczy zabrać dokument tożsamości i zdjęcia z poprzednich mammografii, o ile takie były robione. Lekarz będzie mógł je porównać z aktualnym wynikiem badania. Termin wizyty ustali placówka, do której się zgłosimy.
Wykonane badanie pozwoli wykryć nieprawidłowości na wczesnym etapie i w razie potrzeby podjąć odpowiednie działania. To ważne, bo tylko wczesna diagnostyka pozwala na wykrycie zmian na początku choroby i podjęcie skutecznego leczenia.
Tomasz Wypych
Czytaj także:
Lekcje WF w szkole. Młodzież je opuszcza, a sytuacja staje się naprawdę dramatyczna
„Twoje tak ma moc!” - jedno życie może uratować osiem innych
Polacy nie mogą spać. Epidemia bezsenności przybiera na sile
