Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło projekt zmian w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa. Zgodnie z propozycją wybory sędziowskich członków KRS ma organizować Państwowa Komisja Wyborcza, a prawo głosu otrzyma każdy sędzia w stanie czynnym. Projekt przewiduje także powołanie Rady Społecznej oraz utrzymanie prawa kandydowania dla sędziów awansowanych przez obecną Radę.
Wybory sędziów do KRS z udziałem PKW
Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek poinformował, że projekt nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa zakłada, iż wybory sędziów do KRS będzie organizować Państwowa Komisja Wyborcza. Głos w wyborach mają mieć wszyscy sędziowie pozostający w stanie czynnym, co – jak podkreślił – oznacza powszechność procedury w środowisku sędziowskim. PKW ma odpowiadać za weryfikację kandydatów oraz prowadzenie wysłuchań publicznych.
Projekt przewiduje również określony podział mandatów w Radzie między poszczególne szczeble sądownictwa. Sądy rejonowe miałyby mieć sześciu przedstawicieli, sądy okręgowe trzech, sądy apelacyjne dwóch, a po jednym – Sąd Najwyższy, sądy wojskowe, Naczelny Sąd Administracyjny oraz wojewódzkie sądy administracyjne. Żurek podkreślił, że obecny skład Rady nie odzwierciedla tego podziału i w jego ocenie nie spełnia standardów wynikających z konstytucji.
Kandydować do KRS będą mogli sędziowie z co najmniej 10-letnim stażem orzeczniczym i minimum pięcioletnim doświadczeniem w sądzie, w którym obecnie orzekają. Zgłoszenia kandydatów będą mogły przedstawiać grupy czynnych sędziów, ale także samorządy adwokatów, radców prawnych i notariuszy.
Rada Społeczna przy KRS
Projekt ustawy przewiduje powołanie Rady Społecznej, która ma pełnić funkcję doradczą przy ocenie kandydatów na sędziów i asesorów. Jej kadencja ma trwać cztery lata, równolegle do kadencji KRS. W skład Rady mają wejść przedstawiciele m.in. samorządów zawodów prawniczych, Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Krajowej Rady Prokuratorów oraz organizacji pozarządowych wskazywanych przez Radę Działalności Pożytku Publicznego.
Prof. Krystian Markiewicz z Komisji Kodyfikacyjnej Ustroju Sądownictwa i Prokuratury ocenił, że rozwiązanie to ma zwiększać udział czynnika społecznego w procesie kształtowania wymiaru sprawiedliwości. Podkreślił, że z projektu usunięto zapisy wcześniej kwestionowane przez prezydenta, co – jego zdaniem – ma umożliwić jego podpisanie.
Kandydowanie sędziów awansowanych przez obecną Radę
Podczas prezentacji projektu padło pytanie o możliwość kandydowania do nowej KRS przez sędziów awansowanych w ostatnich latach z udziałem obecnej Rady. Żurek potwierdził, że projekt to dopuszcza. Jak zaznaczył, jest to „kompromis”, który ma pozwolić na przejście do nowego modelu bez zaostrzenia konfliktu wokół tzw. „neoKRS”. Dodał, że celem jest odejście od dotychczasowych podziałów i przywrócenie normalności w procesie nominacji.
Apel o poparcie ponad podziałami
Minister sprawiedliwości zaapelował do wszystkich sił politycznych o poparcie projektu w Sejmie. Podkreślił, że stabilny i niezależny wymiar sprawiedliwości jest elementem bezpieczeństwa państwa, szczególnie w warunkach trwającej wojny w Ukrainie i napięć międzynarodowych. Jak zaznaczył, projekt ma wzmocnić państwo poprzez uporządkowanie zasad powoływania sędziów i działania KRS.
Z tego artykułu dowiedziałeś się:
- Na czym ma polegać udział PKW w wyborach sędziów do KRS
- Jakie środowiska będą mogły zgłaszać kandydatów na członków Krajowej Rady Sądownictwa
- Jaką rolę ma pełnić Rada Społeczna przy ocenie kandydatów na sędziów
- Jak uzasadniono dopuszczenie do kandydowania sędziów awansowanych przez obecną KRS
na zdjęciu: Warszawa, 06.11.2025. Minister sprawiedliwości, prokurator generalny Waldemar Żurek na konferencji prasowej dotyczącej prezentacji projektu nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, w siedzibie ministerstwa w Warszawie, 6 bm. (ad) PAP/Rafał Guz
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
