T.S. T.S.
108
BLOG

METODY EGZOPLANETOLOGII (4) – problemy badawcze

T.S. T.S. Nauka Obserwuj temat Obserwuj notkę 13

Podstawowym problemem obserwacyjnego badania egzoplanet (zwłaszcza wielkości Ziemi) jest trudność uzyskania ich bezpośredniego obrazu, wynikająca np. z ich, w porównaniu z ich gwiazdą, bladością. Intensywność światła odbitego od gwiazdy jest wprost proporcjonalna do kwadratu wielkości planety, a odwrotnie proporcjonalna do kwadratu promienia orbity; zależy ona też od cech obiektu i jego zdolności odbijania światła (tzw. albedo) powierzchni lub atmosfery. Na przykład światło odbite od Jowisza wynosi 10-9 światła emitowanego przez Słońce.


    Istotne są tu też warunki obserwacji (tworząca pasy światła tzw. dyfrakcja) i mała czułość instrumentów optycznych. Problemy obserwacji w metodach bezpośrednich wynikają więc np. z cech aparatury – optyki przyrządów, różnych procesów związanych z odbiorem i przechodzeniem światła przez aparaturę itd. Duże znaczenie ma też modyfikujące działanie atmosfery z wszystkimi tego faktu konsekwencjami. Istotna może też tu być obecność zaburzającego obserwację pyłu zodiakalnego, znajdującego się w obszarze Układu Słonecznego i pyłu wokół gwiazdy obserwowanej oraz – już przy metodach pośrednich – występowanie nieostrego obrazu widma gwiazdy, utrudniającego określenie jej prędkości radialnej.


    Dodatkowym problemem poszukiwania planet (odnosi się to np. do planet pulsarowych) jest konieczność śledzenia cech obiektu przez dłuższy okres czasu w związku z ich np. dużymi okresami obiegu planet wokół gwiazdy. Problemem też może być mały okres planety. Poszukiwanie egzoplanet, w których obserwacje i opracowanie wyników przeprowadza się w dłuższych okresach czasu (tak czyniono często stosując teorie układów planetarnych, zgodnie z którymi planety wielkie znajdują się daleko od gwiazdy), nie umożliwiają wykrywania w miarę licznych, jak się okazało, planet przygwiezdnych.


    Podobnie stosowana do analizy widma siatka dyfrakcyjna jest czułym i precyzyjnym instrumentem, tworzy ją jednak sieć linii o gęstości ponad 1000 linii/mm i najmniejsze zanieczyszczenie linii zakłóca działanie istrumentu. Obrazy te możnaby otrzymać dzięki np. niektórym nowym technikom obserwacji, np. dzięki metodom nowej generacji, tzw. optyki adaptacyjnej oraz doskonalszym i zorientowanym wyłącznie na egzoplanety obserwatoriom kosmicznym.


Materiały źródłowe:
P. Artymowicz, „Astrofizyka układów planetarnych”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
J. Michalak, „Inny świat. Rozmowa z prof. Aleksandrem Wolszczanem, pracownikiem Uniwersytetu Stanowego Pensylwanii oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu”, „Wprost”, 1999, nr 33.
A. Niedzielski, „Jak znaleźć planetę poza Układem Słonecznym? cz. II”, „Urania – Postępy Astronomii”, 2001, nr 4.


Tagi: metody egzoplanetologii

T.S.
O mnie T.S.

Zainteresowania: astronomia plastyczna

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Technologie