Ocalić dla Polaków- żywioł polski w Gdańsku i na Pomorzu związany z Rzeczypospolitą

Tekst dedykuję Grzegorzowi Braunowi kandydatowi na urząd prezydenta Miasta Gdańska. Taka jest nasza historia Polaków w mieście Gdańska nieodłącznie związanym z Rzeczypospolitą a nie Prusami Książęcymi ze stolicą w Malborku i Królewcu. GdybyJagiellonowie po bitwie pod Grunwaldem i pokoju w Toruniu postąpili inaczej likwidując Zakon Krzyżacki, nie było by odwiecznego wroga Polski u wrót morza Bałtyckiego.

Monachium 1938 rok

Blaszany bębenek i Ginter Grass. Przyjaciel Polski ? Willy Brandt lata 70 XXw.

http://www.zamek.malbork.pl/

Mądrość wybudowała sobie DOM. Zamek krzyżacki w Malborku !!!???

http://funduszeeog.zamek.malbork.pl/

Tu wybuchła II Wojna Światowa ! Tu wymordowano całą elitę polską podczas II WOJNY ŚWIATOWEJ.

Tu zrodził się w roku 1935 PAKT RIBENTROP-MOŁOTOW.

i polskojęzyczna grupa NKWD-GESTAPO.

https://docplayer.pl/11704965-Stefan-dargacz-zbrodnie-polskojezycznej-grupy-gestapo-przemianowanej-po-1945-r-na-ub-w-okresie-okupacji-niemieckiej-i-sowieckiej-w-polsce.html

Stefan Dargacz Zbrodnie polskojęzycznej grupy Gestapo przemianowanej po 1945r. na UB w okresie okupacji niemieckiej i sowieckiej w Polsce

...

Bursztynowy ołtarz w bazylice Św. Brygidy powstaje od 17 lat i prace przy nim jeszcze potrwają kilka kolejnych. W sobotę zostanie jednak uroczyście odsłonięty w obecności prezydenta Andrzeja Dudy.

fot. Łukasz Unterschuetz/trojmiasto.pl

Czytaj więcej na:

https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Bursztynowy-oltarz-w-bazylice-sw-Brygidy-odsloniecie-w-sobote-n119428.html#tri

17 lat powstawał bursztynowy Ołtarz Ojczyzny w bazylice św. Brygidy w Gdańsku. Opus magnum gdańskich bursztynników i ks. Henryka Jankowskiego zostanie odsłonięte w sobotę, podczas uroczystości, w której udział weźmie prezydent Andrzej Duda.

Czy pójdziesz zobaczyć bursztynowy ołtarz?

tak, ale niekoniecznie podczas uroczystości

74%

nie, wolę inny rodzaj sztuki

26%

zakończona

łącznie głosów: 1513 Pomysł budowy bursztynowego ołtarza zrodził się w 2000 roku, podczas pielgrzymki do Częstochowy. To tam, w klasztorze na Jasnej Górze, ojcowie paulini zaprezentowali gościom z Gdańska sakramentalia bogato zdobione bursztynem.

Zainspirowani ich pięknem, gdańscy bursztynnicy zainicjowali powstanie bursztynowego ołtarza w prezbiterium kościoła św. Brygidy. Przy wsparciu ówczesnego proboszcza bazyliki, ks. Henryka Jankowskiego, postanowili stworzyć największy bursztynowy ołtarz na świecie. Nazwano go Bursztynowym Ołtarzem Ojczyzny. Miał być wotum dziękczynnym za odzyskanie przez Polskę wolności oraz pontyfikat Jana Pawła II.

Budowa bursztynowego ołtarza trwa 17 lat i będzie kontynuowana

javascript:displayWindowzdjecie('/_misc/zdj_wym.php?url_zdjecie=https://static1.s-trojmiasto.pl/zdj/c/n/9/1979/1500x0/1979236-Bursztynowy-oltarz-w-bazylice-sw-Brygidy-w-Gdansku.jpg',1500,998);

Autorem projektu ołtarza jest prof. Stanisław Radwański, były rektor gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych, a współautorem i zarazem głównym wykonawcą pomorski artysta bursztynnik, Mariusz Drapikowski. Współtwórcami kolejnych elementów ołtarza są Leszek Sobiech i Iwona Pomoryn. Prof. Rawański stworzył też wykonane z brązu postaci siedzące u stóp ołtarza: Jana Pawła II i kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Śmiały projekt wielkiej kompozycji, mierzącej ponad 11 metrów wysokości, biegnącej półkolem długości 12 metrów został wkomponowany w architekturę świątyni. Centralnym elementem ołtarza jest obraz Matki Boskiej - opiekunki ludzi pracy namalowany przez ks. Franciszka Znanieckiego po masakrze grudniowej z 1970 roku. Madonna i dzieciątko otrzymały nowe, bursztynowe korony, poświęcone przez papieża 6 lipca 2001 r. i głęboko rzeźbioną sukienkę z rzadkiej odmiany białego bursztynu.

Czytaj więcej na:

https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Bursztynowy-oltarz-w-bazylice-sw-Brygidy-odsloniecie-w-sobote-n119428.html#tri

W Gdańsku zniszczono pomnik ks. Henryka Jankowskiego /filmy i zdjęcia/

Friant

Wieloletni przyjaciel i okresowo domownik ks. Jankowskiego Adam Michnik, na łamach swojej gadzinówki G.W. odwdzięczył się swemu dobrodziejowi z lat 80-tych, powtarzając oskarżenie o pedofilię które prokuratura umorzyła w 2004 roku. Zmarły w 2010 roku ksiądz obronić się nie może, co ośmiela delatorów, także tych co po kilkudziesięciu latach przypomnieli sobie o swej krzywdzie, którą zapewne, w ich mniemaniu, polski KK winien im wynagrodzić. Kilku łobuzów pod czujnym okiem redaktora Sekielskiego dokonało nocą symbolicznej egzekucji na pomniku kapłana Solidarności, niepasującego do przestrzeni publicznej Wolnego Miasta Gdańska.

Nauka z tej smutnej historii jest taka, że zanim podasz komuś pomocną dłoń, zastanów się czy on ciebie w nią nie ugryzie.

Nie ma miejsca dla pomnika ks. Henryka Jankowskiego w przestrzeni publicznej Gdańska. Powinien być on usunięty zgodnie z prawem - takie stanowisko przedstawiła w czwartek po. prezydenta Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.

https://www.salon24.pl/u/magazyn/936641,obalenie-pomnika-ksiedza-jankowskiego-reakcje-wladz-gdanska-i-internautow

Demontaż zniszczonego pomnika ks. Henryka Jankowskiego,. Trzech mężczyzn w nocy z 20 na 21 bm. zniszczyło pomnik Jankowskiego. Fot. PAP/Marcin Gadomski

Przypomniała jednak, że władze miasta muszą "działać zgodnie z literą prawa i przyjętymi normami współżycia społecznego". "Nie może być zatem zgody na akty wandalizmu, które noszą znamiona przemocy symbolicznej. Przewrócenie monumentu jest aktem samosądu, naruszającym polski porządek prawny" - oceniła p.o. prezydenta Gdańska przypominając, że zniszczony pomnik stał na gruncie miejskim, ale jest własnością społecznego komitetu złożonego m.in. z wiernych i przedstawicieli NSZZ "Solidarność".

Dulkiewicz przypomniała, że władze Gdańska podjęły już działania zmierzające do usunięcia pomnika. Przytoczyła też prośbę prezydenta Adamowicza z grudnia 2018 r. żeby usunięcie pomnika odbywało się "z kulturą i uszanowaniem procedur" oraz to, że Adamowicz apelował do społecznego komitetu budowy pomnika o jak najszybsze zdemontowanie monumentu.

W oświadczeniu Dulkiewicz poinformowała też, że na najbliższej sesji Rady Miasta Gdańska, w marcu, ma stanąć wniosek o odebranie ks. Henrykowi Jankowskiemu honorowego obywatelstwa miasta Gdańska oraz o zmianę nazwy skweru, na którym stał pomnik duchownego.

Dulkiewicz podkreśliła, że sprawcy przewrócenia pomnika „zrobili to ujawniając swoje twarze”. „Nie zniszczyli pomnika dbając, aby się nie roztrzaskał, a w akcie manifestu na przewróconej figurze położyli dziecięcą bieliznę i komżę. Tym samym dali wyraz sprzeciwu wobec milczenia Kościoła Katolickiego po fali publikacji medialnych" - napisał też Dulkiewicz.

"Ks. Henryk Jankowski, który zapisał w swoim życiu jasną solidarnościową kartę, jest oskarżany o mostowanie dzieci i należy tę sprawę dogłębnie wyjaśnić" - stwierdziła Dulkiewicz przypominając, że w środę papież Franciszek spotkał się z przedstawicielem Fundacji "Nie lękajcie się" pomagającej osobom molestowanym przez polskich duchownych i ucałował w rękę jedną z ofiar. "To jasny sygnał dla Kościoła Katolickiego w Polsce" – napisała też Dulkiewicz.

Skorupka-Kaczmarek poinformowała, że w sąsiedztwie pomnika duchownego nie ma monitoringu, więc straż miejska czy policja nie mogły zapobiec przewróceniu monumentu. Rzecznik wyjaśniła, że jeszcze w czwartek miejska spółka – Gdański Zarząd Dróg i Zieleni, ma przetransportować obalony pomnik do magazynu, skąd właściciele będą mogli go odebrać.

"Pomnik, po tym jak został przewróconyl. Nie nadaje się do tego, żeby go na tym miejscu (ponownie - PAP) postawić" – powiedziała też rzecznik wyjaśniając, że naruszona została struktura monumentu i jego ponowne ustawienie wymagałoby z pewnością wcześniejszej opinii ekspertów.

W nocy ze środy na czwartek przewrócono pomnik księdza Jankowskiego. Duchowny jest oskarżony o molestowanie seksualne chłopców i dziewcząt.

Po 12.00 godzinie pojawiły się podnośniki, które miał go przetransportować do magazynu. Sprawa zbulwersowała opinię publiczną, na miejscu pojawili się ludzie, którzy utrudniali akcję.

„Jeśli rzeczywiście ks. Jankowski dopuścił się tych wszystkich czynów, o które jest oskarżany, to jak rozumiem prezydent Trzaskowski przejmie zbrukany pomnik i ustawi go przed warszawskim ratuszem. W końcu sam zajmuje się ostatnio głównie promocją zboczeń – napisal mocno dziennikarz Tomasz Sommer.

W nocy ze środy na czwartek trzech mężczyzn przewróciło pomnik ks. Henryka Jankowskiego w Gdańsku. Sprawców zatrzymała policja. Internauci zastanawiają się, jaką rolę w tym wszystkim odegrał Tomasz Sekielski.

Od października 2012 do stycznia 2015 prowadził najpierw poniedziałkowe, a następnie środowe Poranki w Radiu Tok FM[3].

Od stycznia 2013 do czerwca 2016 prowadził program Po prostu w TVP1. Od stycznia do sierpnia 2014 był gospodarzem programu Woronicza 17 w TVP Info[4].

W latach 2010–2011 i w 2013 współpracował z tygodnikiem Wprost[5].

Od listopada 2016 do października 2017 prowadził program „Teraz ja!” na antenie Nowa TV[6][7]. Na początku 2018 roku uruchomił swój kanał w serwisie internetowym YouTube[8][9]. 19 kwietnia 2018 rozpoczął współpracę z portalem internetowym Wirtualna Polska, gdzie prowadził swój wideoblog ukazujący się na głównej stronie portalu i na dziale WP Opinie[9]. 28 listopada 2018 został jednym z prowadzących programu „Onet Rano”, emitowanego w portalu internetowym Onet.pl[10].

Na początku 2018 roku ogłosił rozpoczęcie prac nad niezależnym filmem dokumentalnym poświęconym pedofilii w polskim Kościele katolickim. Planowany budżet w wysokości 450 tysięcy złotych został zebrany z nadwyżką i w całości poprzez publiczną zbiórkę w serwisie Patronite[11]. Premiera filmu, który ma zostać udostępniony za darmo w serwisie YouTube, zaplanowana jest na 11 maja 2019 roku[12].

https://patronite.pl/

https://www.magnapolonia.org/w-gdansku-zniszczono-pomnik-ks-henryka-jankowskiego-filmy-i-zdjecia/?fbclid=IwAR2_hDJ5wgWcA1Iapzs0d8XZrzX6OOXWDHAfbCMY7YNzFSrzuB9AllLBgik

KONIECZNE JEST UJAWNIENIE PRAWDY O KSIĘDZU JANKOWSKIM./

Kim był w czasach walki o NIEPODLEGŁOŚĆ.

Czy miał dwa oblicza? Nie tylko te znane z ogromnych dokonań o charakterze tworzenia żywej historii POLSKI i POLAKÓW w Gdańsku.

Pomnik prałata Jankowskiego, stojący obok kościoła św. Brygidy w Gdańsku został zniszczony w nocy ze środy na czwartek przez trzech mężczyzn. Monument przewrócono, podważając cokół, za pomocą lin osunięto go na podłożone tam gumowe opony.

Po latach szkaluje się księdza prałata. Dlaczego nie oskarżono Go za życia.

Parafia pw. św. Brygidy w Gdańsku

www.brygida.gdansk.pl/?modul=strony&strona=15

Bursztynowy ołtarz. Projekt Bursztynowego Ołtarza w Bazylice św. Brygidy. Przez całe tysiąclecie trwania Państwa Polskiego szczyciło się ono dwoma bogactwami naturalnymi: solą i bursztynem. Dzisiaj sól jest substancją powszechnie wydobywaną w świecie, lecz bursztyn nadal nierozerwalnie wiąże się z imieniem naszego kraju Polscy ...

Bursztynowy ołtarz w bazylice św. Brygidy: odsłonięcie w ...

www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Bursztynowy-oltarz-w-bazylice...

17 lat powstawał bursztynowy Ołtarz Ojczyzny w bazylice św. Brygidy w Gdańsku. Opus magnum gdańskich bursztynników i ks. Henryka Jankowskiego zostanie odsłonięte w sobotę, podczas uroczystości, w której udział weźmie prezydent Andrzej Duda. Pomysł budowy bursztynowego ołtarza zrodził ...

Bursztynowy ołtarz w Gdańsku odsłonięty przez Andrzeja Dudę

wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/56,114883,22793863,bursztynowy...

Bursztynowy Ołtarz Ojczyzny w gdańskiej bazylice św. Brygidy powstawał 17 lat. Został odsłonięty w sobotę przez nuncjusza apostolskiego w Polsce, abpa Salvatore Pennacchio.

Bursztynowy Ołtarz Ojczyzny poświęcony [ZDJĘCIA ...

wiadomosci.dziennik.pl › Kraj

Bursztynowy ołtarz w kościele św.Brygidy tworzy wkomponowany w prezbiterium metalowy stelaż, na którym zainstalowane są liczne bursztynowe elementy. Ołtarz jest wysoki na prawie 13 metrów.

Bursztynowy ołtarz w kościele św. Brygidy jest ogromny ...

trojmiasto.wyborcza.pl/trojmiasto/7,35612,22789573,bursztynowy...

Największy bursztynowy ołtarz na świecie powstał w Gdańsku, w kościele św. Brygidy. W sobotę zostanie poświęcony. W uroczystości wezmą udział m.in. prezydent Andrzej Duda, nuncjusz apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio oraz abp Leszek Sławoj-Głódź. W bazylice św. Brygidy w ...

Kiedy sprawy były świeże, a Dzieci dorosły i zaczęła się "WOLNA POLSKA".

Tak trzeba dotykać ludzi zasłużonych nie wątpliwie w historii Gdańska.

Co na to siostry Brygidki, których klasztor znajduje się w Gdańsku Oliwie.

Pewność przyszła podczas Pasterki - Małgorzata Zając ...

opoka.org.pl/biblioteka/P/PR/echo201652-siostra.html

Pewnego razu (miałam wtedy 17 lat) spojrzałam na tablicę z ogłoszeniami parafialnymi, w której wisiała ulotka informacyjna ze zdjęciem siostry brygidki. ... Pierwszy polski klasztor brygidek został założony w Gdańsku w 1396 r., drugi w Lublinie w 1426 r., potem pojawiły się domy w Elblągu, Samborze, Sokalu, Lwowie, Łucku, Grodnie ...

Bursztynowy ołtarz w bazylice św. Brygidy: odsłonięcie w ...

www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Bursztynowy-oltarz-w-bazylice...

https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Bursztynowy-oltarz-w-bazylice-sw-Brygidy-odsloniecie-w-sobote-n119428.html?strona=1&vop=std

Bursztynowy ołtarz w bazylice św. Brygidy: odsłonięcie w sobotę

15 grudnia 2017 (artykuł sprzed 1 roku) (330 opinii) autor: Katarzyna Moritz

następne

fot. Łukasz Unterschuetz/trojmiasto.pl

Czy pójdziesz zobaczyć bursztynowy ołtarz?

tak, ale niekoniecznie podczas uroczystości

74%

nie, wolę inny rodzaj sztuki

26%

zakończona

łącznie głosów: 1513Pomysł budowy bursztynowego ołtarza zrodził się w 2000 roku, podczas pielgrzymki do Częstochowy. To tam, w klasztorze na Jasnej Górze, ojcowie paulini zaprezentowali gościom z Gdańska sakramentalia bogato zdobione bursztynem.

Kaplica pokutnic

Edytuj

Około 1350 roku na wschód od kościoła parafialnego św. Katarzyny istniała kaplica pokutnic pod wezwaniem św. Marii Magdaleny. Z czasem została rozbudowana, a następnie wkomponowana w bryłę kościoła klasztornego. W pobliżu kaplicy, jak głosi czternastowieczny ludowy przekaz, ukazała się Matka Boska, co dało początek wiary w uzdrawiającą moc wody czerpanej ze studzienki znajdującej się w obrębie klasztornej zabudowy. W 1974 roku podczas prac porządkowych na dawnym dziedzińcu klasztornym odkryto ocembrowaną ciosanymi kamieniami i zwieńczoną ceglanym gzymsem koronującym. Wiek studni został oceniony na połowę XII wieku.

W 1374 roku w Gdańsku, w drodze z Rzymu do Vadsteny w Szwecji, zatrzymał się kondukt żałobny z doczesnymi szczątkami założycielki Zakonu Najświętszego Zbawiciela świętej Brygidy Szwedzkiej. Mieszkańcy Gdańska oddali głęboki hołd zmarłej, której sarkofag z relikwiami umieszczono najpierw w kościele Mariackim, a następnie przeniesiono go do kaplicy pokutnic.

Przechowywanie relikwii Sługi Bożej zapoczątkowało wielki kult św. Brygidy na całym Pomorzu. W 1392 roku z Vadsteny przybyło do Gdańska, na prośbę wielkiego mistrza krzyżackiego, kilka sióstr, w celu przekształcenia stowarzyszenia gdańskich pokutnic w regularny klasztor Najświętszego Zbawiciela. Rozpoczęły one duchową formację i już rok później, zachęcone wynikami swojej pracy i akceptacją miejscowej ludności, wystąpiły do papieża Bonifacego IX o formalne wyrażenie zgody na założenie klasztoru w Gdańsku. Zgoda została udzielona w 1394 roku.

Klasztor brygidek w Gdańsku

Edytuj

8 grudnia 1396 roku został oficjalnie erygowany klasztor Zakonu Najświętszego Zbawiciela w Gdańsku, dla którego macierzystym domem zakonnym był zakon w Vadstenie. Równolegle z erygowaniem zakonu podjęto budowę kościoła klasztornego, która z przerwami trwała do 1512 roku. 4 grudnia 1397 roku bp Stefan z Chełmży dokonał konsekracji nowego halowego, 6-przęsłowego kościoła klasztornego, który w 1514 roku został przebudowany na charakter świątyni trójnawowej.

W 1400 roku wzniesiono klasztor męski, który od żeńskiego, zgodnie z przepisami św. Brygidy, oddzielał wysoki mur. Do zadań ojców brygidian, żyjących według reguły Zakonu Najświętszego Zbawiciela, należało sprawowanie liturgii w kościele klasztornym, otoczenie opieką sióstr brygidek, a w razie potrzeby służenie duszpasterską pomocą miejscowemu biskupowi. Rozkwit zakonu przypadł na okres XV i XVI wieku. W tym czasie wzrastała liczba powołań, poddawano ciągłej rozbudowie i modernizacji kościół i budynki klasztorne.

Widok archiwalny

Pogorszenie sytuacji nastąpiło w 1587 roku. Najpierw spłonął kościół wraz z częścią zabudowy mieszkalnej, potem zaczęły narastać konflikty z luteranami, którzy już wtedy zasiadali w radzie miasta. Do pasma niepowodzeń należy dodać przynajmniej dwa grabieżcze napady na klasztor i zakaz przyjmowania do zakonu nowicjuszek, prowadzący do zmniejszenia liczby zakonnic. W konsekwencji następował rozkład życia wspólnotowego, a materialnie klasztor mocno podupadł.

W 1592 roku biskup Hieronim Rozdrażewski, ordynariusz włocławski, wydał dekret nakazujący przekazanie dóbr klasztornych sióstr brygidek ojcom jezuitom. Przeciwko decyzji biskupa, a tym samym przybyciu do Gdańska jezuitów, zaprotestowała rada miasta, w której zasiadali zwolennicy Marcina Lutra. Jezuici jednak nie tylko przybyli do grodu nad Motławą, ale w 1606 roku przejęli duszpasterstwo nad brygidkami, uzupełnionymi liczebnie kilkunastoma siostrami z rozwiązanego zakonu w Vadstenie. Wszystko to sprawiło, iż Zakon Najświętszego Zbawiciela znów stał się silną i potężną wspólnotą zakonną. Odbudowano dzięki pomocy biskupa włocławskiego prymasa Polski Jana Tarnowskiego kościół, odtworzono nowicjat, a także założono klasztorną szkołę dla dziewcząt.

Widok na bazylikę z lotu ptaka

Kościół poddano renowacji i odbudowie według planów szwedzkiego kościoła w Vadstenie. Po odbudowie świątynia przypominała wyglądem potężną trójnawową budowlę i miała jedenaście ołtarzy zdobionych malowidłami gdańskich mistrzów. Prezbiterium, wbrew powszechnym praktykom, umieszczono po stronie zachodniej. Nawy boczne otrzymały renesansowe gwiaździste sklepienie na wzór kościoła cysterskiego w Oliwie. Charakterystyczna dla tej budowli dzwonnica została ustawiona zgodnie z projektem Piotra Willera w południowo-wschodnim rogu świątyni. Otrzymała piękny renesansowy wystrój, a w 1674 roku przykryto ją barokowym hełmem.

Wieki XVII i XVIII były znowu okresem spokoju dla klasztoru Brygidek w Gdańsku. Liczba zakonnic wahała się od 40 do 60 sióstr. W tym czasie kościół wzbogacony został o liczne obrazy i sprzęty oraz paramenty liturgiczne. W 1724 roku została zbudowana nowa sygnaturka z dzwonem po zachodniej stronie kościoła, nad głównym ołtarzem, oraz organy. Znacznie powiększono bibliotekę klasztorną.

Parafia przy kościele zakonnym

Edytuj

W 1660 roku przy kościele klasztornym pw. św. Brygidy po raz pierwszy została utworzona parafia. Sprawowanie pieczy nad nią powierzono dwóm ojcom bygidianom, specjalnie oddelegowanym z zakonu. Pozostali ojcowie, zgodnie z regułą, obejmowali opieką duszpasterską i sakramentalną siostry brygidki. W tym czasie pierwszy kościół parafialny w Gdańsku pw. św. Katarzyny był już w posiadaniu protestantów.

Sytuacja zakonu po rozbiorach Polski

Edytuj

Nawa południowa z wieżą

Wraz z rozbiorami Polski zmieniła się sytuacja zakonu. Prusy wchłonęły Gdańsk po II rozbiorze, zagarnęły majątek zakonu św. Brygidy, ograniczając zarazem przyjmowanie nowicjuszek. Z czasem całkowicie zabroniono przyjmowania do nowicjatu nowych kandydatek. Spowodowało to znaczące zmniejszenie liczby sióstr w zakonie, a klasztor i tym samym kościół, zaczął ulegać stopniowej dewastacji.

Do dewastacji przyczyniały się działanie związane z kampanią rosyjską wojsk napoleońskich z 1807 roku. Wojsko francuskie zajęło wszystkie pomieszczenia zakonne sióstr brygidek i zakonników brygidianów, przekształcając je na koszary, w kościele zaś utworzono fabrykę zbrojeniową. W tym okresie zginęło z kościoła wiele drogocennych przedmiotów, ozdób i paramentów liturgicznych. Siostry zostały zmuszone do opuszczenia klasztoru na czas pobytu żołnierzy wojsk napoleońskich. Po powrocie nie dane było długo się cieszyć życiem zakonnym, ponieważ na mocy rozporządzenia króla Prus Fryderyka Wilhelma III w 1817 roku nastąpiła sekularyzacja gdańskiego klasztoru św. Brygidy. Decyzja króla pruskiego oznaczała, że po śmierci ostatniej z żyjących zakonnic klasztor przejdzie na własność rządu pruskiego. Ostatnia z sióstr, Anna Maria Netki, zmarła 26 sierpnia 1885 roku i została pochowana w podziemiach kościoła św. Brygidy w Gdańsku obok swoich współsióstr.

31 marca 1840 roku w celu ratowania tego, co pozostało z klasztoru św. Brygidy, biskup włocławski erygował parafię wojskową przy kościele św. Brygidy. W latach 1849–1851 budynki klasztorne poddano rozbiórce, a na ich miejscu zbudowano dzisiejszą plebanię.

Dzieje kościoła w okresie Wolnego Miasta Gdańska

Edytuj

Po I wojnie światowej na mocy traktatu wersalskiego zostało utworzone Wolne Miasto Gdańsk, które terytorialnie, w części miejskiej, weszło pod zarząd biskupa chełmińskiego ze stolicą w Pelplinie. W 1920 roku biskup chełmiński Augustyn Rosentreter erygował parafię terytorialną wydzieloną z parafii św. Katarzyny. Granice parafii obejmowały część Starego Miasta, Osiek, tereny wokół gdańskich stoczni, Zielony Trójkąt i terytorium graniczące z Nowym Portem. Podział ten obowiązywał do roku 1994, kiedy została wydzielona parafia św. Katarzyny Szwedzkiej na Zielonym Trójkącie. Po utworzeniu diecezji gdańskiej w 1925 roku parafia św. Brygidy prowadziła obok duszpasterstwa w języku niemieckim duszpasterstwo w języku polskim. Stan ten trwał do 1 września 1939 roku, czyli do wybuchu II wojny światowej.

Pomnik św. Jana Pawła II przed Bazyliką

Dzieje kościoła po II wojnie światowej

Edytuj

30 marca 1945 roku Gdańsk został zdobyty przez wojska radzieckie i polskie. Rosjanie traktowali te tereny jako tereny niemieckie, dlatego przez kolejne trzy tygodnie dewastowali, plądrowali i palili mieszkania i budynki, w tym kościoły i świątynie zarówno katolickie, jak i protestanckie. Jedynym kościołem, który nie uległ dewastacji, był kościół św. Mikołaja. Żołnierze Armii Czerwonej, już po wyzwoleniu, poważnie uszkodzili kościół św. Brygidy, w wyniku czego pozostały po nim mury i część sklepienia nad prezbiterium. Zawaleniu uległa znaczna część dachu i sklepienie, zwłaszcza w nawie północnej i południowej. Bardzo poważnie zniszczono wyposażenie wnętrza. Dzieła zniszczenia dopełniły pożary w 1957 i w 1969 roku. W takim stanie ruiny kościoła niszczały do 1970 roku.

19 lutego 1970 roku, po usilnych staraniach czynionych nieprzerwanie od czasu zakończenia II wojny światowej przez stronę kościelną, władze komunistyczne przekazały ruiny kościoła św. Brygidy diecezji gdańskiej. Ówczesny biskup gdański Lech Kaczmarek mianował proboszczem parafii św. Brygidy księdza Henryka Jankowskiego, który nie czekając na oficjalne pozwolenie, rozpoczął odgruzowywanie kościoła. W latach 1972–1974 wielkim nakładem sił i środków przywrócono kościołowi jego historyczny wygląd. Prace rekonstrukcyjne prowadzono pod kierunkiem inżynierów Zenona Sykutery i Kazimierza Macura. Rekonstrukcji zniszczonych sklepień podjął się murarz Marek Mężyk, który sobie tylko wiadomymi sposobami przywrócił im dawny kształt i piękno. Odbudowano również całkowicie zniszczoną zabytkową wieżę. W wyniku podjętych robót przywrócono zewnętrznej bryle przedwojenny kształt, nie udało się jednak tego zrobić w stosunku do wewnętrznego wystroju świątyni, co bez dokumentacji i szczegółowych planów jest dzisiaj niemożliwe.

Dnia 8 października 1983 roku odbudowany kościół został rekonsekrowany przez Ks. Bpa Lecha Kaczmarka, a pięć lat później stał się Sanktuarium Matki Bożej Królowej Świata Pracy. Na terenie parafii znajdowały się w tym czasie trzy stocznie i liczne inne duże zakłady pracy.

Okres Solidarności

Edytuj

Nadanie tytułu Bazyliki Mniejszej

Wydarzeniem, które wywarło znaczący wpływ w historii kościoła św. Brygidy, były wydarzenia związane ze strajkami w Sierpniu 1980 roku, kiedy to kościół św. Brygidy stał się centrum opieki duszpasterskiej nad strajkującymi robotnikami. Po ogłoszeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku kościół św. Brygidy, dzięki ówczesnemu proboszczowi księdzu Henrykowi Jankowskiemu, stał się ważnym punktem oporu przeciwko reżimowi komunistycznemu oraz miejscem wsparcia zdelegalizowanej „Solidarności” i jej członków. Na plebanii znaleźli pomoc m.in. Lech Wałęsa, Tadeusz Mazowiecki, Jacek Kuroń, Adam Michnik, Bronisław Geremek, Andrzej Gwiazda, Marek Jurek i ksiądz Jerzy Popiełuszko.

Kościół św. Brygidy, postrzegany jako kościół „Solidarności”, gromadził ludzi mających wielki i znaczący wpływ na ówczesne dzieje świata. Należeli do nich: prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Ronald Reagan z małżonką, George Bush z małżonką, prezydent Niemiec Richard von Weizsäcker, prezydent Francji François Mitterrand, premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher, brytyjska księżniczka Anna, senator Ted Kennedy z rodziną, królowa Holandii Beatrix, król Szwecji Karol XVI Gustaw oraz wielu ambasadorów akredytowanych w Warszawie.

Okres III Rzeczypospolitej

Edytuj

W roku brygidiańskim papież Jan Paweł II, 23 listopada 1991, nadał kościołowi świętej Brygidy w Gdańsku tytuł Bazyliki Mniejszej, uroczystości ogłoszenia Bazyliki dokonał biskup Tadeusz Gocłowski ordynariusz diecezji gdańskiej 1 stycznia 1992 roku. Funkcję proboszcza pełnił ksiądz prałat Henryk Jankowski.

17 lipca 2010 odbył się pogrzeb księdza prałata Henryka Jankowskiego, na który przybyło parę tysięcy osób z Gdańska i całej Polski. Ciało księdza prałata spoczęło w krypcie kościoła św. Brygidy w nawie bocznej bazyliki.

W 2010 roku rozpoczęła się, dzięki wsparciu Miasta Gdańska, renowacja elewacji zewnętrznej nawy południowej wraz z wieżą, a w roku 2011 renowacja elewacji zewnętrznej trzech stron prezbiterium.

W 2016 pod baptysterium odkryto kryptę ze szczątkami osób pochowanych w kościele[2].

Wyposażenie wnętrza

Edytuj

Kościół św. Brygidy stanowi swoiste narodowe sanktuarium wyposażone w liczne elementy patriotyczne, oraz upamiętniające walki narodowowyzwoleńcze Narodu Polskiego. W kościele znajdują się m.in.:

płaskorzeźba Matki Bożej przyozdobiona w suknię z wizerunkami herbów miast polskich,

płaskorzeźba błogosławionego Kościoła katolickiego Jerzego Popiełuszki w symbolicznym grobie,

drewniane krzyże z gdańskich stoczni z okresu strajków 1980 i 1988,

drzwi z brązu z wizerunkami 152 postaci ukazujących historię „Solidarności”,

epitafium przypominające o męce Polaków wymordowanych przez Ukraińców podczas rzezi wołyńskiej i czystki etnicznej w Małopolsce Wschodniej,

epitafium poświęcone zbrodni katyńskiej z ziemią z miejsc kaźni polskiej inteligencji, składa się z kilkustet krzyży, z których każdy ma wymiar 17 cm x 9 cm, co symbolizuje datę agresji Związku Sowieckiego na Polskę 17 września 1939[3].

epitafia upamiętniające pamięć żołnierzy Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”, Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, cichociemnych i in.,

tablice pamiątkowe ku pamięci Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, generała Władysława Sikorskiego, biskupa Edmunda Nowickiego, majora Zygmunta Szendzielarza ps. „Łupaszka”, porucznika Józefa Dambka, podporucznika Antoniego Burzyńskiego ps. „Kmicic”,

urny z ziemią z miejsc polskiej martyrologii, m.in.: z obozu koncentracyjnego Stutthof, lasu Szpęgawskiego, Piaśnicy, Bydgoskiej Doliny Śmierci i innych,

ogrodzenie ołtarza Matki Bożej Fatimskiej z wizerunkami orła polskiego z różnych okresów historycznych, z herbem Rzeczypospolitej Obojga Narodów pośrodku,

bursztynowy ołtarz w prezbiterium; w centrum bursztynowy wizerunek Matki Bożej Jasnogórskiej, u dołu polski orzeł; odsłonięty 16.12.2017[4].

Nad wszystkimi powyższymi projektami osobiście sprawował piecze prałat Henryk Jankowski, a wiele z nich wyszło bezpośrednio z jego inicjatywy.

Proboszczowie

Edytuj

parafialny kościół garnizonowy

Edytuj

ks. Wojciech Fibag 1840–1855

ks. Karol Jureschko 1855–1867

ks. Abdon Stengart 1867–1898

ks. dr Johann Berendt 1898–1907

ks. dr Franz Michalski 1907–1920

kościół parafialny

Edytuj

przed rokiem 1949

Edytuj

ks. dr Emil Moske 1920–1939

po roku 1949

Edytuj

ks. Henryk Jankowski (1970 – wrzesień 2009)

ks. Krzysztof Czaja (listopad 2004 – grudzień 2005) administrator

ks. Tadeusz Balicki (grudzień 2005 – czerwiec 2008) administrator

ks. Jan Jasiewicz (lipiec 2008 – listopad 2008) administrator

ks. Tadeusz Ławicki (listopad 2008 – sierpień 2009) administrator

ks. kan. Ludwik Kowalski (wrzesień 2009) proboszcz

Przypisy

Budowa bursztynowego ołtarza trwa 17 lat i będzie kontynuowana

następne

Bursztynowy ołtarz w bazylice św. Brygidy w Gdańsku.

fot. Łukasz Unterschuetz/trojmiasto.pl

W mosiężnych koronach Maryi i dzieciątka znalazło się 28 rubinów upamiętniających 28 robotników Wybrzeża, który zginęli w Grudniu 1970. Korony zostały ufundowane przez Lecha i Danutę Wałęsów. Poniżej znajduje się symbol Solidarności.

Po obydwu stronach obrazu rozmieszczono figury patronek Europy: św. Brygidy Szwedzkiej i św. Elżbiety Hesselblad. Pod sklepieniem zrywa się wykonany z bursztynu biały orzeł. W centrum ołtarza, w 2014 roku umieszczono monstrancję z bursztynu o wysokości 1,73 metra i zawieszono dwa relikwiarze metrowej wysokości z relikwiami serca i krwi Jana Pawła II i ks. Jerzego Popiełuszki.

Czytaj też: Rośnie bursztynowy ołtarz w bazylice św. Brygidy

Istniejącą już kompozycję wzbogaciły niedawno miękko pnące się ku górze latorośle winnego krzewu w srebrnych, złoconych oprawach. Kiście winogron zostały wykonane z bursztynu. Całość wydaje unosić się w powietrzu, choć tak naprawdę opiera się na 26 rurach.

Ale to jeszcze nie koniec prac. W przyszłości na ołtarzu będą montowane krzyże niepodległościowe, bo - jak mówi ks. Ludwik Kowalski, proboszcz bazyliki św. Brygidy - "historię naszego narodu mierzy się krzyżami". U podnóża ołtarza znajdą się złote łany zbóż z bursztynowymi kłosami, symbolizujące Eucharystię.

następne

Bursztynowy ołtarz w bazylice św. Brygidy w Gdańsku.

fot. Łukasz Unterschuetz/trojmiasto.pl

Szlachetne materiały, z których wykonano ołtarz, w większości pochodzi ze zbiórki, a także z darowizn z całej Polski i z zagranicy. W bazylice cały czas stoi wielka przezroczysta skrzynia, do której parafianie wrzucają biżuterię i bursztyn.

- Chcemy, żeby każdy miał możliwość udziału w tym projekcie, w tym wielkim dziele. Znaczne ilości wykorzystanego bursztynu pochodzą właśnie z darowizn - podkreśla ks. Ludwik Kowalski.

W piątek koncert, a w sobotę wielka uroczystość odsłonięcia i poświęcenia ołtarza

- To bardzo ważna chwila dla parafii i Gdańska. Podczas uroczystej mszy świętej zaplanowane jest poświęcenie Ołtarza Ojczyzny przez nuncjusza apostolskiego arcybiskupa Salvatore Pennacchio, obecni też będą prezydent Rzeczpospolitej Andrzej Duda i arcybiskup i metropolita gdański Sławoj Leszek Głódź - podkreśla ksiądz proboszcz.

Po mszy nastąpi przemarsz pod Pomnik Poległych Stoczniowców, gdzie nastąpi złożenie kwiatów i apel poległych.

W przeddzień poświęcenia Bursztynowego Ołtarza Ojczyzny w Bazylice św. Brygidy, w piątek miał się odbyć koncert symfoniczny Koncert Muzyka zatopiona w bursztynie. Uwaga! Został on jednak przeniesiony do Sali Koncertowej Filharmonii Bałtyckiej.

O godz. 19:00 pod Bazylikę zostaną podstawione autokary, które przewiozą wszystkich chętnych do Filharmonii Bałtyckiej. Wykład dotyczący współczesnej historii Bazyliki św. Brygidy oraz idei powstania Bursztynowego Ołtarza rozpocznie się o godz. 19:30, natomiast Koncert o godz. 20:00. Wstęp na wydarzenia pozostaje bezpłatny.

Podczas koncertu wystąpią Łukasz Borowicz - dyrygent, Bomsori Kim - skrzypce (laureatka nagrody 15. Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego), Orkiestra Symfoniczna PFB. W programie: "Koncert skrzypcowy d-moll op. 22" Henryka Wieniawskiego, "Musique scintillante" Krzysztofa Meyera i "Hymne papal" Piotra Mossa i "Sinfonia Sacra" Andrzeja Panufnika. Wstęp wolny.

Bursztynowy ołtarz w bazylice św. Brygidy: odsłonięcie w sobotę

21Zobacz zdjęcia

Katarzyna Moritz

k.moritz@trojmiasto.pl

Czytaj więcej na:

https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Bursztynowy-oltarz-w-bazylice-sw-Brygidy-odsloniecie-w-sobote-n119428.html?strona=1&vop=std#tri

Oto najbardziej wzruszające chwile w HISTORII GDAŃSKA.

JEST ROK 1992.

Pogrzeb pocztowców na Zaspie

Pogrzeb obrońców gdańskiej Poczty Polskiej w dniu 4 kwietnia 1992.

Do 28 sierpnia 1991 roku nikt nie znał miejsca egzekucji obrońców Poczty Polskiej. Na zbiorowy grób 38 pocztowców natrafili przypadkowo robotnicy prowadzący prace ziemne przy budowie garaży banku na Zaspie między ulicą Burzyńskiego a aleją Jana Pawła II. Ekshumowane szczątki ceremonialnie pochowano na znajdującym się w pobliżu Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu w Gdańsku. Tamże spoczywają pomordowani kolejarze i celnicy z Szymankowa oraz Polacy z Wolnego Miasta Gdańska zamordowani 11 stycznia i 22 marca 1940 r. koło Stutthofu.

Cmentarz założono 11 lutego 1895 roku z przeznaczeniem na pochówki ludzi gorszej kategorii na koszt miasta i powiatu: biedoty Gdańska i okolic, zmarłych w przytułkach, samobójców, zmarłych w więzieniach lub straconych na podstawie wyroków sądowych, żołnierzy których rodziny nie chciały lub mogły opłacić pogrzebu, jeńców wojennych zmarłych w czasie I wojny światowej: Rosjan, Rumunów, Francuzów, Brytyjczyków i Włochów Po uruchomieniu w 1914 krematorium we Wrzeszczu (u podnóża Szubienicznej Góry) często chowano prochy w urnach.

Od 4 września 1939 do 10 września 1942 grzebano na Zaspie zwłoki więźniów obozu zagłady Stutthof; pod koniec wojny zmarłych w podobozach Stutthofu na gdańskiej Przeróbce i w Kokoszkach oraz ofiary z więzień.

Określa się, że na Zaspie spoczywa od 6.000 do 14.000 ofiar nazizmu czasu II. wojny.

Po wojnie cmentarz stał się miejscem pamięci narodowej. W 1951 obszar podzielono obszar nekropolii na 55 kwater. Zamknięto go dla pochówków w 1956. Pochowano tamże jeszcze plutonowego Piotra Budera żołnierza Westerplatte po jego śmierci w dniu 2 września 1957. W 1960 ustawiono na cmentarzu 296 symbolicznych płyt – nagrobków. Od 1985 jest on cmentarzem-pomnikiem. W dwa lata później częściowo zrealizowano ideę Wiktora Tołkina nowego wystroju architektonicznego.

W dniu 4 kwietnia 1992 w nowym grobowcu ceremonialnie pochowano prochy odnalezionych pocztowców, których rozstrzelano w pobliżu na dawnej strzelnicy 5 października 1939.

Spoczywają tam między innymi księża: Bronisław Komorowski i Marian Górecki, Antoni Lendzion, Konrad Guderski, komandor Tadeusz Ziółkowski, Alf Liczmański, Franciszek Kręcki, dr Stefan Mirau, Roman Ogryczak.

Zdjęcia Ryszarda Woźniczki udostępnione przez Tadeusza Jabłońskiego pokazują ten ceremonialny pogrzeb.

Józef Wąsiewski

Data wpisu: 2013-04-02