Marco Modugno poznałem na konferencji organizowanej przez prof. Romana Ingardena w Toruniu. W czasie którejś przerwy tak się złożyło, że w kolejce za kawą znalazłem się tuż za nim. Zaczęliśmy rozmawiać. Okazało się, że mamy podobne zainteresowania. On, matematyk, od geometrii różniczkowej i „dżetów” chciał zrozumieć na czym polega „kwantowanie”. Ja, fizyk teoretyk, chciałem poprawić moją znajomość metod geometrycznych, bowiem o dżetach prawie nic nie wiedziałem. Znaleźliśmy wspólny język, zaprosił mnie na miesiąc do Florencji. Tak się zaczęła nasz współpraca. Odwiedził i mnie we Wrocławiu. Wspólnie napisaliśmy kilka prac, rozwinęliśmy metodę „Kowariantnej kwantyzacji”. Metoda ta ma pewne zalety w porównaniu z „kwantyzacją geometryczną”. I dalej się rozwija. Marco pisze obecnie o tym książkę – trzy tomy, ponad 2000 stron. A ja, po latach, znów do tego tematu zamierzam wrócić zainspirowany gajką Dżanibekowa.
Kwantowa teoria ruchu obrotowego ma wciąż swoje niezbadane zakamarki. Dziś używa się jej (i jej uogólnień i rozwinięć) głównie w chemii, spektroskopii mikrofalowej, ale także w teorii jądra, bowiem cosik tam w jądrze się najwyraźniej obraca. W roku 1975 trzech wesołych fizyków Bohr, Mottelson, Rainwater, dostało za obracające się jądra nagrodę Nobla.
Copyright © The Nobel Foundation
Dziś temat jest nadal aktualny, choć jądro atomu wydaje się być o wiele bardziej tajemnicze niż wirująca i fikająca molekuła. Jądro, gdy fika, może się rozpaść, a to może być niebezpieczne i egzotyczno-alchemiczne.
W tej chwili interesuje mnie kwantowanie na grupach Liego, niekoniecznie na grupie obrotów. Klasycznie wiemy mniej więcej co się dzieje – trajektorie mogą zachowywać się niestabilnie-fikliwie. Kwantowo? Niby chemicy sporo narachowali, ale bodaj pod tym względem sprawy nie badali. A ja chcę wiedzieć.
Aktualnie czytam pracę doktorską Casimira z roku 1931 oraz rozdział „Lagrangian and Hamiltonian Dynamics on SO ( 3 )” z książki „Global Formulations of Lagrangian and Hamiltonian Dynamics on Manifolds A Geometric Approach to Modeling and Analysis”, Springer 2018.
Kwantowanie geometryczne i kwantowanie kowariantne nie dają jednoznacznej odpowiedzi jak ma wyglądać operator energii dla cząstkiw zakrzywionej przestrzeni. Pojawia się dowolność członu proporcjonalnego do krzywizny skalarnej. Odkrył to już zresztą Wolfgang Pauli. Od przyjrzenia się temu problemowi w związku z kwantową fikającą gajką chcę zacząć.
Fizycy kwantowi, nobliści Wolfgang Pauli i Niels Bohr zdumiewają się fikaniem klasycznego bąka. A co dopiero gdyby zobaczyli skaczącego kwantowego?!
Na razie jeszcze wciąż się jeszcze uczę jak poprawnie siadać– dlatego jestem mało konkretny. Ale to się zmieni wkrótce.
