Harmonica Blues nie jest odrębnym rodzajem czy stylem bluesa. Harmonica Blues obejmuje wszystkie style, wyróżnikiem jest rola harmonijki ustnej lub jak kto woli organków.
Jeśli organki są centralnym instrumentem w utworze to taki blues nazywamy Harmonica. Nie oznacza to, że musi to być utwór instrumentalny, śpiew jest esencją bluesa. Blues śpiewany należy do gatunku Harmonica jeżeli to organki odgrywają rolę wiodącego instrumentu, a nie gitara, pianino czy też np. orkiestra.
Entuzjastów Harmonica Bluesa jest sporo na całym świecie. Nic w tym dziwnego. Wielu ludzi w już w dzieciństwie przeżywało swoją przygodę z organkami. Organki to przyjazny instrument.
Nie wymaga żmudnej nauki by coś tam sobie zagrać. Odwrotnie, gry na organkach można się nauczyć samemu i to znacznie łatwiej niż na innych instrumentach. Nie oznacza to oczywiście, że każdy może być wirtuozem harmonijki lub, że takim wirtuozem można zostać bez talentu i ogromnej pracy. Tym niemniej stosunkowo dobry poziom gry na organkach jest osiągalny dla wielu.
Harmonijka ustna naukowo to instrument muzyczny z grupy idiofonów dętych. Dźwięk wydobywa się podczas ruchu powietrza w szczelinach, przy których znajdują się metalowe blaszki zwane stroikami (pot. języczki), które wprawione w drgania wydają dźwięki zależne od ich długości.
Mimo swej prostoty harmonijka nie jest bardzo starym instrumentem. Prototyp wynalazł 16-letni Niemiec Christian Ludwig Buschmann w 1821 roku. Udało mu się złączyć 15 piszczałek (flecików) w taki sposób, że mógł na nich grać dmuchając w nie. Swój instrument nazwał Mundaeoline. Rozpowszechnił się w Niemczech i stopniowo również w innych krajach europejskich.
Parę dekad później młody wizjoner, 24-letni zegarmistrz, Matthias Hohner tak ulepszył Mundaeoline, że powstały organki, w znanym do dzisiaj kształcie.
W 1857 roku Hohner założył firmę produkcyjną, w której pracował z żoną i jednym pracownikiem. W ciągu roku wyprodukowali ręcznie 650 harmonijek. Partię testową wysłał do swego kuzyna, który wyemigrował wcześniej do Stanów Zjednoczonych. Tam instrument ten z racji niskiej ceny, małych rozmiarów i prostoty wykonania stał się szybko pożądany przez emigrantów, ludzi ubogich i żołnierzy.
W 1865 roku została uruchomiona produkcja w Ameryce. Harmonijka rozprzestrzeniła się wzdłuz i wszerz kontynentu. Od swego debiutu kompania Hohnerów opracowała ponad 1500 modeli harmonijek. Obecnie dostępnych jest z łatwością ponad 70 różnych typów nie tylko z firmy Hohner.
Istnieje kilka podstawowych rodzajów harmonijek: diatoniczne, chromatyczne, oktawowe, wiedeńskie czyli tremolo oraz akompaniujące.
Harmonijka diatoniczna jest najbardziej rozpowszechniona. Strojona w tonacjach durowych, najczęściej w C-dur.
Harmonijka chromatyczna pozwala wydobywać wszystkie półtony, jak w skali chromatycznej. Posiada tzw. register (slide button), który naciśnięty podwyższa dźwięk o pół tonu.
Organki zostały stworzone jakby specjalnie dla bluesa. Na terenie Delty Mississippi mieszkali biedni czarni zbieracze bawełny. Organki był jedynym instrumentem na który finansowo było stać utalentowanych młodych adeptów muzyki. A talentów tam nie brakowało. Wszyscy zaczynali od harmonijki, w slangu bluesowym zwaną harp. Większość dorastając wolała gitarę. Organki miały mniejszy prestiż. Nasłynniejsi bluesmeni "gitarowi" wywodzący się z Delty całkiem dobrze radzili sobie z organkami.
Byli jednak tacy, którzy osiągali tak wysoki kunszt w grze na harmonijce, że pozostawali wierni temu małemu instrumentowi. To było prawdziwe mistrzostwo. Grali często na najprostszych modelach a ich wyczyny budzą do dzisiaj zdumienie.
Wypracowali specjalne techniki gry by dostosować organki diatoniczne (ten rodzaj był głównie używany w bluesie) do skali bluesowej. Techniki te są stosowane i obecnie:
podciąg (bending) umożliwiający obniżenie wysokości dźwięku nawet o pół tonu, wibrato (ręczne, przeponowe lub językowe), tremolando, glissando i growl.
Znaczną sławę osiągnęli tacy wirtuozi gry na organkach jak: Sonny Boy Williamson I, Sonny Boy WIlliamson II (Rice Miller), Big Walter Horton, Little Walter, Sonny Terry, Jimmy Reed, James Cotton, DeFord Bailey, Paul Butterfield, Junior Wells, George "Harmonica" Smith, Howlin` Wolf, Slim Harpo, Lazy Lester, Carey Bell i wielu wielu innych.
To oni spowodowali, że obecnie harmonijka ustna stała się instrumentem, którego uczą w szkołach muzycznych. Organki można usłyszeć w najsłynniejszych salach koncertowych, kompozytorzy piszą utwory specjalnie na ten instrument. W Nowym Jorku recitale organkowe są na porządku dziennym, a do American Federation of Musicians należą tysiące muzyków grających na organkach. Tak mała niepozorna harmonijka trafiła na salony.
W boxie można usłyszeć niesamowite rzeczy. Niekiedy może się wydawać, że to brzmi inny instrument niż organki.
Inne tematy w dziale Kultura
