Dzisiaj starsze kolędy z Zachodniej Europy i Ameryki, które od dziesięcioleci cieszą się powodzeniem. Zostały nagrane przez bardzo dużo wykonawców i ciągle są na nowo nagrywane.
Muzyka w kościele była od zawsze. Wiadomo ze źródeł historycznych, że apostołowie śpiewali modlitwy, z których większość bazowała na psalmach biblijnych. Wznosząc kościoły prawdopodobnie wprowadzili bardziej radosne formy wokalne. Niestety nic z tamtych czasów się nie zachowało.
Najwcześniejszym utworem napisanym na Boże Narodzenie jest Jesus Refulsit Omnium, skomponowanym przez Św. Hilarego z Poitiers w V-tym wieku.
W XII wieku do kościołów kolędy wprowadził Św. Franiczek z Asyżu. Był patronem sztuki i namawiał kompozytorów i poetów do tworzenia muzyki bożonarodzeniowej.
W okresie Renesansu nastąpił pewien rozwój muzyki chorałowej związanej z narodzeniem Jezusa. Najstarsza angielska kopia pochodzi z 1410 roku.
Po wynalezieniu druku przez Gutenberga kolędy zaczęły się rozpowszechniać.
Zostało to jednak powstrzymane przez Purytan, którzy byli przeciwni radosnemu obchodzeniu Świąt. Oliver Cromwell, panujący w Anglii w latach 1649 - 1660 wręcz zakazał śpiewania kolęd i wszelkich radośniejszych obrzędów.
Tak więc kolędy nie były mile słyszane w kościołach, rozwijały się jednak poza nimi. Pojawiały się tzw. pasje - przedstawienia uliczne w różnych miastach. Niektóre tam wykonywane pieśni zostały przyswojone jako kolędy.
Do świątyń wprowadził muzykę Haendel poprzez sławnego Mesjasza. Niektóre jego fragmenty, jak również i Mendelssohna zostały wykorzystane do kolędowania.
Pisanie kolęd zaczęło się rozwijać w wieku XVIII ale dopiero w XIX stało się uznane w kręgach religijnych. Muzyka na Boże Narodzenie stawała się tym czym jest dzisiaj - radością z przyjścia Jezusa na świat.
"Coventry Carol" datuje się na wiek XVI. W Coventry odbywały się wtedy misteria przedświąteczne. Ta kolęda przedstawiała masakrę niewiniątek dokonaną na rozkaz Heroda. Jest to właściwie lament nieszczęśliwych matek. Carol jest jedyną kolędą ocalałą z tamtego widowiska.
"Away In A Manger" została opublikowana w 1885 roku w Lutheran Sunday School przez Jamesa Murray`a z tym, że pierwsze dwie zwrotki są niewiadomego pochodzenia. Są dwie melodie do tego tekstu. Jedna "Cradle Song" spotykana w Wielkiej Brytanii i druga "Mueller" popularna w USA. Angielską melodię napisał Wiliam J. Kirkpatrick, którą opublikował w 1895 roku. Niektórzy przypisują tę kolędę samemu Marcinowi Luterowi. Murray bowiem dodał podtytuł "Luther'sCradle Hymn" (Skomponowana przez M.Luter dla swoich dzieci).
"Angels We Have Heard on High" powstała we Francji. Autor nieznany. Na język angielski przełożył ją w 1862 roku James Chadwick. Melodia ma wiele wspólnego z hymnem Gloria, zaaranżowanym przez Edwarda Shippen Barnes`a.
"Carol of the Bells" to kolęda adaptowana z "Ukraińskiego Szczedryka" przez Mykołę Leontowicza. Pierwsze wykonanie nastąpiło na Uniwersytecie Kijowskim w 1916 roku przez chór studentów. Chór objechał Europę i Amerykę, występował również w Carnegie Hall w 1921 roku. Kolęda zyskała dużą popularność na Zachodzie.
"O Come All Ye Faithful" to hymn napisany w 1743 roku przez Johna Francisa Wade`a. Pierwotna wersja była po łacinie i nosiła nazwę Adeste Fidelis. Pochodzenie tekstu nie jest jasne i możliwe, że początkowe cztery wersy pochodzą z XIII wieku. Kolęda została przetłumaczona na wiele języków, otrzymując m.in. i tytuł angielski.
"The First Nowell" (Noel) tradycyjna obecnie kolęda angielska datowana jest na XVI - XVII wiek, choć możliwe jest, że korzenie jej tkwią w wieku XIII. Obecnie wykonywana wersja została opublikowana w Some Ancient Christmas Carols (1823) i w Gilbert and Sandys Christmas Carols (1833) przez Williama Sandysa.
"Ding Dong Merrily on High" jest świeckim tańcem, który ewoluował do kolędy. Melodia pojawiła się po raz pierwszy w książce o tańcach napisaną przez Jehan Tabourot`a (1519-1593). Tekst napisał George Ratcliffe Woodward (1848-1934), a opublikował w 1924 roku.
"O Holy Night" ("Cantique de Noël"), dobrze znana kolęda została skomponowana przez francuskiego kompozytora Adolphe`a Adama do tekstu wiersza "Minuit,chrétiens". Autorem wiersza był Placide Chappeau, poeta amator, który kolędę napisał na prośbę przyjaciela, paryskiego księdza. Na angielski została przetłumaczona przez pastora unitariańskiego Johna Dwighta w 1855 roku. 24 grudnia 1906 roku w Kanadzie kolęda ta została zagrana na skrzypcach w pierwszej audycji muzycznej w historii. Tak więc był to pierwszy utwór muzyczny transmitowany przez radio.
"O Little Town Of Bethlehem" ma jasno określonych autorów. Tekst napisał Phillips Brooks w 1867 roku, a muzykę Lewis H. Redner w 1868. Brooks był amerykańskim pastorem. W 1965 roku odbył pielgrzymkę do Ziemi Świętej, której pokłosiem stała się właśnie ta kolęda. Redner był organistą u Booksa, melodię napisał w wigilię, a następnego już dnia miała swoją premierę w Filadelfi.
"What Child Is This?" powstała w 1865 roku. 25-letni pisarz William Chatterton Dix uległ wypadkowi i przez szereg miesięcy leżał w szpitalu. Napisał w tym czasie wiele hymnów,m.in. What Child Is This ?. Później kolęda została dostosowana do tradycyjnej angielskiej melodii "Greensleeves". Tym samym stała się bardzo popolurna.
Najsłynniejsza kolęda wszechczasów Cicha Noc to dzieło Josepha Mohra. Mohr prowadził chór przykościelny w Oberndorf, Austria. Swój tekst dał w wigilię 1818 roku do opracowania organiście Franzowi Gruberowi. Akurat kościelne organy doznały uszkodzeń uniemożliwiących grę. Gruber napisał melodię oraz zaaranżował ją na dwa głosy (jego i Mohra), chór i gitarę (grał na niej Mohr). Zdążyli na Pasterkę.
Cicha Noc jest jednym z najczęściej nagrywanych utworów w historii muzyki. Kto wie czy nie najczęstszym.
Angielski odpowiednik naszej kolędy Carol pochodzi z francuskiego Caroller, co oznaczało wesoły taniec w kręgu. Caroller był tańczony w misteriach około Bożego Narodzenia.
P.S. Niestety musiałem skasować kilka tematycznych music boxów. Ponad 1Gb wgranych utworów spowodowało duże trudności w operowaniu boxami. Doszło też do tego, że miałem już spore problemy z odsłuchaniem utworów z własnego bloga. Mam nadzieję, że wszyscy zainteresowani zdążyli ściągnąć to co im się spodobało.
Inne tematy w dziale Kultura
