Boogie Woogie

Już po Bożym Narodzeniu. Przed nami Sylwester. Zatem coś do poskakania, tzn. do tańczenia.

Blues urodził się w smutku, śpiewał i grał o niewesołych aspektach życia i rzadko bywał beztroski.
Powstała jednak, dosyć długo ewoluując, także i wesoła, taneczna forma bluesa.

Było toBoogie Woogie.

Forma Boogie Woogie rodziła się w latach 1865 - 1900 na południu, w stanach Teksas, Luizjana i w Delcie Mississippi. Około roku 1900 utwory z prowadzącą linią basu i rytmem naśladującym koła jadącego pociągu były już grane często.

Najprawdopodobniej styl ten powstał w obozach robotników zajmujących się wyrobem terpentyny, budową dróg i kolei we wschodnim Teksasie, skąd przez Deltę dotarł do Nowego Orleanu.

Pod koniec XIX wieku na Południu obozów takich było na tyle dużo, że pojawiła się, poza typowymi bluesmanami, grupa zawodowych pianistów. Jeździli oni pociągiem razem z pianinem, wysiadali w obozie, grali osiem godzin w barrelhousie i następnie wsiadali znowu do pociągu by podążyc do następnego obozu. Barrelhousy to odpowiednik juke joints, gdzie głównym instrumentem było pianino.

Pianista w Barrelhouse

Willi Dixon i Marcia Ball twierdzili, że w Delcie jeszcze przed Boogie Woggie nazywano ten rodzaj bluesa Dudlow Joe, od nazwiska pianisty, który grał stosując wzorzec basu prowadzącego melodię lewej ręki. Również W.C. Handy wspominał, że słyszał ten typ bluesa na początku XX wieku.

W 1916 roku w Nowym Orleanie pianista George Thomas napisał i opublikował "New Orleans Hop Scop Blues", który zawierał już wszystkie elementy charakterystyczne dla Boogie.

W takich Barrelhousach rozwijało się Boogie Woogie

 

Od 1920 roku Boggie zaczęło się rozwijać w Chicago. Posiadało wtedy wiele nazw, takich jak: Barellhouse, Piano Blues, Honky Tonk, Walking Bass, Stride, Stomp.

W 1923 roku Joseph Samuels' Tampa Blue Jazz Band nagrał dla wytwórni Okeh utwór Georga Thomasa "The Fives" - pierwsze boogie wykonane przez orkiestrę jazzową. Pianino solo pierwszy nagrał Jimmy Blythe w 1924 roku, było to "Chicago Stomps".

Pierwszy wielki hit powstał w 1928 roku - "Pinetop's Boogie Woogie", napisany i nagrany przez Pinetopa Smitha. Był to duży sukces komercyjny, nic dziwnego zatem, że ustalił dla tego typu bluesa nazwę Boogie Woogie. Długo więc trwało zanim powstała jedna, uznana nazwa dla tego bluesowego genre`u.

Charakterystyczne dla Boogie w tym okresie było granie akordów i rytmu przez lewą rękę pianisty. Prawa ręka służyła do ozdobników i dekoracji głównej liniii basowej. Był to tzw. bass ostinato. Forma była jak najbardziej bluesowa - 12-taktowa. Typowy przykład linii basowej wyglądał tak:

 

Czasem występowała forma eight to the bar, czyli osiem nut w jednym takcie:

W latach 30. i 40. Boogie stało się niesłychanie popularne. Płyty sprzedawały się świetnie. Boogie było też częstym podkładem muzycznym w hollywooodzkich filmach aż do lat 60.

W 1938 roku odbył się w Carnegie Hall w Nowym Jorku słynny koncert "Od Spirituals do Swingu" (pisałem o tym w notce o Robercie Johnsonie (2)). Wystąpili na nim m. in. znakomici odtwórcy Boogie: Pete Johnson, Big Joe Turner (zagrał "Roll 'Em Pete"), Meade Lux Lewis (zagrał "Honky Tonk Train Blues") i Albert Ammons grający "Swanee River Boogie'. Wszyscy oni zostali przyjęci bardzo przychylnie przez białą publiczność. Wszyscy też występowali potem w Café Society Night Club w Nowym Jorku. Grywali tam solo, ale i na dwa a czasem na trzy pianina.

W przeciwieństwie do innych gatunków czarnej muzyki, boogie zostało szybko i naturalnie przyjęte przez nowojorskie zespoły swingowe. Już w 1939 roku orkiestra Willa Bradleya nagrywała boogie, a nieco poźniej również i orkiestra Tommy Dorsey,a . Boogie znalazło sobie ważne miejsce w jazzie. Ale nie tylko tam.

W tym samym mniej więcej czasie Boogie zainteresowało muzyków country. Ta odmiana nosiła nazwę Hillbilly Boogie lub Okie Boogie. Pierwszego nagrania dokonał Johnny Barfield ("Boogie Woogie").

W 1948 roku country boogie trafiło do pierwszej dziesiątki największych przebojów country dzięki Arthurowi Smithowi, który nagrał dwa utwory: "Guitar Boogie" oraz "Banjo Boogie". Hillbilly Boogie zakończyło swą karierę w roku 1950.

W następnym Bill Haley and the Saddlemen nagrali dwa Boogie, które były już od tego momentu nazywane Rockabilly. Rockabilly to znacznie większa rola perkusji, gitara i śpiew. Stąd już była prosta droga do Rock `n` Rolla.

Gitarę do Boogie wprowadził John Lee Hooker. Sądzę, że Hookerowi bardzo podobała się ta forma bluesa. W całej jego twórczości dominuje blues rytmiczny, wyraźnie synkopowany, bardzo często zawierający elementy Boogie. Zresztą pierwszy utwór, który zapewnił mu powodzenie to nic innego jak "Boogie Chillen". Mało było albumów, w którym Hooker nie zawarł by jakiegoś Boogie. Nic dziwnego zatem, że nagrał takie płyty, w których Boogie było motywem przewodnim: Boogie Awhile oraz Endless Boogie.

Popularność typowego Boogie zakończyła się we wczesnych latach 50. Nie oznacza to, że Boogie zanikło całkowicie. Zastąpił je co prawda Rock `n`Roll ale Boogie ma się do dzisiaj nieźle. Nowe kompozycje i nagrania pojawiają się regularnie w różnych gatunkach muzyki. Nie zawsze jest to czysty styl, nie zawsze słychać wyraźną linię basu, ale z całą pewnością Boggie Woogie wciąż żyje.

Ilość skomponowanych i nagranych utworów jest ogromna. Trudno by było je policzyć a co dopiero wyliczyć. Równie dużo było wykonawców Boogie - lista zawierała by setki jeśli nie tysiące artystów.

Boogie Woogie był również tańcem. W 1938 roku w sławnym Cotton Club wystąpili Cab Calloway i Whitey's Lindy Hoppers. Cab grał a Hoppers tańczył do melodii "A Lesson In Jive". W ten sposób podstawowa forma tego tańca została ustalona.

Boogie nie ma jednak choreografii, tzn. ustalonej sekwencji kroków, której muszą sztywno przestrzegać obydwaj partnerzy. Podstawowy model 6-krokowy ( 1 - 2 - 3 i 4 - 5 i 6) służy do improwizacji. Dlatego ważną rolę odgrywa wiodący partner i podążająca za nim partnerka. Boogie jest prekursorem Rock `n` Rolla. Podstawowa różnica to mało akrobacji, które są immanentną cechą rocka.
Boogie może być tańczone także w wolnym tempie - nie wszystkie utwory były szybkie. Przeważa jednak forma szybka.

Nazwę tańca Boogie Woogie stosuje się w Europie. W Ameryce jest to raczej East Coast Swing. Obecnie jest jedną z konkurencji Tanców Towarzyskich.

 

 

Dzisiaj Boogie Woogie tańczy się tak: