Skąd wziąć pieniądze na własny biznes, wydanie autorskiej płyty czy podróż marzeń? Warto spróbować pozyskać fundusze od przyszłych odbiorców. Według badania Fundacji Startup Poland „Polskie startupy” 11 proc. raczkujących firm w kraju zamierza pozyskać kapitał poprzez crowdfunding. Czym on jest? Jakie są jego wady i zalety? Czy warto zdecydować się na ten sposób finansowania i jak to zrobić?
Stara idea „ziarnko do ziarnka, a uzbiera się miarka” idealnie sprawdza się także teraz. Nie trzeba brać kredytu w banku, ani pożyczać fortuny od bogatych członków rodziny. Można poprosić o wsparcie projektu osoby, które wierzą w nas, dobrze nam życzą czy w przyszłości skorzystają z tego, co stworzymy. Nie trzeba prosić o wiele, dużo skuteczniejszy w crowdfundingu jest efekt skali. Jeśli zaufa nam 20 tys. osób i każda z nich wpłaci po 5 zł, to będziemy dysponować kapitałem w kwocie aż 100 tys. zł!
Crowdfunding – co to jest?
Crowdfunding z języka angielskiego to wprost przetłumaczone „finansowanie przez tłum”. Finansowanie społecznościowe można porównać do zbiórki pieniędzy, która odbywa się w internecie przez dedykowaną platformę. Twórca opisuje swój projekt na portalu, a zainteresowani nim odbiorcy mogą wpłacić mu pieniądze na realizację marzeń. Co za to dostają? Przede wszystkim satysfakcję wsparcia rokującego projektu, podziękowanie w mediach społecznościowych czy gadżet reklamowy, ale gdy biznes jest dochodowy, to może to być część udziałów w firmie.
Poprzez crowdfunding można zrealizować naprawdę wiele inicjatyw, nie ma sztywnych ram. Trzeba tylko mieć pomysł oraz koncepcję na to, jak zachęcić ludzi do jego sfinansowania: dla początkujących zespołów może to być wydanie płyty, dla podróżnika zorganizowanie wystawy zdjęć z wyprawy, dla inżyniera stworzenie produktu, który ułatwi codzienne życie, dla pasjonata kuchni otwarcie własnej restauracji, a dla społecznika organizacja manifestu.
Platforma crowdfundingowa – jak działa?
Platforma crowdfundingowa działa przede wszystkich po to, by pomóc odnaleźć się osobom, które mają pomysł z osobami, które mają pieniądze i chęci, by wesprzeć kreatywny projekt. Serwis ten daje techniczne narzędzia, które pozwalają na zaprezentowane inicjatywy, a następnie na organizację zbiórki.
Rola platformy croudfundingowej jest także taka, że zwiększa ona bezpieczeństwo obu stron. Weryfikuje plany pomysłodawcy (np. pod kątem legalności czy realności wykonania), który otrzymuje pieniądze tylko wtedy, gdy zostanie zebrana założona suma (w przeciwnym wypadku wracają one do ofiarodawców), a potem czuwa nad realizacją obietnic, które twórca składa wspierającym.
Crowdfunding – wady i zalety
Crowdfunding staje się coraz popularniejszym źródłem finansowania dla początkujących twórców, ponieważ:
- pozwala dotrzeć do dużej grupy odbiorców. Dedykowana platforma internetowa pozwala przedstawić swój pomysł wielu osobom, co byłoby niemożliwe podczas tradycyjnej zbiórki.
- zwiększa zaufanie ofiarodawców. Fakt, że zrzutka jest organizowana na rozpoznawalnym portalu zwiększa bezpieczeństwo przelewu środków i gwarantuje, że będą one przeznaczone na konkretny cel. Dzięki temu ludzie chętniej udzielają wsparcia.
- organizacja zbiórki jest bardzo prosta. Aby zacząć korzystać z crowdfundingu, wystarczy tylko dobrze opisać projekt. Rozwiązania teleinformatyczne umożliwiające przeprowadzenie zbiórki są udostępniane przez serwis crowdfundingowy.
- pozyskanie kapitału odbywa się na korzystnych warunkach. Crowdfunding jest na pewno tańszy niż tradycyjny kredyt w banku. Jedynym kosztem, który trzeba ponieść to wynagrodzenie dla platformy pośredniczącej. Nie jest to jednak stała opłata, ale procent od sumy zebranej od ofiarodawców.
- zapewnia świadczenie zwrotne dla wspierających. W idei finansowania społecznościowego przyjmuje się, że za wsparcie finansowe należy się nagroda. Dlatego właśnie twórca projektu powinien przygotować nagrody dla dawców kapitału. W zależności od kwoty, którą zdecydują się oni przeznaczyć na finansowanie, może to być pisemne podziękowanie, reklama w mediach społecznościowych twórcy, wyprodukowany przedmiot (np. płyta CD, książka), możliwość bycia jedynym sponsorem przedsięwzięcia czy udział w zyskach.
- jasno definiuje cel i efekty projektu. Założenie konta w serwisie crowdfundingowym wymaga od twórcy zdefiniowania celów, przebiegu i spodziewanych efektów projektu. Na tym etapie można zastanowić się, jak wyeliminować wady i zmaksymalizować jego zalety.
Warto także pamiętać o kilku negatywnych stronach finansowania społecznościowego. Są to:
- duża konkurencja. Niestety, na portalach crowdfundingowych są prezentowane tysiące inicjatyw. Nawet, gdy na portalu pojawi się ktoś z wolną gotówką, to jest mała szansa, że trafi akurat na nasz projekt i zdecyduje się go wesprzeć. Trzeba więc postawić na inny sposób promocji. Innymi kanałami zapraszać ludzi na podstronę z naszym projektem, by osoby nim zainteresowane mogły od razu wpłacić na jego rzecz pieniądze.
- trudność w przekonaniu do siebie odbiorców. Większość projektów nie jest raczej nastawiona biznesowo, na zarabianie pieniędzy, ale skupia się na realizacji celów niematerialnych (np. zwiększenie świadomości społecznej, zaprezentowanie własnej twórczości). Pojawia się więc trudność, jak przekonać do siebie ofiarodawców, by bez świadomości przyszłego zysku wpłacili nam pieniądze.
- fakt, że nagroda czasami jest niematerialna. Biznes rządzi się twardymi, rynkowymi prawami. Trudno wycenić, jaką kwotą wesprzeć twórcę, jeżeli nagrody nie dają „inwestorom” realnej, materialnej korzyści. Trzeba więc kierować się raczej chęcią wsparcia ciekawej inicjatywy.
Crowdfunding – jak zacząć?
Aby rozpocząć przygodę z finansowaniem społecznościowym, najpierw trzeba mieć pomysł – projekt, który chcemy zrealizować. Najpierw powinniśmy wymyślić tytuł, który będzie na tyle chwytliwy i zrozumiały, że zainteresuje osoby odwiedzające platformę crowdfundingową. Następnie trzeba szczegółowo opisać projekt, zaprezentować siebie jako twórcę, dodać zdjęcia, wizualizację czy elementy video, które przybliżą odbiorcom inicjatywę.
Następnie trzeba zdefiniować cel finansowy, czyli zastanowić się, ile pieniędzy potrzebujemy na realizację projektu. Trzeba skrupulatnie wycenić materiały, sprzęt, proces produkcji, transport, promocję i inne czynniki, które będą do tego potrzebne. Dalej warto zastanowić się nad nagrodami, które zaoferujemy wspierającym. Najlepiej ustalić sobie przedziały kwotowe, do których będzie przynależała konkretna nagroda (produkt, usługa, podziękowanie, wstęp na plan zdjęciowy, obecność w napisach końcowych, udziały w firmie). Na koniec warto zastanowić się nad kanałami promocji, którymi dotrzemy do internautów. Tak przygotowany projekt musimy wysłać do jednej z dostępnych platform crowdfundingowych.
Crowdfunding pozwala na realizację nawet najbardziej szalonych projektów, które nie miałyby szansy uzyskać innego, tradycyjnego wsparcia. Jeśli mamy w głowie interesujący pomysł, o którego realizacji marzymy, to warto spróbować finansowania społecznościowego i pozwolić na to, by ujrzał on światło dzienne.
