dlaczego upadają polskie gospodarstwa rolne ?

Rolnictwo to wykorzystanie potencjału środowiska  naturalnego z magazyn żywnościowo-przemysłowy, z którego czerpać można naprawdę w sposób nieograniczony. Niestety, procesy w produkcji roślinnej i zwierzęcej rozpoczęte już ponad pół wieku temu nie nastrajają optymistycznie. Produkcja rolnicza - zamiast zabezpieczać społeczeństwo w żywność - traci swoją rację bytu.

Mateusz Morawiecki, prezes rady ministrów jeszcze sprzed dwóch lat alarmuje, że sytuacja powoli, ale też zdecydowanie wymyka się spod kontroli.
Warto zastanowić się nad przyczyną takiego stanu rzeczy. O ile kiedyś każde państwo zabiegało o swój rynek gospodarczy, tak po roku 1990 cała ekonomia polityczna socjalizmu została odstawiona na boczny tor. 
W efekcie zmieniła się struktura gospodarstw rolnych. Rozwój przemysłu doprowadził do nierentowności produkcji rolnej w małych, rodzinnych gospodarstwach rolnych. Dotychczas produkcja rolnicza bazowała na  uprawie wielu różnych roślin. Wymagał tego płodozmian. 
Jednak wprowadzenie chemii i umaszynowienie produkcji wymusiło hodowlę zwierząt lub uprawę roślin w trybie specjalistycznym. Co nie oznacza, że we właściwy sposób. Uprawa dużych ilości zwierząt w jednym gospodarstwie uniemożliwia równoczesną produkcję w innych działach. 
I tak na przykład - są gospodarstwa rolne specjalizujące się w produkcji mleka. Takie gospodarstwo nie prowadzi samodzielnej produkcji paszowej, bo nie ma na to warunków. Nabywa wszystko - począwszy od młodych jałówek poprzez pasze dla ich, i nie musi posiadać ziemi w ilości większej, niż obory czy chlewnie. Posiada też problem ze zbytem gnojowicy, bowiem nie stosuje się z zasady słomy słomy jako ścioły dla zwierząt. Inne gospodarstwa zajmują się hodowlą bydła czy trzody chlewnej albo drobiu w zakresie sprzedaży młodych zwierząt do dalszej hodowli... Tu również nie prowadzi się produkcji roślinnej i wszystko kupuje - od słomy dla młodych zwierząt poprzez pasze  i pozostaje problem z wywozem obornika.
Część rolników nastawia się na produkcję roślinną - i z zasady nie stosuje ani obornika, ani też gnojowicy do użyźniania pól. Od czego są nawozy sztuczne oraz chemiczne środki ochrony roślin ? Przy produkcji zbóż - ziemia jałowieje, przy uprawie roślin okopowych brakuje obornika. A ogromne ilości płodów rolnych z roku na rok tracą na cenie zbytu pogrążają c finansowo gospodarza.
Zastanawiam się, czy jest sens wrócić do małych gospodarstw rolnych hodujących zwierzęta w wymiarze niezbędnego zaopatrzenia w nawóz organiczny. Wszechstronność produkcji zapewnia w miarę stabilny dochód, bo w razie nazbyt niskich cen strata nie jest znacząca a pozostałe działy rekompensują małe ilości produkcji.
Hodowla także ma swoje dobre strony - bo mleko jest chętnie kupowane przez ludność, która ceni sobie jakość a mięso pozyskane na własnej paszy ma względnie niski koszt produkcji. I znowu mamy problem zbyt małego wolumenu produkcji - który przy danym plonie nie daje tak rewelacyjnych wyników finansowych, jak duża ferma hodowlana czy roślinna.
No i jest jeszcze jeden aspekt - duży areał i masowa produkcja ułatwia mechanizację pracy. Wystarczą jedna bądź dwie osoby do obsługi gospodarstwa. Małe gospodarstwa są ofertą stanowisk pracy dla większej ilości osób - ale jest to praca stała, praca systematyczna i w miarę odporna na sezonowe wahania cen.
No i jest jeszcze jeden walor takiej produkcji - przy małym wolumenie produktu łatwiej jest utrzymać cenę wyższą, niż koszt wytworzenia - i chyba o to chodzi.