Jak donosi „Dziennik” (wkładka Moja Firma, 15 lipca 2010), co trzecia mała i średnia firma w Polsce to przedsięwzięcie rodzinne. Jeśli wliczyć przedsiębiorstwa jednoosobowe, odsetek wzrośnie do 78%. Tyle w liczbach. Także tytuł to udatna parafraza znanego powiedzonka: Z rodziną najlepiej wychodzi się na … firmie.
Ilekroć w publikatorach pojawia się przymiotnik „rodzinna”, to ciąg skojarzeń wiedzie mnie w kierunku „polityki prorodzinnej” i nieodmiennie pojawia się „becikowe” i „ulgi prorodzinne”. Pewien ekonomista, znany z liberalnych poglądów, zwrócił mi uwagę, że ulgi podatkowe i „becikowe” to nie żadna polityka prorodzinna tylko „polityka prokreacyjna”, innymi słowy – proste mechanizmy - zachęty do posiadania większej liczby dzieci. Politycy, nie nazywają rzeczy po imieniu – bo „prorodzinna” jest poprawna politycznie i lepiej brzmi niż „prokreacyjna”.
Wróćmy jednak do firmy rodzinnej. Jej wysoką efektywność potwierdzają badania naukowe ze wszystkich stron świata. Na przykład, w krajach znanych z produkcji dobrej odzieży (Włochy, Francja), kwitnie w tej branży przedsiębiorczość rodzinna. Rodzinne firmy to także hoteliki, pensjonaty, restauracje i inne usługi w branży turystycznej. Także gospodarstwo rolne jest najstarszym przykładem firmy rodzinnej, ale w europejskim a także polskim prawodawstwie, rolnik nie jest przedsiębiorcą. Szkoda, ale rolnictwo to temat na osobną refleksję.
Czy da się przejść w debacie publicznej, a następnie w pragmatyce politycznej z polityki „prokreacyjnej” do polityki „prorodzinnej”? Takiej polityki, gdzie poza większą liczbą dzieci prawodawca stymuluje także działania obywateli prowadzące do samodzielności ekonomicznej rodziny? Zamiast ulg – zachęty i wsparcie skierowane podmiotowo. Zamiast „becikowego” – dostęp do dobrego systemu opieki i edukacji, także na wsi.
Wydaje się, że odpowiedzią na powyższe dylematy może być ekonomia solidarności, czyli inne niż obowiązujące dziś w teorii i praktyce podejście do efektywności ekonomicznej.
