Dlaczego Polacy żydowskiego pochodzenia są tak nie doceniani?

Kultura polskich Żydów, kształtowana przez wieki, stanowi niezwykłą fuzję dziedzictwa religijnego, różnorodności językowej i unikalnych zwyczajów, które wywarły głęboki wpływ na kształtowanie się polskiego społeczeństwa. Społeczności żydowskie w Polsce przeżywały cykle prosperity, prześladowań i odrodzenia, pozostawiając niezatarty ślad w polskiej tożsamości. Dzisiaj odnowione zainteresowanie kulturą i dziedzictwem żydowskim zmienia sposób, w jaki Polska postrzega i celebruje swoje żydowskie korzenie.

Wspomnienia. Wybitny aktor Jan Nowicki mówi w rozmowie z Rafałem Dajborem, zamieszczonej w majowym numerze „Słowa Żydowskiego”:

„Całe życie zastanawiam się, skąd w nas, Polakach, ten pełzający antysemityzm. Niech pan zwróci uwagę, że jak pan powie «Belg», «Francuz», «Anglik» – to jest to tylko nazwa narodowości. A słowu «Żyd» wciąż towarzyszy coś negatywnego. Nie wiem, czy kiedykolwiek się z tego wyleczymy. (...)

Gomułka, tak, ten sam Gomułka, miał żonę Żydówkę. I zapytany, co jego zdaniem charakteryzuje Żydów, powiedział podobno, że brak umiaru. I ja się z tym zgadzam. Z tym, że to nie jest negatywna cecha. Wręcz przeciwnie. Bo to oznacza także brak umiaru w talentach. Wszelakich talentach. Do handlu, do nauki języków, do odkrywania świata. I tych talentów inni Żydom całe wieki piekielnie zazdrościli. Stąd wzięły się lata pogromów, prześladowań, których kulminacją był Holokaust. Będąc w muzeum w Tel Awiwie, widziałem taki bęben, na którym przesuwały się nazwiska żydowskich twórców – pisarzy, kompozytorów, naukowców... Ten bęben nie mógł się skończyć, nazwiska płynęły i płynęły. A Hollywood? Amerykański przemysł filmowy stworzyli Żydzi, głównie polscy i węgierscy. Jaka mnogość pasji, zainteresowań, zdolności! A jak najprościej wyrazić, skanalizować swoją zazdrość? Poprzez negację. Poprzez wrogość. Jak odnieść się do ludzi, których się wymordowało? A przecież to właśnie miało miejsce w Kielcach w 1946 roku. Tak samo – poprzez negację ich wartości, poprzez ciągłe powtarzanie, że wśród Żydów byli ubecy, mordercy, donosiciele. Byli. Oczywiście, że byli. Tak jak w każdym innym narodzie, bo nie ma narodów świętych. Tylko co z tego? (...)

Być może dlatego rozmowy o pogromie są w samych Kielcach tak trudne, bo tu nikt nie chce o tym mówić. A nieprzyznanie się, niewyspowiadanie się z tego, nieuderzenie się we własne piersi, co przecież jest istotą chrześcijaństwa, to coś, o czym powiedzieć, że ręce opadają, to nic nie powiedzieć. To jest niepojęte. Zadziwia mnie, że nasz kraj, nasz naród, nasz Kościół, nasza wiara – tak łatwo zapomina, że ta umiłowana Matka Boska była Żydówką. Że Jezus był Żydem”.

Odrodzenie życia i kultury żydowskiej we współczesnej Polsce

W ostatnich dziesięcioleciach nastąpiło znaczące odrodzenie kultury żydowskiej w Polsce, a potomkowie rodzin żydowskich na nowo odkrywają i przyjmują swoje dziedzictwo. Organizacje, synagogi i festiwale kulturalne sprzyjają renesansowi żydowskiemu, zmieniając sposób, w jaki polscy Żydzi postrzegają swoją tożsamość i jak społeczeństwo polskie łączy się ze swoją żydowską przeszłością.

Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie, zainicjowany pod koniec lat 80., jest jednym z najbardziej znanych symboli tego odrodzenia. Każdego roku festiwal przyciąga uczestników z całego świata, którzy chcą poznać żydowską muzykę, sztukę i tradycje kulinarne, w tym koncerty, warsztaty i wycieczki kulinarne, które przybliżają polskiej publiczności kulturę żydowską. To odnowione zainteresowanie odzwierciedla szerszą ciekawość i szacunek Polaków dla wkładu Żydów w kulturę narodową, trend, który jest dalej rozwijany.

Tylko kilka przykladów:

Jan Kiepura. Żydowski tenor, który zbeształ Göringa.