We wszystkich Polskich opracowaniach traktujących o Zamachu Majowym roku 1926 zawsze pojawia się sformułowanie: buntownik Piłsudski obala legalny Rząd Rzeczypospolitej i zmusza do ustąpienia praworządnego Prezydenta Rzeczypospolitej Stanisława Wojciechowskiego. Gdyby Zamach Majowy wydarzył się w Anglii i był opisywany przez angielskich historyków opisany byłby pewnie takimi sformułowaniami: Twórca niepodległości po I Wojnie Światowej Marszałek Piłsudski widząc nieudolne i złe dla kraju rządy prawicy za pomocą wojska odsunął je od władzy. Cóż Anglicy są szczęśliwym i bogatym narodem, a Polacy…będą wypominali Piłsudskiemu zamach i śmierć ponad 300 osób, chociaż to tylko dzięki Piłsudskiemu Polska zaistniała po I Wojnie Światowej i tylko dzięki Piłsudskiemu tych ofiar było tylko 300, i dzięki Piłsudskiemu Polskę ominęły większe perturbacje wewnętrzne i zewnętrzne. Wszak rządy Witosa i reaktywacja Chjeno – Piasta to nic innego jak katastrofalny program reformy rolnej i zmniejszenie obronności Rzeczypospolitej.
Obalił Legalny Rząd Rzeczypospolitej. Mamy trochę przewrotny stosunek do prawa, właściwie do wszystkiego co związane jest z Państwem i rządzeniem mamy przewrotny stosunek. Polak w stosunku do Państwa i Prawa miota się między miłością a nienawiścią, nie potrafiąc znaleźć tego złotego środkami. Brakuje nam także konsekwencji, a przede wszystkim Polacy pojęcia te dwa pojęcia starają się maksymalnie wykorzystać dla własnych osobistych interesów. Czyż to nie dziwne, że najbardziej o złamanie Prawa Rzeczypospolitej oskarżali Marszałka, Ci traktujący prawo jako element realizowania własnych doraźnych interesów, a nie interesów całego kraju? Konstytucja marcowa nie była pisana przecież po to aby zapewnić Polsce silne i stabilne rządy. Głównym motywem jej tworzenia było hasło: jak uprzykrzyć pracę i pozbawić znaczenia Marszałka Piłsudskiego, gdy ten zostanie Prezydentem Rzeczypospolitej. Najgłośniej krzyczeli o złamania zasad Rzeczypospolitej, sami tworząc zasady sprowadzające wszelkie możliwe nieszczęścia na Polskę.
Wszystko u nas przewrotnie. Piłsudski, którego bez wahania można nazwać państwowcem (pozwolę sobie odesłać państwa do przemówienia Marszałka z roku 1922 na uroczystości odebrania doktora honoris causa Wydziału Prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim) musiał sięgać po najbardziej antypaństwowe i antyprawne środki zdobycia władzy. Gdzieżby Anglicy tak szargali Cromwellem? A w Polsce można. Ktoś dostał na oczy klapki z napisem legalizm i praworządność, i te dwie rzeczy przesłoniły mu wszystko. Mógł być Rząd tragiczny i zły dla Polski, ale był legalny i nic nie można mu zrobić. Mógł być Król beznadziejny, zdrajca ale jak został legalnie wybrany, nic mu zrobić nie wolno było. Ucieczka Henryka Walezego z Krakowa nie stała się automatycznym powodem jego detronizacji, bo przecież w ówczesnych przepisach nie było nic o tym co robić kiedy Król ucieka, więc Batory jeszcze musiał poczekać na objęcie tronu, nim nasi legaliści coś wymyślili nowego. Nasz legalizm zgubił nas przy Liberum Veto. Przecież każdy zdrowo myślący człowiek w wieku XVII zdawał sobie sprawę z tego do czego może prowadzić Liberum Veto. Ale gdzieżby tam w głowie jakieś próby obalenia tego, ominięcia. Nie, to był legalny środek, a w Polsce prawo jest szanowane. Od czasu do czasu jednak okazywało się, że da się obejść Liberum Veto, ale to działo się na ogół pod wpływem Rosyjskich bagnetów, a Polak zdecydowanie wyżej niż legalizm stawia także własną dupę. A tak to klapki na oczy – praworządność, legalizm.
We wszystkich zamożnych krajach na pierwszym miejscu stawiana zawsze była skuteczność polityczna. Qoud principi placuit habet legis vigorem – co podoba się władcy posiada moc prawa. Takie zasady służyły wzmocnieniu siły i efektywności rządów. W Polsce Król musiał zawsze konsultować się ze szlachtą. I w przeciwieństwie do wszystkich innych krajów to szlachta się bogaciła, a państwo biedniało. Skutki były takie, że później nie było siły państwowej by ten dobrobyt obronić. A pod obcym panowaniem nie było już takiej możliwości okradania państwa. We wszystkich zamożnych krajach, jeżeli władza była nieskuteczna to nawet chociażby była legalna, to należało robić wszystko aby ją odsunąć. Czy we Francji ktoś rozlicza rewolucjonistów? Czy w Anglii Cromwella? Czy we Włoszech, ktoś głośno krzyczy o nielegalnym rządzie Mussoliniego? W Polsce zaś można Piłsudskiego, człowieka który dla Polski oddałby wszystko, traktować jako bezprawnie przejmującego władzę bandytę. I co najgorsze opinie takie wygłaszają takie osoby jak Witos, dla którego państwo i prawo to tylko i wyłącznie reforma rolna, jak Sikorski, którego kompetencja prawnicze poznaliśmy po fatalnie sformułowanym Pakcie Sikorski – Majski, jak Stroński, który prawo w czasie II Wojny Światowej traktował jako narzędzie do jeszcze większego upadlania Piłsudczyków, czy wreszcie cała plejada historyków PRL-owskich i III RP, którym nie widzieli żadnego złamania praworządności w Manifeście Lipcowym i utworzeniu Rządu Lubelskiego, i dla których ważniejsze jest 300 ofiar Zamachu Majowego niż tysiące poległych w latach 1944 – 1947.
Legalny. Należy robić wszystko aby ponad to pojęcie stawiać pojęcie dobrego rządu. Cóż nam z legalnej władzy, kiedy ta prowadzi kraj do katastrofy? To stawianie legalności ponad wszystko jest spowodowane intelektualnym lenistwem Polaków. Polacy nie lubią oceniać i brać odpowiedzialności za swoje oceny. To czy dany rząd jest dobry czy zły wymaga pewnego wysiłku intelektualnego. Trzeba zastanowić się co to znaczy dobry Rząd, porównać kilkadziesiąt wykresów, sytuacji politycznych etc. Sprawdzenie czy rząd jest legalny to tylko parę chwil. I odpowiedź zawsze jest jednoznaczna – legalny, albo nielegalny.
Mądrzy ludzie w krajach zachodnich wymyślili kiedyś zdanie, że udany zamach stanu jest źródłem prawa. Czas może i w Polsce przyswoić tą zasadę i zakończyć debaty o praworządności bądź jej braku w Zamachu Majowym Marszałka Piłsudskiego.
Inne tematy w dziale Polityka
