Jak pomóc nastolatkom w depresji?

 Jan Bodakowski
Jak pomóc nastolatkom w depresji?

Dzieci i młodzież, podobnie jak dorośli, cierpią nie tylko fizycznie, ale i psychicznie – zakłada się, że na zaburzenia psychiczne cierpi ¼ mieszkańców naszego kraju (z pomocy korzysta tylko kilkanaście procent z nich). Najczęstszymi zaburzeniami psychicznymi mają być uzależnienia, lęki i depresje. Jedną z takich psychicznych dolegliwości jest depresja.

Depresja to zaburzenie nastroju, polegające na: odczuwaniu uporczywego smutku, niemożności odczuwania radości, braku koncentracji, braku poczucia własnej wartości, nieuzasadnionym poczuciu winy, braku nadziei, myślach o śmierci, zaburzeniach apetytu i snu, pobudzeniu lub spowolnieniu psychoruchowym, braku energii i chronicznym zmęczeniem.

W konsekwencji depresji chory cierpi i nie może normalnie funkcjonować. Depresja wymaga więc leczenia. Depresję leczy się farmakologicznie, psychoterapią, aktywizacją społeczną oraz innymi metodami.

Są różne koncepcje przyczyn depresji. Jedne koncepcje głoszą, że depresja może być uwarunkowana genetycznie, wynikać z niedoboru neuroprzekaźników w mózgu, niedoboru hormonów czy witaminy D, zmian w mózgu. Inne koncepcje głoszą, że wywoływana jest ona czynnikami środowiskowymi – stresem wynikającym z traumatycznych wydarzeń, własnej osobowości, zaburzeń psychicznych.

Depresja występuje nawet u 14% nastolatków. U dzieci i nastolatków depresja przejawia się: złym samopoczuciem, złością wobec otoczenia, porzuceniem dotychczasowych zainteresowań, awersją do szkoły, gorszymi wynikami nauki, poczuciem winy, brakiem nadziei, negatywną oceną wszystkiego, zachowaniami autodestrukcyjnymi.

Nakładem marki Eureka (wydawnictwa Fronda) ukazał się 200 stronicowy poradnik „Depresja nastolatka. Możesz pomóc!” autorstwa Bogny Białeckiej. Publikacja została opublikowana, bo „statystyki dotyczące depresji wśród dzieci i młodzieży są zatrważające. Badania z 2022 roku wykazały, że jedno dziecko na 20 wymaga pomocy psychiatrycznej, a co trzecie zmaga się z nastrojami depresyjnymi”.

Rodzice dzieci mających problemy z depresją nie mogą liczyć na pomoc ze strony publicznej służby zdrowia dla swoich dzieci - „poradnie zdrowia psychicznego pękają w szwach, psychiatrów dziecięcych brakuje nawet w dużych miastach, a kolejki do psychologów są olbrzymie. Farmakoterapia, którą często stosuje się jako jedyną formę pomocy, przynosi młodym pacjentom niewielką ulgę”.

Poradnik „Depresja nastolatka. Możesz pomóc!” „wychodzi naprzeciw potrzebom rodziców. Wyjaśnia mechanizmy powstania depresji, wskazuje, jak ją rozpoznać i czym różni się od chandry czy nastoletnich wahań nastroju. W książce” znajdują się „konkretne rady, jak własnymi siłami można mądrze i odpowiedzialnie wesprzeć dziecko w wydostawaniu się z błędnego koła marazmu i smutku”.

Pierwszy rozdział poradnika „Depresja nastolatka. Możesz pomóc!” wyjaśnia, czym jest depresja, wskazuje, jakie są sygnały ostrzegawcze o tym zaburzeniu, pozwala odróżnić depresję od innych zaburzeń, opisuje odpowiedzialność cyfrowych technologii za depresje, wskazuje, kiedy należy dziecko mieścić w szpitalu, i jak nie lekceważyć myśli samobójczych.

Z drugiego rozdziały poradnika „Depresja nastolatka. Możesz pomóc!” rodzice dowiedzą się, na jaką instytucjonalna pomoc mogą liczyć chorzy, czym różnią się poszczególne metody leczenia, w tym i farmakologia.

W trzecim rozdziale znalazły się informacje o roli rodziców w procesie leczenia nieletniego pacjenta, Czwarty za rozdział ukazuje formy terapii, jakie powinny być praktykowane w rodzinie.

Jan Bodakowski