Jan Bodakowski
Reakcje emigracji polskiej i świata na wprowadzenie stanu wojennego
Nakładem Instytutu Pamięci Narodowej ukazał się dwujęzyczny (polski i angielski) album „Wasza solidarność – nasza wolność. Reakcje emigracji polskiej i świata na wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 (grudzień 1981 – styczeń 1982)” autorstwa Sławomira Łukasiewicza, Agnieszki Jaczyńskiej, Patryka Pleskota.
Jak informują wydawcy „od lata 1980 r. w Polsce trwał niewyobrażalny wcześniej czas euforii. Jesienią 1980 r. zarejestrowany został NSZZ „Solidarność” – pierwszy od zakończenia drugiej wojny światowej niezależny ruch związkowy. Wprowadzony 13 grudnia 1981 r. stan wojenny brutalnie przerwał świąteczną atmosferę. Ogłoszony został w okresie przygotowań do świąt Bożego Narodzenia i był bolesnym ciosem dla Polaków w kraju i za granicą. Próba zaprowadzenia porządku za pomocą czołgów spotkała się z protestami, i to nie tylko w kraju. Wzburzyło to opinię publiczną na Zachodzie, w tym także przebywających poza krajem polskich emigrantów. Reakcje z pierwszych tygodni po wprowadzeniu stanu wojennego, przerastały wcześniejsze działania na rzecz Solidarności i dawały potężny impuls do dalszej pomocy. Różne formy protestów – od wieców przez listy i programy telewizyjne nabierały na sile. Wysyłano do Polski transporty z paczkami czy pomocą medyczną, z nadzieją, że przynajmniej część dotrze do naprawdę potrzebujących. Decyzje władz PRL z 13 grudnia 1981 r. niezwykle skonsolidowały zachodnią opinię publiczną i zmobilizowały ruch poparcia i pomocy na następne lata. Łatwiej było odtąd zorganizować koncert, wiec lub protest przed polską ambasadą czy konsulatem. Solidarność była ważnym symbolem, który zdołał zjednoczyć ludzi z często różnych obozów i o odmiennych przekonaniach politycznych. To, co jednoczyło zaraz po 13 grudnia, z upływem czasu stawało się coraz trudniejsze do utrzymania. Warto więc przypomnieć ten wyjątkowy czas i zastanowić się nad istotą jego fenomenu – temu ma służyć ten album”.
Na kartach albumu czytelnicy znajdą reprodukcje zagranicznych plakatów, szpalt czasopism wydawanych przez emigracje, czasopism zagranicznych, ulotek, zdjęć z demonstracji i mitingów, opisujących akcje solidarności z Polską w różnych krajach Europy, Ameryki i Australi.
Jan Bodakowski
