Szanowni Państwo, od ubiegłego piątku do niedzieli trwał w Trybunale Konstytucyjnym i na Uniwersytecie Warszawskim Kongres „Wolność w nowoczesnym świecie”. Spotkały się różne środowiska liberalne, odbyły się dziesiątki ciekawych dyskusji, rozbudziły się apetyty na dalsze rozmowy i praktyczne działania. A liberalizm? Jak wygląda jego kondycja po Kongresie? Czy konferencja cokolwiek zmieniła?
Zbigniew Pełczyński
Teraz należy poczekać
Czy Kongres Wolności spełnił oczekiwania organizatorów i uczestników? Zdecydowanie tak. Czy odmieni oblicze polskiego liberalizmu? Na to pytanie odpowiedź jest jeszcze niemożliwa. Skutki i ślady naszego spotkania nie mogą być jednoczesne. Trzeba będzie na nie poczekać.
Dzisiaj mogę powiedzieć tyle, że Kongres był bardzo dobry i spełnił moje oczekiwania, a może wręcz marzenia. Stworzył przede wszystkim bardzo potrzebną platformę dyskusji. Dyskusji na razie w wąskim kręgu, który będzie jednak – bardzo na to liczę – sukcesywnie poszerzany przez działania takich organizacji jak „Projekt Polska”, „Kultura Liberalna” czy „FOR”. To dzięki nim nasze idee promieniują na szersze środowiska. Kongres spełnił zatem swoje fundamentalne założenie, jako że podstawą demokracji liberalnej są właśnie debaty publiczne, formowanie poprzez nie społeczeństwa, przekonywanie do swoich racji, konstruktywny spór. To zadanie wykonaliśmy na piątkę.
Należy przy tym zaznaczyć, że nie był to ani kongres naukowy, ani czysto ideologiczny. Raczej było to spotkanie ludzi, którzy przyszli zastanowić się i porozmawiać, jak ma wyglądać nasza wolność w nowoczesnej Polsce. Tu wielkie ukłony należą się organizatorom, ponieważ zorganizowali dobre panele, poruszające ważne tematy, w które wciągnięci byli bardzo ciekawi ludzie. Jedne były bardziej teoretyczne, drugie bardziej warsztatowe, wszystkie jednak łączyła inteligentna krytyka istniejącej rzeczywistości i obecność praktycznych wniosków.
Teraz musimy poczekać na reakcję ludzi młodych. To do nich w dużej mierze kierowaliśmy słowa naszych dyskusji. Czy przekują tę nową wiedzę, nowe punkty widzenia i nowe kontakty na własną działalność obywatelską i edukacyjną? Specjalnie nie wspominam tutaj o aktywności politycznej, na nią jest jeszcze za wcześnie. Ten ruch jest jeszcze za słaby, żeby działać politycznie i „pchać się do władzy”. Natomiast jest na tyle silny, by wpływać na formowanie się opinii publicznej. I w tym należy upatrywać jego szansy.
* Zbigniew Pełczyński, filozof, historyk idei, emerytowany profesor Uniwersytetu w Oksfordzie. Na Kongresie „Wolność w nowoczesnym świecie” m.in. wygłosił wykład inauguracyjny i wziął udział w panelu „Gender a wolność”.
Inne tematy w dziale Kultura
