Czy na polskiej "prowincji" opłaca się założyć uniwersyet?

Mimo że najlepsze uczelnie funkcjonują w małych miejscowościach (np.Cambridge, Heidelberg, Stanford, Oksford, Berkeley), w Polsce uważa się to za niemożliwe. Jeszcze niedawno nie wyobrażano sobie istnienia uczelni na prowincji. Przykład Tarnowa pokazuje, że jest to możliwe.



Gdy w pierwszej połowie lat 90. postulowałem publicznie utworzenie w 100-tysięcznym Tarnowie wyższej uczelni, uznano mnie za wariata (patrz np.: Ireneusz Kutrzuba: "Alternatywne bujanie w obłokach" w: Gazeta Krakowska, 19.01.1994). Teraz istnieją w Tarnowie cztery wyższe uczelnie. Właśnie powstało Tarnowskie Towarzystwo Naukowe, w skład którego weszli m.in. Prezydent Miasta dr Ryszard Ścigała, biskup tarnowski Wiktor Skworc oraz prof. Kazimierz Wiatr, senator tarnowski. Towarzystwo chce wspierać działania zmierzające do powstania w tym mieście Akademii Tarnowskiej, a w dalszej przyszłości Uniwersytetu (np. im. Hetmana Tarnowskiego?).

Już teraz 4 uczelnie tarnowskie: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Wyższa Szkoła Biznesu i Wydział Teologiczny w Tarnowie - oferują ponad 4 tysiące miejsc dla studentów pierwszego roku. Można tu uzyskać nie tylko licencjat, ale także w niektórych przypadkach magisterium.

W najbliższym roku akademickim w Tarnowie będzie w sumie około 11 tysięcy studentów. Najwięcej, bo 6 tysięcy będzie studiować na największej tarnowskiej uczelni Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej. Dla studentów pierwszego roku uczelnia przygotowała ponad 2 tysiące miejsc - 1,5 tys. na studiach stacjonarnych i ok. 650 - na niestacjonarnych.Można tu uzyskać licencjat.Kierunki studiów: administracyjno-ekonomiczny, humanistyczny, ochrony zdrowia, politechniczny, matematyczno-przyrodniczy.

Tarnowska Wyższa Szkoła Biznesu połączyła się niedawno z WSB-National Louis University w Nowym Sączu.Rok studiów niestacjonarnych będzie tu kosztował 3 tysiące złotych. Uczelnia ta ma obecnie ok. 1,5 tys. studentów, a dodatkowe 900 miejsc czeka na nowych. Studiować można stacjonarnie i niestacjonarnie. Kierunki studiów: zarządzanie i marketing, bankowość i doradztwo bankowe.

Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna ma dwa kierunki: zarządzanie i marketing oraz turystyka i rekreacja. Planuje się wprowadzenie specjalności pedagogika społeczno-opiekuńcza. Na razie czeka 600 miejsc na studentów pierwszego roku, ale liczba ta może zwiększyć się nawet do 1 tysiąca. Studia dzienne kosztują tu ok. 3 tys. złotych za rok, a zaoczne - 3,5 tys.

Na Wydziale teologicznym mogą studiować osoby świeckie i zakonne. Studia są bezpłatne. Można tu po 5 latach zrobić magisterium. Teraz studiuje ok. 180 osób. Oprócz studiów czysto teologicznych, przygotowujących np. do pracy w roli katechety, wprowadza się specjalizację socjalno-charytatywną. Po tych studiach można pracować np. w ośrodkach pomocy społecznej. Na pierwszy rok przyjmuje się tu ok. 50 osób.

Trwają starania, by - np. w wyniku współpracy PWSZ i Wydziału Teologicznego - w Tarnowie powstała Akademia Tarnowska, a później być może uniwersytet. Gdy wiele lat temu rozmawiałem na ten temat z ówczesnym biskupem tarnowskim Józefem Życińskim, wybijał mi z głowy taki pomysł, podając jako negatywny przykład Uniwersytet Szczeciński. Nie warto tworzyć tego typu uczelni, gdy jest wiadomo, że jej poziom będzie zbyt niski, argumentował wtedy biskup. Może to i racja, ale nie od razu Kraków zbudowano. A poza tym można przyjąć model amerykańskich uczelni, działających w małych miejscowościach. Jako całość nie należą one do najlepszych w USA, ale mają np. jeden, dwa kierunki, które są w czołówce amerykańskich uniwersytetów. Powstanie środowiska akademickiego w małych miejscowościach zmienia pozytywnie ich charakter. Z małych miasteczek mogą przeistoczyć się w miasta z typowo akademicką atmosferą.

oryg.w:W24