Druga Irlandia!

Naśladujmy Irlandię. Skoro jest tam tak wspaniale to czemu nie kopiować ich rozwiązań? Także w zakresie ordynacji wyborczej? Mój kolejny apel o wprowadzenie ordynacji proporcjonalnej typu irlandzkiej w Polsce. 

Czym jest Pojedynczy Głos Przechodni?

Wybory w PGP dokonywane są w wielomandatowych okręgach wyborczych. W odróżnieniu od innych ordynacji proporcjonalnych głosuje się w nich na konkretne osoby, a nie na listy partyjne. Każdy wyborca ma jeden głos, ale zamiast stawiać krzyżyka wyborca szereguje kandydatów od najbardziej lubianego do najmniej (1, 2, 3, 4, itp.). Dzięki temu instrumentowi dochodzi do wyboru 'najbardziej preferowanych' kandydatów lokalnych. W sytuacji, gdy twój ulubiony kandydat uzyskuje zbyt mało poparcia twój głos jest przerzucany na drugiego najbardziej preferowanego kandydata.

Dlaczego Pojedynczy Głos Przechodni?

* Nie wymaga zmiany Konstytucji.

* Można go zastosować w wyborach do Parlamentu Europejskiego (przymus stosowania ordynacji proporcjonalnej).

* Umożliwia głosowanie na konkretne osoby, a nie na listy partyjne. 

* Umożliwia start kandydatom niezależnym. 

* Maksymalizuje wybór głosującego.

* Zwiększa odpowiedzialność posła przed swoimi wyborcami w sposób niewspółmierny do jakiegokolwiek innego systemu wyborczego (najgorszy tu jest JOW, gdzie zjawisko 'pewnych mandatów' powoduje odebranie realnego wpływu wyborców na swoich reprezentantów).

* Minimalizuje zjawisko głosów straconych (w JOW takich głosów może być nawet 75%-80%, co każe powątpiewać w demokratyczność tego rozwiązania; taki George Galloway dostał mandat dzięki poparciu 19% głosujących, czyli 81% głosów było nieważne).

* Likwiduje sytuację, gdzie głosowanie na kandydata jednej partii wspierasz swym głosem innego nielubianego kandydata (w polskiej ordynacji głos na jednego kandydata wspiera całą listę, natomiast w angielskiej FPTP głosowanie na mało popularnego kandydata może zwiększyć szansę wygrania wyborów przez innego kandydata). 

* Preferencyjne głosowanie wymusza na partiach i kandydatach stawianie na piedestał jakość, a nie na ilość (w okręgu wyborczym startuje w Irlandii z reguły nie więcej niż 10-11 kandydatów). 

*  Ułatwia wchodzenie do polityki kobietom i mniejszościom narodowym (wykluczanym w systemie większościowym z JOW).

* Preferencyjne głosowanie pozwala wyborcom na hierarchizowanie priorytetów (jeśli jest dwóch kandydatów z tej samej partii wyborcy mogą wykazać, że wolą kandydata A z powodu większego nacisku np. na ochronę środowiska w programie).

* Pozwala na 'karanie posłów'. W JOW może się zdarzyć, że poseł postąpi wbrew swojemu elektoratowi (np. w Anglii głosując za Irakiem). Wyborca nie ma możliwości ukarania tego posła, bo nie zaglosowanie np. na Laburzystę oznacza głosowanie na Konserwatystę. PGP pozwala dać wyższą preferencję laburzystowskiemu kandydatowi antywojennemu i ukarać w ten sposób prowojennego. 

* Stwarza konkurencję nie tylko między partiami, ale także wewnątrz partii (walka o pozycję najbardziej preferowanego kandydata).

* Proporcjonalność systemu powoduje, że skład parlamentu lepiej odzwierciedla poglądy społeczeństwa - zależność ta jest zachwiana w JOW, gdzie skład sejmu jest uwarunkowana lokalnie układem okręgów wyborczych, a nie ogólnokrajowym poparciem dla danej polityki.

* Nie ma 'pewnych mandatów' w PGP -  w Wielkiej Brytanii ponad 85% mandatów jest 'pewnych', a partie walczą między sobą o pozostałe 15%.

* System premiuje pozytywną kampanię, a zniechęca do negatywnej kampanii - nie jest dobre posiadanie dużej negatywnego elektoratu.

* Likwiduje zjawisko 'głosowania taktycznego' (np. głosowanie na PO, żeby PiS nie wygrało).

 

Minusy Pojedynczego Głosu Przechodniego (dla uczciwości)

*  Dłuższy czas liczenia głosu, co zwiększa koszt organizacji wyborów.

* Parlamentarzyści z reguły nie lubią PGP, bo zmusza ich to do większej troski o lokalny elektorat.

* System - szczególnie w krótkim okresie - może spowodować wzrost ilości nieważnych głosów.

* Preferencyjne głosowanie jest podatne na 'lenistwo' wyborców, gdzie pierwsze dwa preferencje są świadome, natomiast dalsze mogą być robione na chybił trafił.

* W okręgach ze zbyt wielką ilością mandatów wybory mogą stać się bardzo skomplikowane.