Jednym z ważnych pytań, skierowanych do mnie w roli Gavroche’a, jest próba wysondowania mnie, co sądzę o mianach w polskim sądownictwie i całej tej historii.
I będę odpowiadał nie według chronologii czy jakiegokolwiek porządku, tylko tak jak myślę. Na przykład:
1. Sąd jest od wieków takim uprawnieniem, które na mocy zaufania powszechnego orzeka o winie i karze, o niewinności i zadośćuczynieniu oraz rozstrzyga spory. Cała reszta to imponderabilia;
2. Wymóg „zaufania społecznego” pojawił się wtedy, kiedy wymiar sprawiedliwości wszedł na ścieżkę oderwaną od pakietu prerogatyw władcy i stał się „służbą”, z zadaniem mnożnikowania efektów współpracy międzyludzkiej;
3. Nienaturalną, patologiczną skłonnością wszelkich sądów jest coraz większy nacisk na procedury (jak to powinno się załatwiać) i coraz słabszy nacisk na normy (nakazane, zakazane, dopuszczalne);
4. Skłonność ta okazuje się tym większa, im więcej regulacji zagęszcza normalne, zwykłe życie codzienne, co wymusza specjalizacje prawnicze w coraz bardziej szczegółowych dziedzinach i uruchamia „kulturę prawniczą”;
5. Wielkie znaczenie ma w tym też oderwanie się prawa od obyczaju: od tej pory wartość prawa (społeczną użyteczność?) wywodzi się z przesłanek czysto formalnych, a co za tym idzie – politycznych;
6. Na jakość prawa, przede wszystkim na jego obniżające się rozumienie i akceptację w szerokich kręgach społecznych wpływa nie tylko jego (malejące) rozumienie, ale te częste zmiany priorytetów, zasad ogólnych;
7. Po roku 1990-tym w polskim prawie nastąpiło kilka równoległych procesów przeistoczenia zasad, priorytetów, filozofii, podejść praktycznych – co wyzwoliło również „rynek patologii” sądowniczych i całego wymiaru sprawiedliwości;
8. Najważniejszą patologią wymiaru sprawiedliwości jest jego przechwycenie od Państwa i ukształtowanie się w jego (wymiaru) łonie kilku „państw w państwie”, a dominującą manierą stało się upolitycznienie tegoż wymiaru;
9. Nasza najnowsza „heca” w tej sprawie uruchomiana została latem 2015, kiedy to już nieważny, choć jeszcze upoważniony Prezydent wstawił do ustawy o TK zapis narzucający „kaganiec” na przyszłego, już znanego Prezydenta;
10. Wątek ten stał się osią sporu politycznego i zarazem ustrojowego, choć sam zapis poskramiający Prezydenta – odsunięty głównej linii ciosów – uchował się i nie jest w ogóle „zauważany”;
11. Tzw. system prawa (polskiego) jest już dziś pozbawiony możliwości samo naprawy, wszelkie „ruchy” w tej sprawie prowadzą do eskalacji „jątrzenia”, a interwencje z zewnątrz (UE) dolewają oliwy do ognia;
12. Całość przypomina jazdę „na żywo” w pędzącym z górki rozklekotanym wehikule, który w pełni pędu, na wybojach i zakrętach – próbują naprawić „profesjonalni amatorzy”, każdy zresztą po swojemu;
13. Nie istnieje – jak dotąd – siła nowa, bezstronna, zdolna odbudować ustrój całego sądownictwa (nie tylko powszechnego), to zaś oznacza rosnące bezprawie, i myła się ci, którzy są skłonni tym obarczać tylko sędziów czy tylko polityków;
Ofiarą całej sytuacji jest obywatelskie-społeczne poczucie ładu ustrojowego i społecznego, a Polska staje się areną swobodnej bijatyki, gdzie już nikomu nie chodzi ani o jakieś dobro publiczne, ani nawet o rację w sporze takim czy owakim –tylko o to, żeby „się działo”.
Do wykorzystania w tej sprawie jest rozdział XI Konstytucji, szczególnie zapisy o stanie wyjątkowym (nie nadzwyczajnym, nie wojennym, tylko wyjątkowym – art. 230 i dodatkowe), przy czym trzeba znaleźć remedium na absurdalną regulację art. 228 pkt 6 Konstytucji, który brzmi:
>W czasie stanu nadzwyczajnego nie mogą być zmienione: Konstytucja, ordynacje wyborcze do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego, ustawa o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej oraz ustawy o stanach nadzwyczajnych<
Takim remedium może być Nowa Konstytuanta, wyłoniona w każdej gminie podczas wiecu zwołanego nie mniej niż 1 miesiąc, nie więcej niż na 3 miesiące wcześniej. Dopuszczam, że nawet gromadzenie liczące kilka tysięcy osób ma tu głęboki, ozdrowieńczy sens – byle się w to nie wdały „czynniki zewnętrzne”.
Oto zadanie dla Prezydentury RP'2020
Jan Gavroche Herman
