Ten wpis będzie długi. I nie będzie świąteczny. Coś tam o świętach miałam skrobnąć, ale brat zaskoczył mnie reinstalką systemu. Teraz już ten wyjątkowy czas właściwie minął - trzy dni to tak mało! Dlatego ja, niestety, wrócę do tematów szkolnych.

Chodzi po prostu o pewien tekst, który napisałam na początku tego roku szkolnego. Ten artykuł jest moim skromnym zdaniem nie tylko trafny, ale też udany. Oceniam go jako dobry tekst. Nie przeszedł cenzury: moja polonistka przeczytawszy go, wykrzyknęła: "Coś ty powypisywała! A ten tytuł!". Była wyraźnie zgorszona - ja się tym nie przejęłam ;). Teraz tekst ten tutaj zamieszcam i czekam na waszą ocenę.

---

Zagiąć psora

Rok szkolny 2007/2008 trwa już cały miesiąc. I tydzień. Możemy pocieszać się myślą, że zostało nam już tylko 9 miesięcy chodzenia do szkoły. Bez tygodnia! Odliczając święta kościelne i narodowe, dni wolne z przeróżnych  innych powodów, weekendy, choroby, ferie, majówkę, to pozostaje tego niewiele. Trzeba trenować pozytywne myślenie i na każdą sprawę, nawet tak okropną jak obowiązek edukacji do osiemnastego roku życia, patrzeć od jaśniejszej strony. Ale bez względu na to, co o tym myślimy, musimy chodzić do szkoły, a przynajmniej sporadycznie w niej bywać, żeby mieć te 51% frekwencji.

Co nas w tej szkole przeraża najbardziej (oczywiście oprócz konieczności porannego wstawania)? – NAUCZYCIELE, zwani także profesorami. Tutaj macie dokładny opis nauczycielskich typów, oraz odpowiedź na pytanie: jak takiego zagiąć?…

Nauczycieli (z grubsza) podzieliłabym na 6 kategorii.

1. Wszechwiedzący.
2. Czepialscy.
3. Przewrażliwieni.
4. „Fajni na siłę”.
5. Belferscy.
6. Na poziomie.

Nauczyciele wszechwiedzący

Charakterystyka:

Ich naczelna dewiza brzmi: „Po pierwsze: pani ma zawsze rację. Po drugie: jeśli pani nie ma racji, patrz punkt pierwszy.” Zawsze wiedzą najlepiej, wiedzą wszystko i lepiej nie wiedzieć nic lepiej niż oni, bo ponosi się przykre konsekwencje. Będą cię przekonywać do swojego zdania na zasadzie: „nie mam racji, ale mam argumenty”. Nie odpuszczą, dopóki nie udasz, że myślisz to, co oni. Kategoria trudna we współpracy.

Szkoła przetrwania:

Najlepszy sposób na psora wszechwiedzącego to siedzieć grzecznie w ławce oraz kiwać potakująco głową z miną pełną zrozumienia i akceptacji. Lepiej się nie wychylać z nadprogramową wiedzą. Na pytanie trzeba odpowiadać elegancką formułką zaczerpniętą z podręcznika, a jeszcze lepiej z zeszytu. Odpowiedzi indywidualne nie są tolerowane („z głowy, czyli z niczego” – niedopuszczalne!). Jeśli w tonie głosu psora wyczujesz odrobinę niezrozumienia i braku akceptacji swej wypowiedzi, natychmiast zmień swój tok myślenia na jego. W przeciwnym razie spodziewaj się ogłuszającej i mrożącej krew w żyłach oceny.

Nauczyciele czepialscy

Charakterystyka:

Zawsze i wszędzie znajdą coś, do czego się można przyczepić. Pedantyczni. Wytykają przy całej klasie literówki w wypracowaniu, stawiają do kąta za nieprzyzwoite zachowanie i zbyt pewną siebie minę. Nie tolerują indywidualnej postawy ucznia: wszystko musi być idealnie uporządkowane i posegregowane. Każdy z nich tworzy katalog uczniów, wyznaczając konkretnym osobom ramki „od…do…”. Jeśli cię zaklasyfikowali, przepadłeś, nie dostaniesz nigdy więcej niż 3 z odpowiedzi. Nauczycielka czepialska sprawia bardzo miłe wrażenie, uśmiecha się i sypie pochwałami, dopóki nie znajdzie czegoś, do czego może się przyczepić. Potem będzie cię coraz bardziej pogrążać w oczach całej klasy. Jędza.

Szkoła przetrwania:

Jeśli chcesz mieć spokój z nauczycielem czepialskim, to musisz być idealnie uporządkowany, znać wszystkie poprawne politycznie odpowiedzi, a także jego zasady i haczyki. Najważniejsze to nie dać się złapać! Ale jeśli już ci coś wytkną, wysłuchaj uwagi ze skruchą, przyrzeknij poprawę i śmiej się w duchu. Tylko tak, by nie było nic widać na zewnątrz. Na Dzień Nauczyciela przynieś kwiatka i parę tendencyjnych zdań pokrytych grubą warstwą wazeliny. Powinieneś mieć od niego spokój na jakiś czas.

Nauczyciele przewrażliwieni

Charakterystyka:

Nie wiadomo, czego się po nich spodziewać. Z jednej strony przepraszają, że cię uczą, że muszą cię ocenić, że w ogóle stoisz przy tej tablicy, a z drugiej strony muszą odzyskać mocno nadszarpnięty autorytet i udają bardzo srogich („Jutro sprawdzian!!!”). Nauczyciel przewrażliwiony bierze sobie do serca każdą uwagę wypowiedzianą pod jego adresem (nawet tę wyszeptaną jednej koleżance przez drugą do ucha na drugim końcu korytarza). Trzeba uważać, aby go nie zranić, bo może być coraz bardziej srogim, co nie dla wszystkich dobrze się kończy.

Szkoła przetrwania:

Najważniejsze, to nie urazić uczuć nauczyciela przewrażliwionego, bo cię zapamięta na całe życie (aż do matury). Tutaj również dobrze działają kwiatki oraz bombonierki, tylko muszą być dyskretne, bo inaczej nauczyciel weźmie to trochę za bardzo do siebie i uzna za jawne przekupstwo lub coś w tym rodzaju. Trzeba uważać, bo zranione uczucia odreaguje na danym uczniu. Wersja optymalna życia z nauczycielem przewrażliwionym – dobrze się bawić gdy przeprasza i biadoli, a potem udawać, że się nie istnieje, gdy psor stara się być groźnym.

Nauczyciele „fajni na siłę”

Charakterystyka:

Raczej niegroźni. Przy każdej okazji opowiadają abstrakcyjne dowcipy, z których się sami głośno śmieją. Są szalenie zabawni w swoich staraniach, aby być „cool”, nowoczesnym i młodzieżowym. W wykładach używają sformułowań takich, jak: „ale wypas”, „kasztany”, „motyla noga”. Bardzo im przykro gdy muszą postawić ocenę niedostateczną. Mówią ze łzami w oczach np.: Koleś, jesteś super-luzak, ale lajf is brutal, ty mi tu wodę lejesz, za taką gadkę masz u mnie laskę. Przy czym od razu widać, że delikwenta nie bardzo to interesuje, a nauczyciel „fajny na siłę” musi jeszcze trochę nad tym pocierpieć. Ale są też nauczyciele „fajni na siłę” o stalowym charakterze, którzy nie dość, że nie uronią ani jednej łezki, to jeszcze będą stali nad nieszczęśnikiem wijącym się przy tablicy i maglowali go w nieskończoność pytaniami z doprawionym chociaż jednym „co nie, koleś”.

Szkoła przetrwania:

Z nauczycielem „fajnym na siłę” można żyć na dobrej stopie: trzeba śmiać się z jego dowcipów i w żadnym wypadku nie używać gwarowych wyrażeń, których on jeszcze nie zna. Poczuje się wtedy urażony i wlepi gałę. Nauczyciele „fajni na siłę”, jeśli nie odznaczają się stalowym charakterem, są łatwi do zagadania. Wystarczy jednym odpowiednio sformułowanym zdaniem nawiązać do tematu lekcji, aktualnych problemów społeczno-politycznych, lub nie działającej komunikacji miejskiej, a potem odpowiednio sprytnie podtrzymywać rozmowę i oto mamy wolną lekcję! W takim wypadku polecam odrobienie zaległej pracy domowej.

Nauczyciele belferscy

Charakterystyka:

Bycie nauczycielem jest ich życiową misją, powołaniem, któremu oddali całe swe życie. To są ludzie uzależnieni od szkoły, wtopieni w nią do tego stopnia, że bez niej nie mogą istnieć. Całą ich postawę, ich zawołanie, ruchy, gest wzięcia długopisu do ręki przenika wszechogarniające „profesorstwo”. Uczniowie nie są im do szczęścia potrzebni; to dla nich tylko dość męczący dodatek do przyjemnego obowiązku. Nauczyciele belferscy wszystko robią według ustalonego schematu i nigdy nie zmieniają ani nawet nie naginają swoich zasad. Wystarczy im jedno uniesienie brwi, żeby ustawić ucznia na jego miejscu.

Szkoła przetrwania:

Życie z przeciętnym belfrem jest do wytrzymania, gdy pamięta się o jego niezmiennych zasadach i nigdy ich nie przekracza. Ważne jest to, by szanować jego zwyczaje, nawet te niepisane lub ściśle umowne. Lepiej nie denerwować go innowacjami, bo najpierw nie wie, co robić, a później nie wie, co robi i dla uczniów nie zawsze się to dobrze kończy. Ale belfrowie, dzięki swej systematyczności i schematyczności są przewidywalni: można się domyślić kto kiedy będzie pytany i o co; zgłoszenie nieprzygotowania w odpowiednim momencie ratuje niektórym skórę.

Nauczyciele na poziomie

Charakterystyka:

Jest to kategoria w zaniku; objęta niepisaną ochroną uczniowską. Oto nauczyciele, którzy są w stanie zrozumieć ucznia i jego ciężkie życie (a przynajmniej próbują). Ich dewiza to: „Nie uprzykrzyć nikomu życia”. Można z nimi wiele utargować: w sytuacji krytycznej przełożą sprawdzian, odwołają odpytywanie, pożartują, pośmieją się i nie zadadzą katorżniczej pracy domowej. Wysłuchają usprawiedliwienia, pozwolą przynieść wypracowanie w drugim terminie, a przy okazji doskonale wyczują ściemniacza wykorzystującego ich dobrą wolę i szybko go ukrócą. Zdarzają się nauczyciele na poziomie, którzy są Przyjaciółmi: to ludzie, którym można powiedzieć wszystko i wszystko z nimi załatwić. Najlepsi towarzysze na wycieczkach i w problemach egzystencjalnych. Taki egzemplarz profesora zdarza się rzadko.

Szkoła przetrwania:

„Żyć, nie umierać!”. Z takim nauczycielem można być sobą, a on uszanuje twoją indywidualność i własne zdanie. Nawet gdy się z tobą nie zgodzi, nie będzie cię zwalczać, tylko przedstawi kontrargumenty, a potem zorganizuje spotkanie integracyjne przy filmie lub wspólny wyjazd. Najważniejsze, to mieć takiego nauczyciela. Ale za jego postawę, zrozumienie, należy mu się szacunek i respekt ze strony ucznia. Z takim profesorem trzeba grać fair. Tutaj nie ma tak, że nauczyciel próbuje wykołować ucznia, więc uczeń nie może kołować nauczyciela. Ponieważ to są profesorowie, którzy nigdy nie niszczą uczniów. Do nich po latach nie chowa się urazy. To tacy ludzie, którzy pojawiają się na zjazdach absolwentów (autentycznie!). I wszyscy witają ich z radością oraz szacunkiem.

Na koniec…

Nasi nauczyciele najczęściej są wypadkową wyżej wymienionych kategorii: różne elementy z tych opisów w danej osobie objawiają się mniej lub bardziej. Zdarza się połączenie dwóch lub więcej typów, z bardzo różnym zestawem cech szczególnych. Weźmy za przykład  profesora wszechwiedząco–belferskiego na poziomie. Powiedzmy, że 100% jego osoby rozkłada się następująco: w 35% wie wszystko najlepiej, 15% zajmują jego niezmienne przyzwyczajenia profesorskie i w 50% można się z nim ułożyć, bo jest on w stanie zrozumieć potrzeby ucznia. Wniosek?… Każdego nauczyciela można rozszyfrować i dobrze z nim żyć. Choć przy niektórych lepiej nie wypowiadać głośno swoich opinii.

To tylko przykład systematyki rodzaju nauczycielskiego. Każdy z was może ułożyć własną. A ci, co nie mają osobistych pomysłów, mogą kierować się radami zawartymi w tym tekście. Kończąc, życzę wam samych nauczycieli na poziomie:).