szpak80 szpak80
186
BLOG

Monsieur Pathé - "jedyny skazany rosyjski agent wpływu"

szpak80 szpak80 Kultura Obserwuj notkę 0



image

Pierre-Charles Pathé (1910-1997) był synem widocznego u góry przemysłowca i współtwórcy francuskiej kinematografii Charlesa Pathé. Ciężko znaleźć jakieś informacje o nim z okresu przed latami 50. Z dostępnych dowiadujemy się, że ukończył matematykę, prawo i nauki polityczne. Od 1953 roku studiował język rosyjski, jako wolny słuchacz w Państwowej Szkole Nowożytnych Języków Orientalnych w Paryżu. Jest "pisarzem i niezależnym dziennikarzem", w 1959 opublikował "Esej o fenomenie sowieckim (Demiurg XX wieku) "Essai sur le phénomène soviétique (Le démiurge du xxe siècle)", "w którym badał ewolucję Związku Sowieckiego od 1917 roku".

Tu krótka dygresja - epizod małżeński - pomijany w tych nielicznych opisach żywota francuskiego agenta wpływu.

Na kilka miesięcy przed konkursem Miss Rosji 1936 r., organizowanym przez emigrację rosyjską w Paryżu, zjawia się we Francji panna Gedeonov, przyjechała z Egiptu, gdzie mieszkać miała z rodziną, a jak z Egiptu to Ariadna, Ariadna Gedeonov. Miała być córką adwokata, a jednym z jej przodków miał być dyrektor teatrów carskich, ale w obu przypadkach są to raczej dywagacje bazujące na tym samym nazwisku. Żeby móc wziąć udział w konkursie na Miss Russie odmładza się o kilka lat, zapytana o zajęcie stwierdza, że jest artystką (aktorka) i podróżuje po świecie. Zostaje wybrana Miss na rok 1936.

image

image

Niedługo później zostaje żoną Pierre-Charles'a Pathé. Ślub biorą w czasie kiedy matka Monsieur'a Pathé przebywa na wakacjach, więc jest trochę zaskoczona po powrocie. I przeciwna zawartemu małżeństwu. Podczas jednego ze spotkań towarzyskich wkrótce po ślubie, małżonek wyszedł z domu "po papierosy", jak potem opowiadano, i już nie wrócił. Madame Gedeonov-Pathé mieszkała w okazałym domu, czemu sprzeciwiała się matka, starając się jej pozbyć. Jednej nocy z asystą policji matka Pathé wkracza do domu z paragrafu cudzołóstwo. Zastają tam nie inflagranti rosyjską Miss Pathé i tajemniczego don Juana - opisywanego jako "Hiszpan z Antwerpii", który niedawno otrzymał francuskie obywatelstwo z rąk Frontu Ludowego - Marcela Aftaliona de Davitcho (Fichier central de la Sûreté nationale: 19940432/48, Dossier 4311, 1938). Para atakuje policjantów, za co zostaną skazani na karę grzywny, orzeczoną przez sąd na początku 1938 r.

image

Monsieur Pathé rozwiedzie się (w 1944?) z madame Ariadną Pathé, otrzyma ona miesięczną rentę i pozostanie we Francji.

image

Pierre-Charles Pathé 1961 r. stworzył biuletyn "Centrum Informacji Naukowej, Ekonomicznej i Politycznej" (Centre d'Informations Scientifiques, Economiques et Politiques, /CISEP/). Pisał artykuły pod pseudonimem Charles Morand we France Observateur, Libération, L'Événement (ten ostatni wydawany przez Emmanuela d'Astier de La Vigerie, doradcę de Gaulle ds. sowieckich, komunistę /tzw. towarzysza podróży/, jego drugą żoną była córka Leonida Krassina, jednego z czołowych bolszewików). Pathé publikował też w pismach Réalités i La Vie Ouvrière.
Na emeryturze od 1976 roku, w tym też roku stworzył Synthesis, magazyn dla prenumeratorów, specjalizujący się w stosunkach Wschód-Zachód o silnym prosowieckim zabarwieniu, którego był jedynym redaktorem. "Początki[?] stosunków Pathé z Sowietami sięgają przyjęcia wydanego w 1959 roku w ambasadzie ZSRS w Paryżu, na które został zaproszony przez ambasadora Siergieja Winogradowa, który szczególnie docenił jego książkę o "sowieckim fenomenie". Przy tej okazji zwrócił się do niego Wiktor Mikijew z KGB, członek delegacji sowieckiej przy UNESCO, z którym się kolegował. W ramach tych "przyjaznych” relacji Pierre-Charles Pathé stworzył dla Mikijewa szczegółową dokumentację dotyczącą francuskich osobistości.
W 1961 r. Wiktor Mikijew przedstawił Pierre-Charlesowi Pathé Eduarda Iakowlewa, oficera KGB, działającego pod przykrywką II sekretarza sowieckiej delegacji przy UNESCO. Ten ostatni interesuje się działalnością Pathé i pozostanie z nim w kontakcie, aby dyskutować o polityce wewnętrznej i międzynarodowej. Daje do zrozumienia, że mógłby jej pomóc finansowo, gdyby Pathé napotkał trudności w redagowaniu i dystrybucji biuletynu CISEP. W zamian proszony jest o bardziej pogłębione analizy tematów poruszanych w biuletynie, rekordów bibliograficznych do nich oraz listę subskrybentów biuletynu. W 1965 roku Jakowlew przedstawił Pathé nowego oficera prowadzącego Luri Borisowa, oficera KGB, specjalistę od polityki międzynarodowej, stażystę w wydziale kulturalnym ambasady Związku Sowieckiego". Będzie on bardziej aktywny od poprzednika domagając się bardziej szczegółowych analiz i wypytując o środowisko zawodowe i towarzyskie Pathé.
"Borysow zainicjował też nową technikę, którą zastosowali wszyscy jego następcy, udostępniając swojemu źródłu dokumenty, których ten ostatni używał w pisanych przez siebie artykułach, publikowanych pod pseudonimem Charles Morand. Kolejni funkcjonariusze KGB skierowani do obsługi Pierre-Charlesa Pathé to Igor Gremiakin, Aleksander Tiurenkow i wreszcie Igor Kuźniecow.

image

5 lipca 1979 r. Pathé został zatrzymany przez francuską służbę DST w trakcie spotkania z oficerem prowadzącym z KGB, Igorem Kuźniecowem, któremu przekazał dużą kopertę, zawierającą kilka egzemplarzy "Syntezy", listę nowych prenumeratorów tego czasopisma, projekty artykułów i streszczenia polityczne. "Umieszczony w areszcie Pierre-Charles Pathé szybko przyznał się do roli agenta wpływu. Skierowany do Sądu Bezpieczeństwa Państwa, został oskarżony o pracę dla agentów obcego mocarstwa i osadzony w więzieniu. Kuźniecow wyjechał z Francji 1 sierpnia 1979 r.
23 maja 1980 roku Sąd Bezpieczeństwa Państwowego (rozwiązany wkrótce przez F. Mitterranda) skazał Pierre-Charles Pathé na pięć lat więzienia. Pod koniec czerwca 1981 r. został zwolniony po uniewinnieniu przez prezydenta Mitterranda (przyjaciela Bousqueta, szefa francuskiej policji Vichy, łowczego Żydów, którego gościł też w pałacu prezydenckim).

"Od 1961 do 1979 roku Pierre-Charlesa Pathé prowadziło kolejno pięciu funkcjonariuszy KGB działających we Francji pod przykrywką dyplomatyczną. Dali mu znaczne sumy pieniędzy i nałożyli na niego zasady bezpieczeństwa, których należy przestrzegać podczas spotkań.
Pierre-Charles Pathé był nie tylko agentem wywiadu o dobrej pozycji we francuskich kręgach politycznych i zdolnym do przeprowadzania analiz politycznych dla KGB, ale także i przede wszystkim przekaźnikiem wpływów we francuskich publikacjach. Choć miały one przecież ograniczony nakład, były skierowane do audytorium złożonego z fachowców i wpływowych osób, mogły być wykorzystywane jako materiał roboczy przez dziennikarzy prasy głównego nurtu".

image

I opis autorstwa Jerzego Targalskiego:

"We Francji znaczącym sowieckim agentem wpływu był Pierre-Charles Pathé, z rodziny wydawców słynnych kronik filmowych. Zwerbowano go w 1959 roku i otrzymał pseudonim Pieczerin zmieniony potem na Mason. W 1961 roku Pathé założył agencję prasową Centre d’Information Scientifique, Economique et Politique. Do 1967 roku KGB płaciło mu 6.000 franków miesięcznie, żeby publikował sprzedawany w prenumeracie biuletyn, który rozsyłany był również darmo osobom wpływowym w środowiskach politycznych, gospodarczych i medialnych. W biuletynie tym Pathé w subtelny sposób prezentował polityczną linię Kremla zgodnie z otrzymanymi wytycznymi. W 1976 roku, z finansową pomocą KGB, Pathé zaczął wydawać dwutygodnik Synthesis poświęcony stosunkom zagranicznym oraz problemom wojskowym, naukowym i gospodarczym. Liczący 8 stron biuletyn zawierał zwykle od 3 do 5 artykułów i analiz. Rozprowadzany był w prenumeracie. W okresie szczytowej popularności miał około 500 prenumeratorów, w tym 139 senatorów, 299 deputowanych, 41 dziennikarzy, 14 ambasadorów oraz zaledwie 7 osób prywatnych. Za pośrednictwem Pathé i Synthesis inspirowane przez KGB treści docierały do 70 procent składu francuskiej Izby Deputowanych oraz 47 procent składu Senatu. Do tego trzeba doliczyć działalność agenta wpływu w paryskich salonach politycznych, których drzwi były zawsze otwarte dla syna pioniera francuskiej kinematografii i krewnego ministrów oraz prezesa koncernu samochodowego Renault. Nic dziwnego, że Pathé pobrał w sumie od KGB prawie milion franków. Aresztowano go na gorącym uczynku odbierania honorarium i wytycznych od oficera operacyjnego paryskiej rezydentury Igora Sacharowskiego. Śledzony przez francuski kontrwywiad DST w zupełnie innej sprawie, Sacharowski doprowadził niechcący „ogon” do Pathé i 5 lipca 1979 roku stacja nasłuchowa paryskiej rezydentury KGB odebrała na częstotliwości używanej przez DST komunikat: „Wszyscy aktorzy są już na scenie. Zaczynamy przedstawienie”. Chwilę później Sacharowski i Pathé mieli kajdanki na rękach".


szpak80
O mnie szpak80

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura