Tankowanie kilka kilometrów nad ziemią, chroniąc się przed turbulencjami i przy prędkości 700 km/h ćwiczą polscy piloci F-16. W szkoleniu wspierają ich latające cysterny Sił Powietrznych USA.
Polscy piloci mają okazję doskonalić swoje umiejętności w podniebnym tankowaniu przynajmniej kilka razy w roku. Do Polski przylatują wówczas służące w siłach NATO powietrzne tankowce. W ostatnich ćwiczeniach brała udział latająca cysterny KC-135 Stratotanker ze 126 jednostki Air Refueling Wing USAF.
W trakcie dwugodzinnego lotu Stratotankera, który wystartował z lotniska Powidzu (Wielkopolskie), paliwo mogło uzupełnić kilkanaście polskich i amerykańskich maszyn. Pojedyncze tankowanie trwało najwyżej kilkadziesiąt sekund.
Tankowanie w powietrzu jest nieodłącznym elementem misji bojowych w rejonach konfliktów zbrojnych. Pobieranie paliwa z latającej cysterny wymaga znacznej precyzji pilotów F-16. Ale polski wojskowy z bazy w poznańskich Krzesinach, który w powietrzu spędził 900 godzin, z czego prawie 400 za sterami F-16, zapewnia, że tankowanie w powietrzu nie jest szczytem umiejętności pilotów wojskowych.
Polski F-16. Fot. Airwolfhound/CC BY-SA 2.0
– Samoloty zazwyczaj startują z bardzo oddalonych baz na terytorium neutralnym bądź bezpiecznym, dolatują w rejon działania i tam są tankowane w powietrzu. Chodzi o to, żeby przez jak najdłuższy czas przebywać w rejonie operacji bojowych oraz by wrócić z powrotem do bazy. Podczas operacji Inherent Resolve, w czasie której odbywaliśmy loty nad Irakiem i Syrią, samoloty uzupełniały w ten sposób paliwo wielokrotnie; liczba możliwych tankowań jest w zasadzie ograniczona wyłącznie zmęczeniem pilota” – powiedział pilot.
Na świecie są stosowane dwie metody tankowania samolotów w powietrzu.
– Jedna z nich to tankowanie przy pomocy tzw. sztywnego booma; w samolocie cysternie znajduje się teleskopowo wysuwana rura. Steruje nią operator, którego zadaniem jest wycelować boomem do tankowanego samolotu i rozpocząć tankowanie. Drugim wariantem jest pobieranie paliwa z użyciem elastycznego przewodu. Pilot ma za zadanie wcelować sondą do tankowania w specjalne gniazdo – ta metoda jest zdecydowanie trudniejsza i mniej wydajna – wyjaśnił wojskowy.
F-16 jest przystosowany do korzystania ze sztywnej sondy. I choć to ta „prostsza” metoda tankowania, cała operacja musi budzić uznanie u każdego użytkownika zwykłych, naziemnych stacji benzynowych.
– Zadaniem pilota jest najpierw znaleźć tankowiec w powietrzu, później dołączyć do niego. To też nie jest takie proste. Pilot musi stosować się do procedur, dzięki którym tankujące samoloty nie wpadają na siebie lub w tankowiec. Tankujący samolot leci za znacznie większą maszyną, która przemieszcza duże masy powietrza i powoduje turbulencje, więc znalezienie się w nieodpowiednim miejscu może skutkować utratą sterowności – wyjaśnił polski pilot.
Pierwszy polski F-16 - Jastrząb. Fot. MON
Wsparciem dla pilotów jest operator booma – podniebny odpowiednik pracownika stacji paliw, który napełnia bak.
– Operator podaje instrukcje jak zająć odpowiednią pozycję około 2 do 3 m od latającej cysterny. Komunikuje się z nami przez radio lub przy pomocy sygnałów świetlnych. W czasie tankowania pilot musi pamiętać o turbulencjach, musi manewrować względem tankowca, żeby nie odłączyć się od booma, bądź – na świecie były takie przypadki – go nie wyłamać. Dodatkowo podczas tankowania samolot zwiększa swoją masę, w związku z tym pilot musi cały czas dokonywać korekt, by pozostać w odpowiednim miejscu. Wszystko to dzieje się przy prędkości ok. 700 km/h – wyjaśnił wojskowy.
– Nie jest to też łatwe zadanie – chociażby wtedy, gdy tankowanie odbywa się przy złej pogodzie. Podczas mojego szkolenia w USA leciałem na tankowanie w czasie tropikalnej burzy. Samolotem i tankowcem rzucało na wszystkie strony. Dodatkowo była ciemna noc, bo nie było księżyca ani gwiazd. Jednak jeśli pilot regularnie ćwiczy takie tankowanie, jest to powiedzmy 4 na 10 w stosunku do tego jak trudne zadania wykonujemy – powiedział pilot.
Chris, operator booma w Stratotankerze, który w ostatnich dniach latał nad Polską, wysoko ocenił umiejętności polskich pilotów. – To pierwszy raz, gdy miałem okazję ćwiczyć z polskimi pilotami – byli świetni, nie mieliśmy kłopotów z wzajemną komunikacją. Tankowanie w powietrzu nie jest proste, wymaga koordynacji działań przez pilota i operatora boomu – stwierdził Amerykanin.
Boeing KC-135 Stratotanker. Fot. U.S. Air Force
W KC-135 Stratotanker stanowisko operatora znajduje się w tylnej części samolotu. Pulpit sterowania podajnikiem paliwa obsługiwany jest na leżąco.
– Kiedy widzę nadlatującą maszynę, podprowadzam ją do boomu, informuję w jaki sposób się ustawić, podłączam się i rozpoczynam tankowanie. Stratotanker może dostarczyć ok. 90,7 ton paliwa. Nie zawsze jest tak dużo chętnych do zatankowania – dziś ćwiczyliśmy z dwunastoma F-16. Przy takiej liczbie tankujących leżenie na brzuchu rzeczywiście nie jest najwygodniejszą pozycją, cierpnie też kark – wyjaśniał amerykański operator.
Poza powietrznymi tankowcami USAF, z polskimi pilotami samolotów F-16 ćwiczą także latające cysterny sił powietrznych europejskich krajów NATO.
Źródło: PAP
KW
© Artykuł jest chroniony prawem autorskim. Wykorzystanie tylko pod warunkiem podania linkującego źródła.
