O piractwie słów kilka czyli Wojna... C.D.

Przeczytanie wpisu Jarosława Lipszyca traktującego o zatrzymaniu kilku osób tłumaczących ścieżki dialogowe filmów fabularnych a zwłaszcza niektórych komentarzy pod nim skłoniło mnie do napisania tego blogwpisu. Zanim jednak przejdę do clou zagadnienia - Motto:

Kult: "Muj Wydafca"

Ja..., ja...

Ja budzę się codziennie raczej rano  
A jestem przecież osobą uznaną  
Zakładam spodnie, przemywam oczy  
Biegnę na plac Getta co koń wyskoczy  
Nauczyłem się być tam codziennie wcześnie  
Prawo silniejszego panuje w naszym mieście  
Na mojej twarzy znać nieprzespane noce

Dawaj łobuzie moje pieniądze

   Wydawca jest złodziejem 
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem

Gdy wpadam na górę, mijam dzieci na podwórkach  
Oni rozsypuja kreski na biurkach   
Daj co mi się należy bo po to tu bywam  
Nie ma nic, nic kurwa nie spływa  
Jak wyjadę swą ścierką rano  
On sunie przez miasto Nissanem Terrano  
I znowu usłyszę "nędza na rynku"  
Sekretarz to wampir w spoczynku  

   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem

Spokojny być potrafię już coraz rzadziej   
Promocja kosztuje, reklama tym bardziej  
Patrzę na lewo co tu można zabrać  
Co ma jakąś wartość, co będzie można sprzedać  
Jego pomocnik zaciska zęby  
Wrzeszczy na kierowcę, żeby jeszcze prędzej  
Muzyk muzyka przecież nie oszuka  
A ja chcę tylko swój procent od sztuki  

   Wydawca jest złodziejem  
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem

Wczoraj także tu byłem, był z nimi inżynier  
Zjedli drugie śniadanie, popili je piwem  
Wypili dwie butelki i śmieją się ze mnie  
Że przyłażę tu, jak żebrak w potrzebie  
Gdy ich powódź zaleje, to przypłynę tu łódką  
Jestem artystą a ten prostytutką  
Nauczono mnie aby dopłynąć do brzegu  
Ja muszę mieć na swoje skromne potrzeby  

   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem
   Mój wydawca jest złodziejem

Z myślą o karierze miedzynarodowej  
Z myślą...  

   Unos, dues, tres...  
   My editor is a thief
   My editor is a thief
   My editor is a thief
   You see, you see   
   My editor is a thief
   My editor is a thief
   My editor is a thief
   You see, you see

 

Tyle tytułem wstępu.

Teraz pora zadać kilka pytań: Pierwszym jest: Czy samodzielne opracowanie wersji polskiej filmu zagranicznego narusza prawa autorskie? Drugie to czym w ogóle jest piractwo i czy to jest kradzież? Trzecie: Jakie są powody dla których pirackie wydawnictwa - książki, muzyka, filmy czy oprogramowanie cieszą się takim powodzeniem?

Zacznijmy od opracowań. Półtora roku temu firma Gutek Film zaatakowała serwisy napisy.info i napisy.org żądając likwidacji serwisów pod rygorem sankcji prawnych. Właściciel napisy.info zawiesił działalność na jakiś czas, właścicele napisy.org po konsultacji prawnej kontynuowali działalność. Prawnicy udzielili wyjaśnienia, że prawami autorskimi do opracowania Gutek Film dysponuje owszem, ale tylko do wersji która jest nan dystrybuowanych przez Gutek Film płytach i kasetach - problem byłby gdyby na serwisie publikowano ordynarne ripy z oryginalnych płyt natomiast samodzielne tłumaczenie z oryginału stanowi odrębną własność intelektualną tłumacza dopóki nie służy łamaniu innych praw autorskich. Ponieważ na serwisach napisowych nie ma filmów a jedynie napisy z prawnego punktu widzenia zachodzi wątpliwość, czy opublikowane one tam zostały w celu naruszenia lub ułatwienia naruszenia innych praw autorskich ergo każdy atak na te serwisy jest atakiem z zastosowaniem domniemania winy co miało miejsce w opisanym dziś przypadku i jeśli za sprawę wezmą się sprawni prawnicy organy ścigania mogą być zmuszone do wypłaty odszkodowań.

Przejdźmy do piractwa: Co to w ogóle jest , skąd się wzięło, czemu służy i czy jest kradzieżą. Zacznijmy od końca - w moim odczuciu piractwo NIE JEST kradzieżą. Dlaczego? Dlatego że kradzież jest to zamach na mienie ofiary powodujący dające się oszacować straty. Jeśli skradziono Ci samochód to jesteś w stanie dokładnie określić straty jakie poniosłeś w wyniku kradzieży i na tej podstawie możesz dochodzić odszkodowań od ubezpieczyciela. A teraz wyobraź sobie muzyka lub wydawcę ubezpieczającego nowo wydawaną płytę przed piractwem :). ŻADEN poważny ubezpieczyciel nie przyjmie argumentacji że to jest kradzież, poza tym na jaką sumę należałoby taką plytę ubezpieczyć? I dlaczego akurat na taką? Wie ktoś? Nikt nie wie. Piractwo nie da się oszacować - za dużo czynników do wzięcia pod uwagę.

Wydawcy o powyższym wiedzą doskonale ale nikt się słowem nie zająknie :) Wszyscy wsadzają kit o kradzieży i jak widać - skutecznie.

A skąd to całe piractwo się wzięło i do czego służy? Ano, jest to nic innego jak obrona rynku przed mocno wygórowanymi cenami wydawnictw oryginalnych - o ile jeżeli chodzi o filmy problem jest niewielki, wiele tytułów można nabyć za cenę nie przekraczającą 30 złotych to z muzyką jest już gorzej - obniżki nie są tak duże, do tego bardzo wiele plyt zwyczajnie nie nadaje się do kupna - kosztują jak za 50 minut muzyki a znajduje się na niej przebój i 45 minut waty. Znacie? Znamy. chcecie płacić za jeden kawałek jak za 8 czy 10? No?

Mnóstwo oryginałów kupiłem po zapoznaniu się uprzednio z zawartością z pirackiej kopii i wiem na pewno że nie kupiłbym, gdybym nie mógł się zorientować co to jest. Znam wiele osób które nabyły oryginały dzięki piratom a myślę, że z kolei mnóstwo ludzi nie kupiłoby oryginału bez względu na to czy mają dostęp do wersji nielegalnej czy nie. Powód? Nieuzasadnienie wysoka cena. To jedyny powód.

Z utęsknieniem czekam na start polskiego sklepu iTunes. Gdy ruszy ściągnę sobie podcast, posłucham i jeśli mi się spodoba kupię sobie empetrójkę za 99 centów bez łaski i bez łażenia po sklepach i wystawania w odsłuchowniach godzinami żeby nie dać sobie wcisnąć chłamu - BTW ciekawe kiedy ktoś uzna że sprzedawanie empetrójek na sztuki jest nielegalne :)...

Nie zastanawialiście się kiedyś dlaczego nie piratuje się np. samochodów? Idziesz na giełdę, kupujesz Mondeo a tu się okazuje że to pirat :)

A na dobre myślenie zacytuję felieton ze strony Flashera dotyczący zabezpieczeń przed kopiowaniem:

Kupiłem najnowszą płytę Chemical Brothers "Push the button" i z przykrością stwierdziłem, że jest zabezpieczona przed kopiowaniem, a praktycznie również przed odtwarzaniem. To nie nowość, podobne zabezpieczenia są stosowane od paru lat: płyta daje się słuchać na większości domowego sprzętu audio, ale w komputerze odmawia współpracy. W tym wypadku po pierwszym włożeniu płyty do kompa instaluje się jakiś player, który odtwarza tylko tę płytę, nie dając bezpośredniego dostępu do utworów. Pomijając fakt, że po zakupie dziesięciu różnych płyt, będę miał na kompie dziesięć różnych playerów, sytuacja byłaby ostatecznie do przyjęcia, gdyby nie to, że jakość dźwięku przypomina tą z czasów pierwszego radia tranzystorowego. Jest to, zdaje się, zabieg celowy, bowiem napis na pudełku ostrzega, że próba kopiowa-nia spowoduje pogorszoną jakość dźwięku, albo nawet uszkodzi odtwarzacz. Skąd player ma wiedzieć kiedy ja kopiuję, a kiedy tylko słucham? Przypomina to sytuację, w której kupujemy samochód tak dobrze zabezpieczony przed kradzieżą, że sami nie potrafimy go uruchomić.

Dużo pracuję z notebookiem, przemieszczam się z nim po domu i po kraju. By nie przeszkadzać innym, używam słuchawek. Każda nowokupiona płyta jest od razu przewalana na mp3 i ląduje na moim dysku twardym, a oryginał na półce. Napęd CD mam przypinany na kabelku i podłączam go tylko kiedy muszę. Oznacza to, że nawet brzęczenia tego "firmowego" playera nie posłucham.

Tak więc facet, który za 1/3 ceny kupił piracką płytę, lub wręcz za darmo sam ściągnął ją z internetu, ma pełnowartościowy produkt, a ja, wywaliwszy prawie 70 zeta, mam półprodukt, który w dodatku może mi uszkodzić sprzęt.

Problem jest jeszcze bardzie widoczny, gdy ktoś słucha muzyki poza domem wyłącznie z kieszonkowego playera MP3, bo nie lubi ze sobą nosić walizki z płytami. Często płyty (głownie popowych wykonawców) zawierają jeden, dwa utwory dobre, a reszta to wypełniacze. Ja nie zamierzam zmieniać swoich przyzwy-czajeń, więc ściągnąłem z internetu płytę Chemical Brothers, by mieć ją w postaci plików. W tym momencie pojawiło się nieuniknione pytanie: po co w ogóle kupować oryginalną płytę, skoro są z nią same problemy, a potem i tak trzeba plików szukać w sieci?

Takie zabezpieczenie płyty daje się łatwo usunąć, poprzez zamalowanie pasków innej barwy czarnym flamastrem. Wystarczy maznąć w kilku miejscach, tyle, że niechcący można maznąć za dużo. Wolę tego nie robić.

Druga sprawa to zabezpieczanie programów komputerowych. Kiedyś były to wtyczki wpinane w gniazdo drukarkowe, teraz najczęściej są to bardzo skomplikowane kody. Jeśli chodzi o gry, to większość wymaga, by podczas zabawy w napędzie znajdowała się płyta. Niektóre z gier, którymi się bawiłem nie rozpoznawały własnej płyty i wyświetlały okno z prośbą o jej włożenie (choć już w napędzie była). W oknie były dwa przyciski "retry" i "cancel". Brakowało za to przycisku "płyta jest już w napędzie, ty idioto". Działo się tak nawet w stacjonarnym komputerze z najnormalniejszym napędem CD. Gra zapewne "gryzła się" z jakimś wątkiem pracującym w tle. W połączeniu ze wspomnianym wyżej, odłączanym napędem CD pchnęło mnie to do trudnej i przykrej decyzji. Od pewnego czasu kupuję wyłącznie pirackie kopie gier. Wcale nie dla oszczędności, ale dlatego, że one działają bez problemów, a pirat-handlarz, w przeciwieństwie do legalnego producenta, przyjmuje reklamacje.

W tym momencie chciałbym postawić śmiałą tezę, że rynek pirackich kopii programów i muzyki jest w znacznej mierze napędzany przez coraz bardziej upierdliwe zabezpieczenia oryginałów. Sprawa jest przecież postawiona na głowie. Najbardziej wymyślne zabezpieczenia programów komputerowych są łamane przez speców w kilka dni, a do sporządzenia kopii najlepiej zabezpieczonej płyty muzycznej jest potrzebna zwykła wieża z wyjściem cyfrowym i odpowiednim kabelkiem do przypięcia komputera.

Pozostawiam do przemyśleń.

A posób na piractwo? Bardzo prosty - uczynić nieopłacalnym. Zejść z cen.