Szarość PRL-u

Z niespełna pół setki czarnobiałych zdjęć wyłania się obraz Polski z lat 60. Obraz cząstkowy, niepełny, mimo to za sprawą reporterskiego kunsztu Bogdana Łopieńskiego – reprezentatywny. Może dlatego, że autor prezentowanych na wystawie fotogramów, współpracujący m.in. z tygodnikiem „Świat” czy profesjonalnym miesięcznikiem „Fotografia”, potrafił z setek codziennych zdarzeń wybrać te, które dziś mają walor syntezy czy wręcz metafory.

Młodych, którzy z rzeczywistością PRL-u osobiście się nie zetknęli, uderzy przede wszystkim egzotyka, siermiężność, wręcz brzydota tamtego świata. Starszym widzom fotografie różnych miejsc z tzw. ściany wschodniej, ale także zdjęcia z Warszawy, dostarczą innych przeżyć: ożywią wspomnienia, wzruszą, rozbawią, ale i zaskoczą. Jak to możliwe, że wtedy, na bieżąco, te baby z mlekiem w centrum Warszawy, odśnieżanie Dworca Głównego w minispódniczce czy trybunę dla lokalnych władz, przypominającą (jak na festynie w Ciepielowie, 1966) wypisz–wymaluj ołtarz z uroczystości Bożego Ciała – traktowało się jako naturalną składową codzienności?

Nie, naprawdę nie ma się czego wstydzić. W ciągu ostatniego półwiecza cały świat mocno przyśpieszył. Wystarczy spojrzeć na stroje i fryzury młodych Brytyjek, które w tamtych latach wpadały w zbiorową histerię na sam widok czterech liverpoolczyków z grzywkami. Kształty dnia powszedniego starzeją się najszybciej. A widok 3, 5 calowej dyskietki bardziej już chyba nas zdumiewa niż spotkanie wilczura z królikiem na smyczy (Warszawa, 1965) czy widok ludzi z lotu ptaka, zmierzających do kościoła na poranną mszę (Chełm Lubelski, 1967). Za to drugie zdjęcie, Łopieński został zresztą wyróżniony w konkursie World Press Photo.

Dom Spotkań z Historią, Warszawa, ulica Karowa 20: Lata 60. w fotografiach Bogdana Łopieńskiego. Wystawa czynna od 19 lipca do 14 sierpnia 2011.

„Tygodnik Solidarność” nr 31, z 29 lipca 2011