Wzrost rachunków za energię elektryczną sprawia, że chcemy ją oszczędzać, rozsądnie planować zakupy i świadomie korzystać ze sprzętów elektronicznych. Aż 91% z nas uważa siebie za osoby oszczędzające energię elektryczną. Jak to robimy? Na przykład wyłączając nieużywane sprzęty z prądu nawet podczas krótkich nieobecności w domu.
Towarowa Giełda Energii
Jak dokładnie wyznacza się cenę krańcową, inaczej mówiąc ostateczną? Odbywa się to na Towarowej Giełdzie Energii. Zgodnie z prawem praktycznie całą wyprodukowana energia elektryczna powinna być sprzedawana na giełdzie energii. Handel hurtowy odbywa się na rynku terminowym oraz spotowym (sprzedaż tutaj odbywa się „od ręki”), na którym ceny są wyznaczane w odniesieniu do ceny oferowanej przez najdroższą jednostkę wytwórczą pokrywającą zapotrzebowanie w danym momencie, tzw. „cenę krańcową”. Aktualna cena rynkowa ma wpływ na cenę oferowaną na rynku dnia następnego oraz w kontraktach terminowych, które wprost przekładają się na ceny oferowane przez sprzedawców energii elektrycznej firmom, samorządom i instytucjom.
Ceny prądu rosną, ale podwyżki nie wynikają z fanaberii firm dostarczających go odbiorcom, ale ze splotu wielu czynników, które wystąpiły w jednym czasie. Istotnym czynnikiem jest rosyjska agresja na Ukrainę. Wojna spowodowała gwałtowny wzrost cen energii w Europie. Europejskie kontrakty terminowe na gaz wzrosły nawet o 41%.
Dlaczego prąd jest drogi
To, na jakim poziomie ukształtuje się cena krańcowa zależne jest przede wszystkim od popytu na energię, czyli aktualnego zapotrzebowania rynku gospodarstw domowych, firm, czy instytucji. Im więcej energii zużywamy, tym droższa jednostka wytwórcza wyznacza jej cenę. Zależy również od podaży energii z najtańszych źródeł. Im większą część zapotrzebowania pokryją Odnawialne Źródła Energii i najbardziej efektywne elektrownie węglowe, tym mniej droższych jednostek wchodzi do systemu, a tym samym niższa jest cena energii na rynku.
Obejrzyj film wyjaśniający co wpływa na cenę energii:
Kiedy prąd jest najtańszy
Spółki energetyczna mają bardzo ograniczony wpływ na politykę cenową. Dlaczego tak się dzieje? Należy pamiętać, że ceny energii oferowane firmom i instytucjom publicznym wynikają z czynników, które są niezależne od spółek energetycznych. Ceny wynikają z obowiązującego w Europie prawa oraz są zależne od mechanizmów rynkowych (w tym giełdy). Dlatego właśnie spółki energetyczne współpracują z rządem nad rozwiązaniami prawnymi, które z jednej strony umożliwią złagodzenie wzrostu cen, a z drugiej zapewnią środki na transformację energetyczną i zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego.
Rynek energii zorganizowano w taki sposób, aby w pierwszej kolejności do systemu elektroenergetycznego trafiała energia produkowana przez jednostki o najniższym koszcie wytwarzania. Ale im większe zapotrzebowanie na energię elektryczną, tym więcej droższych jednostek wytwórczych angażowanych jest do zaspokojenia potrzeb rynku. Z kolei im mniejsze zapotrzebowanie, tym mniej jednostek jest potrzebnych w eksploatacji.
Dlatego, zgodnie z zasadami rynku, prąd jest najtańszy wówczas, gdy jest najniższe zapotrzebowanie na energię, a jego cena rośnie wraz ze wzrostem.
Nie można zapominać, że kolejnym powodem wysokich cen są ustalane przez Unię Europejską limity ilości dwutlenku węgla, który może być emitowany do atmosfery przez państwa członkowskie. Na każdą tonę CO2, którą dana firma emituje, potrzebne jest uprawnienie do emisji. To rodzaj talonu, który firmy muszą kupić. Sprzedaż uprawień do emisji dwutlenku węgla prowadzona jest w Europie od blisko 15 lat, a za jego organizację Komisja Europejska. Niestety, w ciągu jednego roku ceny uprawnień, które muszą płacić polskie elektrownie, wzrosły drastycznie – z 30 do 90 euro za tonę emisji CO2. To bezpośrednio przekłada się na kilkanaście procent wzrostu cen prądu.
Jak oszczędzać energię w domu
Codzienne nawyki mogą przyczynić w znaczący sposób się do zmniejszenia wysokości rachunków za prąd. Ważne są również decyzje, które podejmujemy już przy zakupie sprzętu AGD i RTV. To właśnie użytkowanie domowych urządzeń przekłada się na rachunki za nasze prąd. Dlatego klasa energetyczna sprzętu to czynnik, który powinien być ważnym elementem w procesie podejmowania decyzji. Szczególne znaczenie ma to w przypadku sprzętów, które pozostają włączone prawie przez cały czas, takich jak lodówka czy zamrażalnik. Klasa energetyczna informuje nas o efektywności energetycznej urządzeń. Dzięki etykietom w sklepach, możemy w szybki sposób sprawdzić, który model będzie przyjazny dla środowiska, jak również pozwoli nam na niższe rachunki za prąd.
W poprzednim systemie oznaczeń najniższą była klasa D, która dotyczyła najmniej efektywnych energetycznie produktów, natomiast bardziej energooszczędne z nich były oznaczane jako A+++. Obecnie najbardziej energooszczędne urządzenia oznaczone są klasą A, a pożerające najwięcej prądu klasą G.
Jak wybrać odpowiednie RTV AGD do domu
Zanim kupimy sprzęt RTV lub AGD zastanówmy się komu dokładnie, kto będzie z nich korzystał?
Wieloosobowa rodzina będzie potrzebowała dużej lodówki. Jeśli jednak jesteś singlem i w dodatku od samodzielnego gotowania wolisz jeść w restauracji, prawdopodobnie tak duże urządzenie tylko zajmie niepotrzebne miejsce w kuchni i będzie generowało wyższe rachunki za energię elektryczną. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku pralki czy suszarki – każda z nich może w danym momencie wyprać i wysuszyć określoną ilość kilogramów ubrań. Dużą pralkę z pewnością docenią rodzice małych dzieci, którzy wiedzą, że ilości ubranek czy pościeli, którą musimy wyprać pojawia się niemalże w tempie geometrycznym. Jeśli jednak szukasz urządzenia dla singla albo pary, może warto wybrać mniejszy model, który będzie pobierał mniej prądu, a spokojnie wystarczy do wyprania wszystkich rzeczy. Zastanów się, jak często i jak intensywnie urządzenie będzie wykorzystywanie.
