Co się komu z czym kojarzy

- Szeregowy, z czym wam się kojarzy ten obrazek?
Zapytany zerka na rysunek czołgu i dziarsko odpowiada:
- Z dupą, panie sierżancie.
- Hm… A to?
- Z dupą.
- Taaak… A to?
- Także z dupą, panie sierżancie.
- Samolot myśliwski F-16 kojarzy wam się z dupą? Oszaleliście, szeregowy?
- Melduję posłusznie, panie sierżancie, że mnie się wszystko z dupą kojarzy.

Kibice Jagiellonii Białystok wywiesili podczas środowego meczu z Legią Naszą Ukochaną transparent o treści: „Roger – nigdy nie będziesz Polakiem”, przy czym litera „O” w słowie „Polakiem” została ustylizowana na celtycki krzyż. Tak jak należało się spodziewać rewolucyjną czujnością wykazali się funkcjonariusze „Gazety Wybiórczej” i podnieśli lament pod niebiosa: „Rasizm rośnie w siłę”. Siła rażenia głównej baterii artyleryjskiej Agory nie jest już może tak wielka, jak parę lat temu, niemniej wystarczająca, by ludzie zamieszani w „aferę” potracili głowy. Tym bardziej, że wsparcia ogniowego udzielili szaleńcy ze stowarzyszenia „Nigdy Więcej” i cenzorzy z UEFA.

W dzisiejszym wydaniu GW możemy podziwiać rozszerzające się na powierzchni kręgi, powstałe po wrzuceniu granatu do gnojówki. Oto głos wydaje z siebie niejaki Purski Jacek, mądra głowa, co to błąka się po stadionach świata, aby dojść do Pacanowa:

[Krzyż celtycki] to obok swastyki najbardziej niebezpieczny symbol pojawiający się na trybunach. I bardzo popularny. Krzyż jest także zabroniony przez UEFA jako symbol „supremacji białej rasy”.

Dla kogo lub czego jest niebezpieczny krzyż celtycki, tego tow. Purski nie wyjaśnia, podobnie jak zastanawiającej interpretacji dokonanej przez UEFA. Ma natomiast rację w jednym: to faktycznie bardzo rozpowszechniony symbol, obecny w setkach sklepów oferujących amulety. Pełno takich kamiennych krzyży sterczy na polach Wielkiej Brytanii, gdzie władza UEFA najwyraźniej nie sięga. Ba, krzyż celtycki widnieje nawet na brytyjskiej jednopensowej monecie z 1996 roku, posługują się nim również organizacje reprezentujące mniejszości narodowe odwołujące się do celtyckiej przeszłości.

Krzyż celtycki wykorzystują także ruchy narodowe, między innymi w Polsce. I to się właśnie tow. Purskiemu z niejasnych powodów nie podoba. "Nie podoba" to mało powiedziane – ów czekista domaga się, aby transparenty z krzyżem celtyckim bezzwłocznie usuwać, a kibiców ze stadionu za karę wyganiać, naturalnie bez zwracania pieniędzy za bilety. Kibice Jagiellonii powinni zaprosić do siebie na stadion wycieczkę ze Szkocji, zorganizowana przez jedną z organizacji mniejszości narodowej. Bardzo jestem ciekaw, jak wówczas tow. Purski wyplatałby się z oskarżenia o dyskryminację i ksenofobię, gdyby swoje mądrości zechciał powtórzyć…

W tym konkretnym przypadku poszło jednakże nie tylko o krzyż, lecz i napis. Tokowania tow. Purskiego wysłuchaliśmy, odruchów bezwarunkowych przedstawicieli PZPN (nieskorumpowanych, oddanych polskiej piłce nożnej działaczy) można się łatwo domyślić („Ukarać! Odebrać punkty! Zamknąć stadion!” – to żywi ludzie, czy też UEFA włącza ich zdalnie na odległość?), zastanówmy się lepiej, czy rzeczywiście pretensja do p. Rogera jest przejawem „rasizmu”, jak to ujęła GW.
Zdanie „Nigdy nie będziesz Polakiem” można rozpatrywać w kategoriach obywatelstwa lub narodowości. Obywatelstwo to „przynależność państwowa osoby fizycznej, łącząca się z uprawnieniami i obowiązkami określonymi przez prawo danego państwa”. Obywatelem może zatem zostać każdy, jednak jego polskość jest wątpliwej próby, jako że łączy się jedynie z czynnościami administracyjnymi. Nazywanie takiej przypadkowej osoby „Polakiem” to raczej wygodne uproszczenie niźli rzeczywisty stan rzeczy (na wszelki wypadek dodam – nie rozważam teraz statusu następnych pokoleń nowo mianowanych Polaków). Często tacy urzędowo mianowani „Polacy” mają w kieszeni zestaw paszportów innych państw – jak więc jednoznacznie określić takiego kolekcjonera? Niemcopolakoszwajcar? Czy p. Roger zrzekł się brazylijskiego obywatelstwa? Jakkolwiek oceniać to rozumowanie, trudno zarzucić mu uprzedzenia rasowe, wszak problem dotyczy także białych. Faktycznie, napis nie ma wiele wspólnego z dobrym wychowaniem, lecz przecież zarzucono mu „rasizm”, a nie „chamstwo”.

Bardziej zatem prawdopodobne, że napis dotyczył zakwestionowania przynależności narodowej p. Rogera. Tyle, że tu zaczynają się schody – nie ma jednej, spójnej, wygodnej definicji narodu. Co gorsza definicje najczęściej używane raczej wykluczają możliwość nazwania p. Rogera „Polakiem”, popatrzmy na przykładzie chyba najbardziej popularnym: „wspólnota ludzi zamieszkujących teren, o wspólnej przeszłości historycznej, wspólnym języku, własnej kulturze”. Obywatela RP Rogera Guerreiro raczej trudno wtłoczyć w ramy tej definicji, zgadza się? A im dalej w las, tym gorzej: „Przynależność nar. jest postrzegana jako fakt niezależny — poza wyjątkowymi wypadkami — od wolnego wyboru jednostki: wspólnota narodu jawi się jako coś danego, czemu sprzyja pojawiający się często mit wspólnego pochodzenia”. Wszystko to uzasadnia merytorycznie napis na transparencie i znowuż trudno dopatrzeć się tu rasizmu. Czy to wina kibiców, że encyklopedyści nie są w stanie problemu zaorać raz na zawsze?

„No tak!” – zakrzyknie jakiś nie zbity z tropu brytan Postępu  - „Tu jednak zdanie zostało po celtycku ukrzyżowane! A więc jednak rasizm!”

Uwaga zasadna, jednak pozostające w sferze przypuszczeń, a powstała na gruncie uprzedzeń i pochopnych skojarzeń. Skąd bowiem wiadomo, że transparent wywiesili rasiści, a nie narodowcy? Może to ich podpis, a nie deklaracja „supremacji”? Prostackie skojarzenia niekoniecznie muszą być błędne, z drugiej jednak strony nie muszą być trafne. Ktoś, kto wywiesza flagę Konfederacji nie musi być przecież z automatu zwolennikiem niewolnictwa, tak samo jak hasło „Nie wpuszczać imigrantów” może wywodzić się z motywów wyłącznie ekonomicznych. Nie szukając daleko:

Nazwanie kogoś Żydem to największa obelga wśród łódzkich kibiców. Na obu stadionach pojawiają się flagi z antysemickimi hasłami, mury pełne są napisów "ŁKS Jude", "Widzew Jude". Kulminacja rasistowskich wybryków miała miejsce przed ostatnimi derbami i w czasie meczu.

Pomijając aspekt humorystyczny – obie strony wyzywają się solidarnie identycznym określeniem – gdzież tu rasizm??? Zacytuję w tym miejscu znanego i lubianego blogera Zalonu, samego tow. Galopka: „To istnieje rasa Żydów? A ja zawsze myślałem, że to narodowość”. Z takiego formatu myślicielem spierać się nie mam odwagi, bo jeszcze znowu nie zechce w swej łasce pojąć, że ja tylko cytuję lewicowe teksty. Lewakom wszystko się przecież z jednym kojarzy… A skoro zabawa polega na skojarzeniach, to ostrożnie należy nazywać je „faktami”. W przeciwnym wypadku może dojść do utraty zdrowych zmysłów:

Niewykluczone, że Jagiellonia ucierpi dodatkowo finansowo. – Wyciągniemy konsekwencje wobec klubu – mówi Anna Komaniecka, rzeczniczka firmy […] nad której reklamą wisiał transparent. – Jestem zaskoczona, że nasze logo sąsiadowało z tak wulgarnym napisem.

Widzicie? Nawet „wiszenie w pobliżu” jest doskonałym pretekstem do demonstrowania oburzenia. Ciekawe, czy Pani Ania będzie również protestować, kiedy się dowie, że w bloku, w którym mieszka, za sąsiadów ma kiboli. Jeśli ich gniazdka uwite są powyżej parteru, to zarzut „wiszą w pobliżu” można wykorzystać powtórnie.

Ale, ale… Pani Aniu… Czy używanie epitetu „wulgarny” w połączeniu z słowem „Polak” jest aby na pewno comme il faut? Bo wie Pani, jak się połączy krzyż celtycki z „Polakiem” to mamy rasizm, zatem w Pani przypadku może się okazać, że to „szowinizm” lub „ksenofobia”…