Celtowie, Druidzi – Imperium Ducha i Natury (7)

Kultura La Tène

Mapa daje obraz rozkładu sil kulturowych na terenie Europy w Okresie Lateńskim

Kultura La Tène, to następna po halsztackiej, wielka epoka europejska, oryginalnie celtycka.
La Tène jest miejscowością nad jeziorem Neuchâtel w Szwajcarii, stanowisko archeologiczne badane w połowie XIX wieku w bezpośrednim sąsiedztwie (określane tą samą nazwą) stało się eponimem kultury archeologicznej, zbiór charakterystycznych zabytków ze stanowiska La Tène archeolodzy określają mianem kultury lateńskiej.
Okres lateński w pradziejach Europy Środkowej i Zachodniej trwający od 400r p.n.e. do początku naszej ery. W tym czasie Europa znajdowała się pod kulturowymi wpływami stylu lateńskiego wywodzącymi się z obszarów zamieszkanych przez Celtów. Kultura lateńska powstała jako kontynuatorka zespołu zachodniohalsztackich grup kulturowych. Na jej peryferiach rozwijały się odmiany kultury lateńskiej: celtycko-iliryjska, celtycko-tracka i celtycko-germańska.

Kolonizacja celtycka objęła również ziemie Europy Środkowo-Wschodniej; Czechy, gdzie osiedlili się Bojowie, Morawy (Wołkowie), Słowacja (Kotynowie, Anartowie) Górny i Dolny Śląsk, część Małopolski (Anartowie).

Motyw La Tène

Trzysta lat przed narodzeniem Chrystusa, Kultura La Tène zdominowała cały obszar europejski, od Atlantyku do Karpat. Nigdy jednak nie przekroczyła Pirenejów, zatrzymała się na Galii Cisalpińskiej, nie docierając na Płw. Apeniński. Natomiast, gdy styl lateński już zaniknął na Kontynencie, to zaistniał na Wyspach Brytyjskich na początku Mediewalu.
Wyroby artystyczne z drewna, kamienia, z metalu i bron biała, produkowane w czasie Okresu Lateńskiego, charakteryzują się motywami curvilignes, pełnymi skomplikowanych, rytych pod rożnymi katami eliptycznych motywów. Jest to diametralnie rożny styl od geometrycznych, a jednak czerpiący z roślinnych motywów greckich i etruskich, inny od korespondującej z Południem Kultury Hallstatt.
Szczególnie widać to na zdobionej ceramice i metalowych ozdobach.

Ozdobne bransolety ze złota znalezione w grobowcu "książęcym",
kolo Waldalgesheim (Niemcy) z 350 -325rpne, z dekoracją motywami roślinnymi inspirowanymi kulturą grecko-rzymską. Drugie zdjęcie ukazuje wazę ceramiczną, z charakterystycznym motywem La Tène

Ta mapka pokazuje wielkie migracje z obszaru Imperium Celtów w Epoce Lateńskiej

Kultura Lateńska bazowała oczywiście na wcześniejszej Kulturze Hallstatt, lecz w przeciwieństwie do tej dawniejszej, wyróżniamy w niej trzy, niezależne od siebie (w początkowej fazie), mocne centra kulturowe: Grupę Reńsko-dunajską, Grupę Marny i Mozeli oraz Grupę Bohemską.

W tym unikalnym okresie dominacja militarna Celtów na kontynencie europejskim była wyraźna. Arystokracja celtycka wywodząca się z bogatych wojowników i podtrzymująca tradycje militarne wyposażona została w bardzo dobrze jezdne wozy bojowe ( wynalazek piasty w kole). Wiemy to z odkrytych grobowców, gdzie wóz bojowy był oceniany przez rodzinę chowanego arystokraty jako rzecz najcenniejsza i zajmował poczesne miejsce obok zmarłego.

Innym ważnym czynnikiem wzbogacającym Kulturę La Tène były szlaki handlowe wiodące do i z Płw. Apenińskiego, które spowodowały nawet to, ze biegun najmocniejszych oddziaływań Kultury opartej na metalurgii, tej samej, która wywołała Hallstatt, został przesunięty w stronę Galii Cisalpińskiej, właśnie pod La Tène. W tym Okresie nastąpiła również zmiana celtyckiej doktryny militarnej, wielkie zwycięstwo nad Alią, zdobycie Rzymu, a także założenie powyżej Apeninów Państwa celtyckich Bojenów, na adriatyckim wybrzeżu Italii.

Inne wielkie marsze spowodowały wielkie zamieszanie na terenie poaleksandyjskiej Grecji kontynentalnej, przenikniecie Celtów na teren azjatyckiej Kapadocji i założenie Państwa Galatów.
Ta nowa doktryna spowodowana była presją demograficzną, mającą początek w V wieku pne.
Migracje połączone z wielkimi rajdami armii celtyckich szły w stronę bogatego, lecz słabszego militarnie w tym okresie Południa, a gdy te "urodziło" zmodernizowane legiony Rzymu rozpoczęła się wzmożona migracja na Wyspy Brytyjskie i pewnie dlatego zaistniał tam średniowieczny fenomen Kultury Neolateńskiej.