Najpiękniejsza historia świata

Streszczenie

Narrator (alter ego Kiplinga) poznaje młodego urzędnika bankowego, Charliego Mearsa, który pragnie zostać pisarzem i szuka rady u Mistrza. Charlie wydaje się być pospolitym i niezbyt pomysłowym młodym człowiekiem, ale – częściowo pisząc i częściowo w rozmowach z Narratorem – tworzy dziwnie mocne relacje z morskich podróży w starożytnym świecie; relacje wikinga z wyprawy do Ameryki i greckiego niewolnika na galerze. Podaje przy tym tak żywe szczegóły, w tym fragmenty skryptu (które okazują się być zepsutą greką), iż Narrator dochodzi do przekonania, że... Charlie nie tworzy tych historii, ale... pamięta przeszłe życia i że to te wspomnienia są źródłem tajemniczych procesów twórczej „wyobraźni”. Przyjaciel Narratora, wyrafinowany Bengalczyk, Grish Chunder, potwierdza, że tak musi być, ale ostrzega, że kiedy Charlie się zakocha, nici z przeszłości zostaną zerwane.

Dokładnie tak się dzieje. Charlie poznaje młodą kobietę, wyraża swoją miłość w banalnych, konwencjonalnych wierszach i traci zainteresowanie swoimi „opowieściami” z przeszłości.

Koniec streszczenia

Następuje artykuł nekrologowy (1936) z naszej przedwojennej prasy, gdzie mowa jest o niniejszej noweli.

W mistrzowskiej noweli „Grobowiec jego przodka“ opisuje Kipling powrót małego porucznika Johna Chinna do wielkiej indyjskiej ojczyzny. Pisarz ma tu jednak na myśli własny powrót po długim pobycie w Anglii gdzie się wychował i kształcił. Jak wszyscy bowiem synowie brytyjskich kolonii, musiał i Kipling przeżyć we wczesnym dzieciństwie smutne rozstanie z rodzinną ziemią, długi pobyt pod bladym niebem mglistej Anglii i powrót w roli wiernego syna do kraju, którego pieśni kołysały go do pierwszego snu.

W 1871 roku przybywa sześcioletni Rudyard do Anglii. Ojciec jego wziął po raz pierwszy urlop, aby zabezpieczyć wychowanie syna. Ten ojciec - wielki uczony John Lockwood Kipling nie widział Angji od chwili gdy objął w Indiach urzędowe stanowisko.

Przez cały ten czas przebywał w swoim "Ajab Ger“— domu cudów, jak go nazywali tubylcy. Było to muzeum etnograficzne w Lahore. Tam otaczały chłopca od chwili gdy zaczął myśleć, skarby indyjskiej cywilizacji.

Bawił się pod pięknymi, starymi posągami Buddy, które spoglądały na niego złocistymi oczyma. Straszliwe oblicza śmiejących się demonów mąciły jego dziecinne sny. Widział arcydzieła książęcych złotników, sadzoną perłami uprząż świętych słoni, lektyk, królowych i zbroje królów. [ Warto tu wspomnieć Karola Lanckorońskiego; będąc w Lahore poznał ojca R. Kiplinga Johna Lockwooda, który był jego przewodnikiem po Muzeum, K.R]

Obraz ukochanego ojca i wszystkie te skarby „Ajab Ger" odnajdujemy w „Kimie”. Wielki uczony nie okazał się jednak znawcą ludzi, powierzając wychowanie jedynego syna megierze, istnej wiedźmie z „Jasia i Małgosi” Wizerunek jej odmalowany barwami nienawiści, widzimy w powieści Kiplinga„ Światło zgasło”.

Nastał jednak kres tortur. Jedenastoletni Rudyard dostaje się do kolegium. Należy tylko przerzucić "Stalky and Co“ żeby tam ujrzeć przed sobą małego o ciemnej cerze grubasa, przezwanego w szkole "Chrząszczem“. Ma bardzo krótki wzrok i nosi okulary. Zanadrza jego bluzki oraz wszystkie kieszenie wypchane są książkami. Jest miernym uczniem w matematyce, lecz uwielbia literaturę, historię i geografię. Już wówczas był redaktorem i wydawcą szkolnej gazety, którą drukował własnoręcznie na zniszczonej starej szkolnej tłoczni.

W tem kolegium „Westward Ho!“ spotyka pierwszego człowieka, który poznaje się na jego zdolnościach, zachęca go, otwiera mu dostęp do swojego wielkiego księgozbioru. Człowiekiem tym jest kierownik kolegium, Cormell Price, wybitny pedagog i przyjaciel młodzieży. Dzięki jego opiece Kipling nie ustępuje kolegom w ćwiczeniach fizycznych i nie zaznaje zabijającego ducha wpływu tresury. Cormell Price w listach do ojca Kiplinga skłania go do wyrzeczenia się ulubionej myśli uczynienia syna swoim następcą w "Ajab Ger“.

Siedemnastoletni Rudyard wraca do Indii, jako redaktor z dobrej woli jedynego dziennika w Lahore, poświęconego sprawom zarówno społecznym, jak wojskowym. Przeważną część dziennika pisze on sam, spędza całe noce duszne i gorące w redakcji przy aparacie telegraficznym i kałamarzu. Maszyna do pisania jeszcze nie istnieje. Gdy młody, pełen temperamentu redaktor wraca rano do domu, jego białe ubranie pokryte jest plamami atramentu do tego stopnia, że wygląda “jak dalmacki dog“. Duszno mu i ciasno w ścianach redakcji. Nęci go szeroki świat.

Młody Kipling zaczyna poznawać Indie. Spotyka się go w północnych karawan - serajach, w których powietrze tak jest przesycone wyziewami wielbłądów i ludzi, dymem opium i wonią potraw, że gryzie w oczy, jak salmiak. Wędruje po drogach południa, gdzie gnieździ się rozpusta, śmiejąca się í wabiąca ze wszystkich drzwi. Czuć piżmo, szumią jedwabie, pobrzękują bransolety na nogach. Siedzą pod drzewami wymazani gliną fakirowie, przewracają oczyma. Maszerują miarowym krokiem angielscy żołnierze, śpiewają o dzikich walkach, lub półnadzy, oszołomieni, opowiadają sobie na warcie podczas ziejących gorącem nocy historie bez końca o bitwach i kobietach. Kornakowie [opiekunowie słoni] siedząc obok szarych jak bazalt słoni, opowiadają tysiące historii o swych ulubieńcach, którzy zerkają na nich maleńkimi chytrymi oczkami, żując trzcinę cukrową

Kipling widzi Indie, proszące się o opis i opisuje je, ten mały komiczny sahib Rudyard Kipling. W dwudziestym pierwszym roku życia pisze skromne opowiadania z gór i staje się znanym. Licząc lat 24, wydaje balladę barakową "Trzech żołnierzy" i zdobywa sławę. Jak we wschodniej bajce wędrowiec znajduje wejście do zaklętego zamku ze wszech stron zaczynają sypać się z brzękiem do jego stóp mieniące się tysiącami barw góry rubinów, szmaragdów i turkusów, tak płyną z pod pióra Kiplinga, przed którym rozwarł się świat myśli indyjskiej, powieści, nowele i niezliczone poezje. Każde z jego opowiadań poprzedza wiersz pokrewny mu treścią, będący małym arcydziełem. Wobec wielkich trudności przekładu ta poezja Kiplinga jest niesłusznie mniej ceniona. niż jego proza.

W noweli „Najpiękniejsza historia na świecie“, niezrównanej pod względem pisarskiej techniki, Kipling wyjaśnia dlaczego nie zdoła nigdy napisać "Najpiękniejszej historii na świecie“, budząc jednocześnie w czytelniku przekonanie, że jednak już ją napisał.

W noweli tej galernik ryje kajdanami na sterze, do którego jest przykuty, skargę: „Często byłem znużony, mocując się z tobą“. Słowa te odkryli pewnego dnia przyjaciele pisarza, wyryte na jego biurku, z którem mocował się ten galernik swojej wyobraźni.

Dwadzieścia siedem lat liczył Kipling, gdy wrócił do swej drugiej ojczyzny, wielkiej Anglii. Na jej cześć powstają w ciągu lat niezapomniane dzieła, jak "Badalia Herodsfoot“, "Puck of Pook's Hill“, "Rewards and Fairies“. Przez długie lata wędruje Kipling po świecie, jako dziennikarz. Przeżywa wojnę boerską w Transwaalu, zwiedza Japonię, Chiny, ocean Południowy, Amerykę i Australię.

Nic go jednak nie przykuwa, nic nie pociąga tego syna dwóch matek.

I w końcu pisze „Księgę Dżungli“ Otwiera przed nami wznowiony, skrzący się jeszcze rosą raj. Spadło z nas przekleństwo pierworodnego grzechu, rozumiemy mowę stworzenia.

W ostatnich latach żył w ukryciu w swojej angielskiej posiadłości, czasami jednak budził się w nim stary lew i pojawiały się arcydzieła dawnego mistrza. A.J.K.

PS.

Dodajmy, że opowiadanie doczekało się u nas także adaptacji radiowej w formie słuchowiska Teatru Polskiego Radia z Aleksandrem Bardinim w roli narratora.

https://www.youtube.com/watch?v=46LEs82G4EQ

Polski przekład znajduje się w pracy "Bezprawna fantastyka. Antologia fantastycznych opowiadań klasyków literatury"
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/5009853/bezprawna-fantastyka-antologia-fantastycznych-opowiadan-klasykow-literatury