Z dziejów ruchu ludowego Z dziejów ruchu ludowego
72
BLOG

Sylwester Śmiech, Działania kulturowe Ruchu Ludowego w okresie II wojny św.

Z dziejów ruchu ludowego Z dziejów ruchu ludowego Historia Obserwuj temat Obserwuj notkę 0

Sylwester Śmiech

Działania kulturowe, edukacyjne i informacyjne Ruchu Ludowego, podejmowane w okresie II wojny światowej.

image

Aby merytorycznie i rzeczowo odnieść się do zagadnienia roli i znaczenia ruchu ludowego w walce z okupantami podczas II wojny światowej w latach 1939 – 1945, należy uwzględnić kilka decydujących elementów. Pierwszym z nich jest położenie chłopów i szeroko rozumianego ruchu ludowego w okresie funkcjonowania II Rzeczypospolitej. Mimo faktu, iż po zamachu majowym dokonanym w 1926 roku, de facto wprowadzono system autorytarny, ruch ludowy jako stronnictwo polityczne, zaczęły dotykać liczne represje, włącznie z fałszywymi oskarżeniami, aresztowaniami, zabójstwami, nachalną i bezpardonową propagandą. Najbardziej wymownymi przykładami takiej polityki stały się sfałszowane wybory w roku 1930, pokazowy i niezgodny z prawem tzw. proces brzeski przypadający na lata 1931 – 1932, czy też siłowe tłumienie protestów chłopskich w latach 1936 – 1937. Mimo tych dramatycznych wydarzeń, zarówno dla chłopów, jak i ich rodzin, ale również dla ruchu ludowego jako siły politycznej, ludowcy nigdy nie odwrócili się od ofiarnej służby swej ojczyźnie, zawsze wiernie wypełniali swój polityczny testament, w którym wierność Bogu, Ojczyźnie, Tradycji i Honorowi, stawały się najwyższym nakazem pracy i aktywności publicznej.

Drugi element, o którym warto pamiętać to fakt, iż zaangażowanie przedstawicieli Ruchu Ludowego w okresie II wojny światowej nie sprowadzało się tylko do kwestii militarnych związanych z aktywnością Batalionów Chłopskich. Ludowcy w okresie II wojny światowej, przypadającej na lata 1939 – 1945, aktywnie włączali się w kultywowanie polskiej tożsamości, historii oraz kultury. Podejmowali jednocześnie działania dotyczące polityki informacyjnej na rzecz sprawy polskiej, nie zapominając o zasadach solidarności społecznej, organizowali także liczne organizacje charytatywne i samopomocowe. Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, na przełomie 1937 – 1938 w Warszawie, obradował Walny Zjazd Delegatów Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici”, reprezentujący NKW SL Maciej Rataj podkreślił w swym przemówieniu, iż Stronnictwo Ludowe jako zorganizowana politycznie siła, przy współpracy z ZMW muszą stanowić silne ramiona ruchu ludowego, które w swym działaniu będą pamiętały o wychowywaniu i formułowaniu młodzieży o krzewieniu i pielęgnowaniu chłopskiej tradycji oraz tożsamości. W styczniu 1989 Ludowcy zainicjowali utworzenie miesięcznika „Zagon” w miejsce Biuletynu Zrzeszenia Inteligencji Ludowej i Przyjaciół Wsi — pismo wprost odwoływało się do tradycji wsi polskiej. W dniach 27 – 28 lutego obradował w Krakowie IV Kongres Stronnictwa Ludowego, na którym na prezesa SL wybrano Wincentego Witosa – do czasu jego powrotu do kraju funkcję tę miał sprawować Maciej Rataj. Kongres jednocześnie ustalił, iż jedną z metod upominania się o postulaty chłopskie będą strajki, jednakże z formuły tej zrezygnowano ze względu na wzrost polityki imperialnej III Rzeszy, wówczas podkreślono również konieczność współpracy chłopów z ruchami robotniczymi, jednocześnie władzę Stronnictwa Ludowego wiedziały, iż te działania nie mogą być wymierzone przeciw swej ojczyźnie. W sierpniu 1939 roku Stanisław Mikołajczyk wraz z działaczami Wielkopolskiego Towarzystwa Kółek Rolniczych, udali się z pielgrzymką do Częstochowy, aby złożyć hołd i ofiarować opiece przyszłość Polski. Sytuacja polityczna w Europie stawała się coraz bardziej napięta i niepewna, ZSRR i III Rzesza nie skrywały swych imperialnych tendencji. Przedstawiciele ruchu ludowego nie zostali obojętni wobec wzrostu tych tendencji, w roku 1939 Rada Naczelna Stronnictwa Ludowego uchwaliła, iż w trosce o przyszłość ojczyzny i losy narodu polskiego, polscy chłopi i przedstawiciele SL, mimo iż negatywnie odnoszą się do politycznej koncepcji realizowanej przez rząd Polski, stają w opozycji politycznej do obozu sanacji, aktywnie włączą się w obronę ojczyzny, podkreślając, iż troska o państwo winna mieć charakter ponadpartyjny. 20 marca 1939 roku NKW SL podjął uchwałę o zwróceniu się do Prezydenta RP Ignacego Mościckiego, w kwestii powołania Rządu Zaufania Narodowego, z udziałem wszystkich stronnictw politycznych. W maju Wincenty Witos po powrocie do kraju wygłosił wystąpienie, podczas którego zwrócił się do wszystkich ludowców, z wezwaniem do obrony niepodległości Polski, podkreślając w swej wypowiedzi, iż służba państwu musi być realizowana niezależnie od tego, jaki jest rząd. Podczas całego okresu II wojny światowej, Ludowcy włączyli się w aktywną działalność na rzecz obrony polskiej państwowości i narodu polskiego. Jednakowoż, w wymiarze militarnym poprzez Bataliony Chłopskie, które przeprowadziły około 3000 akcji bojowych, w tym około 900 walk zbrojnych. W okresie II wojny światowej żołnierze Batalionów Chłopskich dokonali ponad 3 tys. różnego rodzaju akcji bojowych. W tym stoczyli około 900 bitew i potyczek, przeprowadzili ponad 200 akcji, atakując transport wroga oraz około 800 akcji przeciw aparatowi administracyjno- politycznemu, jak i poprzez dbałość o polską kulturę i tożsamość w oparciu o organizacje tworzone przez ludowców, takie jak: podziemne Wojewódzkie Kierownictwa Stronnictwa Ludowego, wydawanie licznych konspiracyjnych broszur przeciwstawiających się bezpardonowej propagandzie okupantów, informujących ludność polską o prawdziwych wydarzeniach i otaczającej rzeczywistości. W trakcie wojny ludowcy zainicjowali również powstanie Ludowego Związku Kobiet, który prowadził służbę sanitarną, otaczał opieką nad rodzinami więzionych i pomordowanych.

Musimy pamiętać o ofierze polskich chłopów złożonej w okresie II wojny światowej za walkę o niepodległą Polskę, o przyszłość narodu polskiego, ważne, abyśmy jako przedstawiciele Ruchu Ludowego, który liczy ponad 120 lat tradycji i historii mieli świadomość ogromnego dorobku naszych poprzedników, abyśmy z dumą upominali się o godne i należyte miejsce dla Ruchu Ludowego w historii Polski.


image

Sylwester Śmiech jest Asystentem Społecznym Posła na Sejm RP Jana Łopaty, społecznym współpracownikiem Lubelskiego Urzędu Marszałkowskiego ds. Młodzieży, Redaktorem portalu Lublin.com.pl, Doktorantem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Przewodniczącym Forum Młodych Dyplomatów w Województwie Lubelskim, członkiem Związku Młodzieży Wiejskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego.

Blog poświęcony historii polskiego ruchu ludowego.

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura