Nie tak dawno temunapisałem, że mój praprapradziadek miał na imię Maciej, co bloger osasunna skomentował, że u niego przewaga Janów, żadnych Maciejów, bo „szlachta raczej tego imienia nie dawała swoim synom:))”.
No i teraz mam zagwozdkę, bo ów Maciej jest jedynym o takim imieniu, jakiego znalazłem wśród swych przodków, gorzej, ojciec Macieja, urodzony w 1752 roku miał na imię Jan i był synem Jana.
Urodzony w czasach saskich szlachcic spłodził chłopa w legalnym związku?
Nic mi nie wiadomo o szlacheckich korzeniach moich przodków, w ogóle nic o nich nie wiem, poza suchymi datami znalezionymi przez innych w księgach parafialnych.
Skoro jednak osasunna potrafi na podstawie imion przesądzić o moim kmiecym, a swoim szlacheckim pochodzeniu, to ja – jako głupszy – spróbuję tej samej sztuki na podstawie nazwisk.
Urodzony w 1774 roku Maciej Kubicz miał m.in. siostrę, Teklę z męża Łańcuchowską, nazwisko wcale oborą nie śmierdzi. Jego syn – Andrzej był żonaty z Cecylią z domu Strzelecką, córką (uwaga!) Jana Kazimierza Strzeleckiego, co już brzmi wręcz po królewsku, może był na tyle uroczy, że się szlachcianki nie mogły oprzeć, przypomina się Liber chamorum niejakiego Nekandy-Trepki.
Jan Kazimierz Strzelecki urodził się ok. 1783 roku w Kamieńsku, co jest dość daleko jak na możliwości komunikacyjne czasów stanisławowskich, w warunkach wciąż obowiązującego poddaństwa chłopów, a żonaty był z Zofią z domu Kowalską. To jednak nic w porównaniu z tym, co potrafiły zrobić córki Macieja!
Helena, z męża Banasiewicz brzmi zachęcająco, ale Apolonia Kubicz, po zamążpójściu Łęcka to już Wersal!
Całe to towarzystwo (z wyjątkiem Jana Kazimierza Strzeleckiego i Cecylii z domu Strzeleckiej, Kamieńsk był miasteczkiem) urodziło się na wsi, ale to nie przesądza o ich pochodzeniu. Mimo wszystkich różnic szlachtę i kmiotków łączy to, że żyją na wsi.
Miejsce urodzenia: Kamieńsk może, choć nie musi sugerować pochodzenie rzemieślnicze. Trochę jednak dziwi, że panna Strzelecka wzięła sobie za męża wieśniaka. Bez rubryki „zawód” nie rozwiążemy tej zagadki.
„Pańsko” brzmiące nazwiska też niczego nie przesądzają: wielu pańszczyźnianych chłopów miało nazwiska kończące się na -ski, bardzo wpływowy ród małopolski nosił nazwisko Kmita, Sapieha też nie brzmi „pańsko”; na podstawie samego nazwiska nie ustalimy ani nie obalimy „szlachetności” swego pochodzenia.
Tym bardziej na podstawie samego imienia: Maciej Dobrzyński z Pana Tadeuszazapewne istniał naprawdę, choć był tylko zaściankowym szlachcicem, ale Maciej Lanckoroński herbu Zadoraraczej zaściankowym szlachcicem nie był, podobnie jak Maciej Radziwiłł.
Zatem, drogi osasunno: zarówno nieistnienie Maciejów wśród Twoich przodków nie przesądza o Twej błękitnej krwi, jak i Maciej Kubicz nie czyni ze mnie kmiota. Duża liczba Janów też o niczym nie świadczy: Jan Kubicz był synem Jana Kubicza i co z tego?
Śmieszne jest co innego: stan szlachecki zaczął przechodzić do historii po powstaniu styczniowym, w latach 80-tych XIX wieku to już nic nie znaczy; panny na wydaniu, o ile nie nazywają się Potocka (ci pozostali wyjątkowi) patrzą już tylko na majątek kandydata, może na inne przymioty, ale nie na herb. Ty natomiast chcesz nam wmówić swe wyłącznie szlacheckie pochodzenie 140 lat po tym, jak kogokolwiek przestało to obchodzić. W rodzinnej wsi moje Mamy, Zagórzu k. Wielgomłyn żyje sobie kilka rodzin Zagórowiczów. Tak, to potomkowie zagrodowej szlachty, zachowali tego świadomość, ale też absolutnie nie przeszkadza im fakt, że dawno wymieszali się z „ludem”. Któż może wiedzieć ilu przodków zarówno kmiecego, jak i szlacheckiego pochodzenia nosiło imię Maciej?
Nie wmawiaj nam zatem, że wszyscy przodkowie osasunny aż do momentu jego poczęcia, zanim zdecydowali się na małżeństwo, pytali o zdanie swe serce, kiesę kandydata, zdrowy rozsądek i …herb!!!
A im więcej pokoleń wstecz, tym więcej gałęzi rodu i …sama szlachta?
Nie, drogi osasunno, dziś w Polsce szlachcicem jest każdy i nikt.
