Dwudziestego sierpnia 2025 roku w Kabulu, stolicy Afganistanu, odbyło się spotkanie ministrów spraw zagranicznych Afganistanu, Chin i Pakistanu. Było to już kolejne spotkanie w tym formacie.
O ile relacje chińsko-pakistańskie są ugruntowane i oparte na szerokiej współpracy, o tyle stosunki afgańsko-chińskie w ostatnich latach ulegają znaczącym zmianom, a oba państwa znajdują coraz więcej płaszczyzn do kooperacji, co zasługuje na uwagę. Dodatkowo interesującą kwestią w kontekście tego szczytu są zarówno motywy, które skłaniają te państwa do współpracy, jak i charakter wypowiedzi szefów ich dyplomacji.
Głównymi motywami Chin w utrzymywaniu pozytywnej współpracy z tymi państwami są:
- inicjatywa Pasa i Szlaku,
- eksploracja surowców na terenie Afganistanu,
- walka z terroryzmem.
Inicjatywa Pasa i Szlaku została ogłoszona przez przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej, Xi Jinpinga, w 2013 roku. Jest to plan swoistego wskrzeszenia Jedwabnego Szlaku. Jednym z kluczowych projektów w ramach tej inicjatywy jest „Chińsko-Pakistański Korytarz Gospodarczy”, którego celem jest rozbudowa infrastruktury energetycznej i transportowej. Do stycznia 2025 roku Chiny przeznaczyły na ten projekt około 65 miliardów dolarów.
To właśnie ten program miał stanowić główny temat wspomnianego spotkania pomiędzy omawianymi państwami. Chiny dążą do tego, aby Afganistan formalnie przyłączył się do inicjatywy. Niewykluczone, że w takim przypadku Chińsko-Pakistański Korytarz Gospodarczy objąłby również terytorium tego kraju.
Kolejną kwestią poruszoną podczas spotkania były chińskie aspiracje dotyczące wykorzystania surowców znajdujących się na terytorium Afganistanu. W afgańskim oświadczeniu po szczycie znalazła się wzmianka, że w nadchodzącym roku Chiny zamierzają rozpocząć wydobycie złóż na obszarze Afganistanu.
Na mocy transakcji z 2008 roku chińska państwowa spółka China Metallurgical Group Corporation uzyskała koncesję na eksploatację złóż miedzi w tym kraju. Jednak ze względu na wieloletnią niestabilność regionu prace te były niemożliwe do realizacji. Nie jest przesądzone, czy będzie to jedyne porozumienie dotyczące surowców. Afganistan oprócz złóż miedzi dysponuje również złożami żelaza, ropy naftowej, gazu ziemnego oraz metali ziem rzadkich, w tym litu, wykorzystywanego do produkcji baterii do samochodów elektrycznych.
Trzecim kluczowym punktem rozmów była kwestia walki z terroryzmem, który dla Chin staje się coraz poważniejszym problemem. Strona chińska zwróciła się do władz w Kabulu z propozycją wspólnych patroli na granicy. Afganistan i Chiny posiadają wspólną granicę, jednak ze względu na swój specyficzny charakter jest ona bardzo krótka – oba państwa łączy korytarz Wachański należący do Afganistanu.
Dla Chin jest to region strategiczny, ponieważ – według ich oceny – przez ten obszar ujgurscy terroryści przedostają się do Sinciangu, jednego z regionów autonomicznych ChRL. Ujgurzy to muzułmańska mniejszość etniczna pochodzenia tureckiego, licznie zamieszkująca ten region. Między Ujgurami a władzami chińskimi istnieje głęboki konflikt: Ujgurzy oskarżają Chiny o stosowanie wobec nich represji, natomiast władze w Pekinie zarzucają im działalność separatystyczną.
Wypowiedzi szefów dyplomacji Pakistanu i Afganistanu były zbieżne – oba państwa podkreślały, że tego rodzaju szczyty zbliżają je do siebie i wzmacniają wzajemne więzi. Z kolei minister spraw zagranicznych Chin podsumował rozmowy słowami: „Chiny są gotowe pogłębiać wzajemne zaufanie polityczne z Afganistanem i zacieśniać współpracę w takich dziedzinach, jak handel i rolnictwo”. Jednym z wniosków płynących z tego spotkania jest fakt, że Chiny zaczynają koncentrować swoją uwagę nie tylko na Afryce, lecz także na Azji Wschodniej.
Jesteśmy studenckim kołem naukowym, które działa na SGH. Zajmujemy się tematami związanymi z geopolityką w otaczającym nas świecie.
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Polityka
