Józef Baka (1707-1780) - jezuita, pisarz religijny, poeta. Należał m.in do Bractwa Dobrej Śmierci w Wilnie. Historia ocen jego twórczości przebiegała od określeń wierszy grafomańskimi (doba klasycyzmu stanisławowskiego) do prób wykreślenia poety z kart historii literatury przez autora „Bibliografii Polskiej” /Karol Estreicher/, aż po zmianę nastrojów w XX wieku, gdzie w jego twórczości dopatrywano się znamion geniuszu. W czasach współczesnych często uważa się Bakę za nowatora, poetę o wielkiej sile wyobraźni, prekursora licznych awangard poetyckich. *)
Uwaga nędzy ludzkiej
Józef Baka
Człek póki żyje na świecie, prawdziwy
Bied jest i nędzy wszelkiej wizerunek.
Głos, gdy się rodzi, wypuszcza płaczliwy,
Jakby swój przyszły przeczuwał frasunek.
W dzieciństwie płacze częste i sowite,
Groźny dozorca przykrzy się bez miary,
Tudzież nauki, księgi rozmaite,
Niemniej gatunku rozlicznego kary.
Nadchodzi wiosna kwitnącej młodości,
Lecz i w tej jego stan jest opłakany.
Srogi kredytor, szalone miłości
Jak niewolnika trapią na przemiany.
W nowe go wprzęga prace wiek dojrzały,
Chciwość go trudów nabawia i znoju,
Bogactw, honorów blask go okazały
Wabiąc słodkiego broni mu pokoju.
Stary u wszystkich bywa w pogardzeniu.
Bóle, choroby jego pozostałe
Siły targają i jak w oblężeniu
Zewsząd trzymają dni jego zgrzybiałe.
Co gorsza znowu pod rządcą zostaje
I w jarzmie musi jak z lat młodych chodzić,
Na koniec śmierci zdobyczą się staje!
Ach! miałżeś po co na ten świat się rodzić.
Nutki niech popłyną >>> Jan Trebunia-Tutka - Góry w sercu
*) Krótkie podsumowanie biografii poety na podstawie Antologii wierszy zatytułowanych JÓZEF BAKA, wydanych przez Hachette Polska Sp. z o.o. w Warszawie, w roku 2012.
