Niemiecki Gdańsk już w okresie zimy 1655/1656 jako jedyne miasto w Rzeczypospolitej (poza oczywiście sember fidelis Lwowem ) pozostał wierny królowi i Rzeczypospolitej Polskiej i nie wpuścił szwedzkiej załogi ,skutecznie broniąc się przez atakami.
138 lat póżniej, kiedy po ogłoszeniu przez pruskiego posła w warszawie w dniu 16 stycznia 1793 roku w kilka dni później, tj. 24 stycznia 1793 pruskie wojska zgromadzone na granicy, dowodzone przez generała Mollendorfa, rozlały się po terenie II zaboru, zajmowane terytoria praktycznie nie stawiały prawie żadnego realnego oporu. Jedynie samotny Gdańsk zamknął swoje bramy przez Prusakami i bronił się, zagrożony przez głód i epidemię, przez cały okres do początku kwietnia roku 1793. Wówczas to jednak rada miejska, pozbawiona nadziei jakiegokolwiek wsparcia i pomocy, w dniu 4 kwietnia 1793 roku otworzyła bramy miejskie przez Prusakami. Jakkolwiek rajcy błagali już wówczas o włączenie miasta do Prus, to jednak w tym samym dniu jeszcze, podczas wkraczania do miasta oddziałów pruskich, tłum niemieckich gdańszczan oddawał strzały w kierunku nadchodzących zaborczych wojsk. Były to prawie ostatnie strzały w obronie Rzeczypospolitej w czasie drugiego zaboru.
I jakkolwiek dzisiejsi mieszkańcy Gdańska nie maja abslutnie nic wspólnego z tymi gdańskimi Niemcami -obywatelami Rzeczypospolitej (pochodząc np z Kołomyi czy Stołpców, ewentualnie Baranowicz oraz wsi podkieleckich, etc) , i jakkolwiek powody niechęci Gdanska do Prus miały oczywiste konotacje przede wszystkim natury ekonomicznej, to warto przecież pamiętać o tym prawdziwym bohaterstwie i odwadze niemieckiego Gdańska, który do końca bronił Rzeczpospolitej, stojąc przy niej niewyobrażalnie wiernie.
Jakże przerażający jest przy tym brak oporu (m.in w oparciu o wymuszony przez posła moskiewskiego rozkaz władz Targowicy) przeciwko zaborowi odnotowany w ogromnej większości na wszystkich prawie pozostałych ziemiach Rzeczypospolitej, czyli głównie na obszarach rdzennie polskich,które przypadły Prusom w II rozbiorze..
