PIS - krystalizacja KONSERWATYWNEJ tożsamości

                                                                         „Światopogląd konser­watywny jest światopoglądem cywilizacji zachodniej. W epoce rewolucyjnej, w której żyjemy, konserwatyzm nie może po pro­stu bronić kanonu zastanych opinii. Zbyt wiele zostało zniszczo­ne, aby można było kiedykolwiek zwyczajnie powrócić do form i praktyk przeszłości. Konserwatyzm musi być czymś więcej niż środkiem konserwującym. Musi być czynnikiem odradzającym, musi kreować nowe formy i praktyki życiowe wyrażające istotę naszej cywilizacji. Wymaga to aktywności znacznie szerszej niż polityczna, ponieważ polityka jest sferą walki, walki o wizję, którazostała wyartykułowana. Przed konserwatystami stoi dzisiaj za­danie jednoczesnej walki o swe własne przekonania i artykułowa­nia ich. Drugi element tego zadania nie jest drugorzędny, lecz de­cydujący. Jest to zadanie zarówno moralne (w szerokim sensie kierowaniu się w życiu szczytnymi ideałami), jak i intelektualne (w szerokim sensie posługiwania się rozumem, aby dostosować tradycję do nowych okoliczności)".F. Meyer, The Conservative Mainstream (1969)

 

I. Dwa scenariusze rozwoju polskiej sceny politycznej czyli komórka do wynajęcia po lewej stronie

Wiele oznak (np. zainteresowanie obydwu partii zmianą ordynacji wyborczej na większościową, która spowodowałaby wykluczenie mniejszych i średnich partii z podziału mandatów, rozpoczęcie w ostatnich miesiącach informacji i edukacji społecznej na temat JOW, kierowanie się PO w stronę lewicy) wskazuje na to, że PO i PIS wkroczyły na drogę świadomej konstrukcji w Polsce systemu dwupartyjnego (por. tu). Wzorcowy amerykański system dwupartyjny (Demokraci i Republikanie, czy mówiąc prościej centrolewica i centroprawica) wydaje się tu być wzorcem dla polskich polityków. Oczywiście w związku:

1. z nowością takiego systemu na gruncie polskim

2. z lokalną specyfiką gospodarki post-transformacyjnej 

3. z działaniem w obrębie Unii Europejskiej

polscy demokraci („liberałowie”, PO) i polscy republikanie (konserwatyści, PIS) będą w kilku punktach różnili się od wzorca amerykańskiego, aczkolwiek ogólny schemat w wiekszej części będzie obowiązywał.

W takim duopolu politycznym - jak pisze na swoim blogu Postwykształciuch - lewicy (we wszystkich odłamach i odcieniach) będzie się opłacało zostać wchłoniętą przez PO, aby w ogóle pozostać w grze. Przedsmak tego mariażu mieliśmy już w bardzo szerokiej mobilizacji tych środowisk w poparciu dla Komorowskiego.

Być może w dalszej lub bliższej perspektywie na scenie politycznej zrobi się jakieś małe miejsce dla partii Korwina-Mikkego (libertarianie, WiP).

W dojrzałym systemie dwupartyjnym obie partie przesuwają się w kierunku centrum. Natomiast w momencie narodzin i krystalizowania się systemu dwupartyjnego (tak jak w Polsce) należałoby spodziewać się w tej początkowej fazie zwiększenia polaryzacji stanowisk. PIS przesuwa się bardziej w prawo (konserwatywni politycy z innych ugrupowań, typu Wielomskiego [1], Gowina, Jurka, Dorna być może zgłoszą akces ). Z drugiej strony PO przesuwa się bardziej na lewo (sojusz z SLD etc.).

Socjalny koloryt konserwatystów z PIS-u oraz oligarchiczny w gospodarce i lewicowy w kwestiach społecznych koloryt „liberałów” z PO będą stanowiły polską specyfikę dwóch olbrzymów i różnicę w porównaniu z antyinterwencjonistyczną centroprawicą amerykańską i tamtejszą socjalną centrolewicą. 

Scenariusz ten oczywiście nie będzie aktualny, jeśli PO pod wpływem swej bezideowości (typowa marketingowa partia władzybez określonego programu, koncentrująca się na kreowaniu „nieformalnych powiązań”, generująca korupcję, psująca państwo i morale jednostek) i ciągłej koniunkturalnej fluktuacji między centrolewicą a centroprawicą – podzieli los, ROAD, UD, UW itp. tworów quasi-politycznych tworzonych odgórnie. Wtedy sytuacja na polskiej arenie politycznej skomplikuje się, choć nie wpłynie to raczej na los PIS-u jako silnej i klarownej partii konserwatywnej. 

Gdy polski wyborca w swej większej masie zorientuje się, iż w przypadku PO ma do czynienia z ameboidalnym tworem udającym partię polityczną, miejsce dla centrolewicowej partii zwolni się i trudno wróżyć, jaka formacja je zajmie, bo być może takowa jeszcze nie istnieje. W takim wypadku należy się jednak spodziewać reinkarnacji grup interesów z PO w jakieś inne ugrupowanie pod nazwą, która według sondaży najlepiej się sprzeda, lub...wchłonięcia przez środowiska pokrewne SLD. Lepiej jednak by było dla zdrowia systemu politycznego w Polsce, gdyby wolne miejsce na biegunie przeciwnym do PIS-u zajęła jakaś partia autentycznie centrolewicowa (liberalna) reprezentująca szerokie warstwy społeczeństwa.

II. Biegunowość

Są dwa wektory (czynniki) wyznaczające profil partii, ugrupowań i ruchów:

- kwestie gospodarcze

- kwestie społeczne (filozofia polityczna, światopogląd, obyczajowość).

Jak wiadomo w obecnej sytuacji politycznej na świecie w krajach w których jest system dwupartyjny obydwie partie (np. Demokraci i Republikanie, Partia Konserwatywna i Partia Pracy etc.) zgodnie akceptują gospodarkę kapitalistyczną, wolnorynkową, wobec tego przyjąć można, że kwestie gospodarcze stanowią constans. Wskutek tego automatycznie punkt ciężkości w określeniu profilu danej partii i jej miejsca na scenie politycznej (droite i gauche), przesuwa się na sprawy obyczajowo-światopoglądowe (kwestie społeczne, filozofię polityczną itp.). Oczywiście polityka fiskalna i stosunek do opiekuńczości państwa pozostają nadal istotnymi wyznacznikami, ale – we współczesnym świecie, są zbyt mobilne, zwłaszcza od momentu kryzysu 2007-2009r. - i nie one decydują o całościowym profilu – konserwatywnym lub liberalnym – danego ugrupowania. Dodatkowo wśród państw należących do UE kształt polityki fiskalnej jest uwarunkowany zbyt wieloma chwilowymi i zewnętrznymi czynnikami i dlatego nie może jako taki być niezmiennym, stałym wyznacznikiem liberalizmu lub konserwatyzmu partii politycznych. Podobnie zresztą stopień opiekuńczości państwa uwarunkowany jest sytuacyjnie a nie fundamentalnie i zależy od lokalnego stanu państwowości i gospodarki zwłaszcza w krajach, które pod wpływem różnego rodzaju transformacji ustrojowych przeszły dopiero od niedawna - z różnym powodzeniem i z różnymi odchyleniami - na gospodarkę rynkową. 

Stosunek do interwencjonizmu państwowego i do polityki fiskalnej pozostaje niewzruszonym dogmatem jedynie w tzw. partiach trzecich, partiach marginalnych (Libertarian Party, Constitution Party, Reform Party w USA, Liberal Democrats w UK etc.), którym tylko niekiedy i nie na długo udaje się wejść na arenę parlamentarną by móc w sprzyjających okolicznościach odgrywać w ew.koalicjach  rolę języczka u wagi (klasyczny ale już nieaktualny w Polsce przykład to PSL). 

Tradycja amerykańska najlepiej wykształciła zespół kategorii porządkujących i kanalizujących podstawowy podział sympatii wyborców. Należy domniemywać, że ogranicznie wielości światopoglądów i postaw życiowych do dwóch tylko, jest oparte na prawie wielkich liczb i na obserwacjach psychologicznych. Amerykanie doświadczali i obserwowali to w praktyce, stąd u nich największa ilość prób wyjścia poza dwójpodział i tworzenia nowych partii i ruchów. W rezultacie jednak zawsze wracano do dwubiegunowości a dzięki różnym poszukiwaniom uzyskano to, że dokładniej uświadomiono sobie istotę dwójpodziału i wzbogacano profil obu partii o wchłonięcie nowych, lecz jednak niekonkurencyjnych ugrupowań. 

III. Niechciany gość na prawicy

Z pojęciami lewica i prawica panuje w Europie nie od dziś spore zamieszanie (np. nazywanie NSDAP partią prawicową zamiast lewicową i socjalistyczną - co wykazał niepodważalnie Reiner Zitelman - dowodzi, jak to ujął E.von Kuehnelt-Leddihn, że „na głupotę nie ma niestety lekarstwa”).

„Prawica" z reguły ma w Europie wydźwięk pe­joratywny, podczas gdy w Ameryce los ten spotkał termin „lewi­ca". Klasycznie konserwatywny profil J.Kaczyńskiego i PIS-u jest powodem dziesiątek oszczerstw i nadużyć semantycznych w europejskiej prasie, nazywającej idiotycznie tę partię „nacjonalistyczną” albo „nacjonalistyczną prawicą”.

Do robienia takiej „publicity” PIS-owi przyczyniają się niewątpliwie środowiska wspierające PO (celebryci w rodzaju A.Wajdy, intelektualiści w typie A.Michnika).

W Europie niestety, całkiem inaczej niż w USA, sofistyczne liberalno-lewicowe środowiska intelektualistów (czyli w gruncie rzeczy publicystów, bo jak trafnie swierdził to H.Hesse żyjemy przecież w epoce felietonu...) cynicznie stosują metodę oczerniania i kłamstwa wobec swego przeciwnika politycznego – starają się uzyskać u swoich czytelników jednoznaczny odruch skojarzeniowy prawica=nacjonalizm. 

Z kilku tych powyższych powodów sugerowałbym, iż dla lepszego porozumienia i zrozumienia rzeczywistości lepiej jest w Polsce stosować dla oznaczenia orientacji PIS-u nazwę „konserwatyści", "partia konserwatywna" (może jak czyni to prof.Krasnodębski z przymiotnikiem „socjalni”), zaś w stosunku do Platformy Obywatelskiej – ponieważ dla określenia jej partią liberalną jest tyle samo zastrzeżeń co dla nazwania partią prawicową – używać terminu demokraci (może z przymiotnikiem „liberalni”, co byłoby zresztą jakimś wariantem nazwy korzennej formacji PO czyli Kongresu Liberalno Demokratycznego). 

W tzw. postpolityce regułą i główną metodą jest „przebieranka” indywidualna (P.R., marketing polityczny) lub grupowa (mylne określanie przez partie swego miejsca na scenie politycznej, podawanie błędnych filiacji programowych, które - jak każde zafałszowanie języka, który przecież nie istnieje bez common sense - utrudniają lub wręcz uniemożliwiają podjęcie programowego dialogu politycznego. Stąd właśnie wynika kolejna osobliwość PO, czyli to, że (wraz z PSL) wchodzi ona w skład Europejskiej Partii Ludowej zrzeszającej głównie partie chadeckie, konserwatywne i liberalno-konserwatywne krajówUnii Europejskiej.

Mamy więc z PO kłopot definicyjny. Kłopot zamierzony świadomie, by w mętnej wodzie ryby łowić. Zgodnie z autodefinicją ideologia partii stanowi połączenie... liberalizmu konserwatywnego i chrześcijańskiej demokracji. Dla niezależnych obserwatorów polskiej sceny politycznej jasne jednak jest, że te wybrane przez założycieli PO filiacje są tylko kamuflażem. Jeśli konserwatyzm i chrystianizm ugrupowania ma się zaczynać i kończyć na pośle Gowinie i jego występach w TVN 24 oraz na pospiesznym zawarciu ślubu kościelnego dla celów kampanii wyborczej przez jednego z założycieli partii – to równie dobrze chadekami albo liberalnymi konserwatystami można nazywać SLD. Widać tu jasno, że PO przedefiniowuje samowolnie i dla własnych celów autentyczne kryteria podziału partii politycznych wywracając na nice sens jasnych pojęć, byle tylko wyłowić jak najwięcej głosów z niezorientowanych i zdezorientowanych przeróżnych grup wyborców.   

Najbardziej adekwatną nazwą wydaję się być dla tej grupy Unia Władzy. Piszę to bez ironii. Może warto stworzyć nową orientację w polityce europejskiej. Zmienić nazwę by wreszcie odpowiadała istocie tego, co nazywa, by definiens zgadzał się z definiendum. Postawić na szczerość. Kawa na ławę. Zero ściemy. Lubelski oddział takiej „partii” mógłby nazywać się np. Naga Władza, albo Nagi Instynkt Władzy albo Po Co Nazwa albo Wiadomo O Co Chodzi albo Partia Obok. Osobiście najbardziej mi się podoba Nagi Instynkt Władzy, gdyż skrót NIW tak pięknie oddaje stan w jakim tego typu ugrupowania pozostawiają gospodarkę, państwo i moralność obywateli – NIWelacja.

Na myśl przychodzi mi jeszcze nazwa: Razem Ewentualnie Wspólnie, czyli REWelacja... 

Trafnie napisał o uzurpowanej sobie przez PO prawicowości Adam Wielomski:

„Kiedy pierwszy raz usłyszałem, że Platforma Obywatelska jest „prawicą” to osłupiałem; ale zacząłem nasłuchiwać i poglądy podobne znajdowałem coraz częściej. Nazywa PO „prawicą” i mój znajomy poseł PiS Artur Górski i były poseł Prawicy RP Artur Zawisza i były poseł LPR Krzysztof Bosak.
Skoro PO uchodzi za prawicę nie tylko na łamach „Trybuny”, ale i u prawicowych polityków, to wyjścia są dwa: albo ja jestem ślepy i nie widzę tej prawicowości, albo medialny szum zamieszał w głowie nawet prawicowym politykom.”

Bardziej szczegółowo analizuje A.Wielomski rzekomą prawicowość PO stosując 3 kategorie: a) poglądy na tzw. wartości; b) poglądy na gospodarkę; c)ideowy rodowód jej liderów[2]. Po tej analizie na pytanie czy PO jest prawicą Wielomskiemu wychodzi odpowiedź, że określanie PO prawicą, to jedno z większych oszustw na polskiej scenie politycznej.

Uzupełniłbym listę kategorii prof.Wielomskiego o d) postawy wobec przeciwników politycznych. W tej kategorii PO reprezentuje skrajnie agresywny język i działania dążące do niwelacji rywala politycznego,

     - nie będąc w stanie i nie chcąc pojąć prawomocności istnienia partii, środowisk i poglądów konserwatywnych

     - nie będąc w stanie i nie chcąc pojąć korzyści mogących płynąć z dialogu z oponentem. 

Postawa przemocy, poniżania, buty, arogancji i chęć asymilacji bądź usunięcia z życia politycznego oponentów prezentujących odmienne poglądy są typowym wyznacznikiem wszelkich ugrupowań lewicowych

Jak pisze E. Von Kuehnelt-Leddihn: „Wszystkie odmiany lewicy, które swą kulminację osiągnęły w rewolucjach: francuskiej, bolszewickiej i narodowo-socjalistycznej, poszły tą drogą.” . Brad Miner zauważa, że „W Ameryce określenie „liberał” jest niekiedy używane jako synonim „socjalisty”.

Równie trafnie, choć z innego punktu widzenia, ujął to Zbigniew Herbert:

„Zaiste ich retoryka była aż nazbyt parciana
(Marek Tulliusz obracał się w grobie)
łańcuchy tautologii parę pojęć jak cepy
dialektyka oprawców żadnej dystynkcji w rozumowaniu” 

PIS przed takimi dylematami jak PO nie stoi. Konsekwentny profil konserwatywny (czy w innej tradycji pojęciowej: republikański) z komponentem socjalnym (uwarunkowanym lokalną specyfiką gospodarki potransformacyjnej) plus stały duży elektorat i nacisk na zasady w życiu społecznym i gospodarce będą z roku na rok utwierdzać się i procentować powolnym ale widocznym wzrostem wyników wyborczych. Postawienie na zasady zawsze procentuje, choć trzeba na to czasu. Szybkie sukcesy wyborcze przynosi tylko arogancja, bezideowość i spryt. Ale tak jak i szybkie, tak też są one nietrwałe na dłuższą metę. Wszystkie piramidy finansowe bankrutują. Miejmy nadzieję, że obecnie miłościwie nam panująca PO zbankrutuje (politycznie) siłą samej swej istoty, nie pociągając za sobą ruiny gospodarki pięknego, dużego i ludnego kraju.

O ile przyszłość zakamuflowanych "lewicowo-prawicowych" tworów obrony interesów podajacych się za partie - nie jest nigdy pewna, o tyle PIS wydaje się mieć pewne i jasno określone miejsce  - po prawej stronie - wraz z adekwatnym i świadomym elektoratem w dopiero raczkującym w Polsce systemie dwupartyjnym.

 

 

=====================================================================================

 

ANEKS:

KODEKS KONSERWATYZMU[3]

                                               „Sprawiedliwośc jest czymś zupełnie innym niż równość i oznacza według słów Ulpiana „Suum cuique” (Każdemu co jego).”

 

1.  Realizm kontra relatywizm[4]. Konserwatyzm utrzymuje, że istnieje   obiektywnyporządek rzeczywistości, niezależny od naszych subiektywnych interpretacji. Jak pisze Jeffrey Burton Russell (1986) w swej analizie współczesnych koncepcji zła, zanik religijnej wersji realizmu przyczynił się do powstania pustki w tym stuleciu:

„Próżnia ta została do pewnego stopnia wypełniona przez marksizm (który sam jest odmianą religii) i liberalny[5] progresywizm, wyznające wiarę, że ludzkość ma przed sobą postęp.(...) faustowska ufność w zdolność ludzkości do rozwiązywania swych problemów wraz z niczym nie uzasadnioną wiarą w dobroć ludzkiej natury, sprowadziła intuicje dobra i zła do wymiaru zjawisk psychologicznych, nie zakorzenionych w żadnej transcendentnej rzeczywistości i wytłumaczalnych w kategoriach fizycznych, mechanistycznych. Rezultatem jest mętny, lecz wszechogarniający relatywizm moralny. Żadne wartości nie są transcendentne; wszystkie są całkowicie względne i zależą od preferencji jednostek lub społeczeństw. Prawda również jest kwestią preferencji”.

Konserwatywny realizm, w przeciwieństwie do relatywizmu, stanowi współczesne ucieleśnienie tradycyjnej teorii prawa naturalnego[6]. Jeżeli nie wierzy się w prawo naturalne, to nie może być zgody co do dobra i zła (albo prawdy i fałszu, rzeczywistości i fikcji). Prawo naturalne jest zespołem pewników (moralnych absolutów), bez których nie potrafilibyśmy uzgodnić między sobą, co jest dobre, a co jest złe. W polityce, prawo naturalne jest „luźnym zestawem reguł działania, narzuconych przez autory­tet wyższy od państwa" (R.Kirk). Jeżeli, jak sądził Hobbes (i jak sądzi wielu liberałów), tego rodzaju autorytet nie istnieje, to państwo musi być omnipotentne.

„(...)Demokracja może się stać równie ciemiężycielska jak tyrania, jeżeli zaneguje prawo naturalne. (...) „lud może być równie niebezpiecz­ny jak dyktator, kiedy popadnie w bałwochwalstwo, zapomina­jąc, że obowiązuje go prawo nie ustanowione przez człowieka.” ". H. Agar, A Declaration of Faith (1952)

2. Sceptycyzm kontra progresywizm.Konserwatyzm różni się od liberalizmu w jednej absolutnie fundamentalnej sprawie:   w poglądzie na naturę ludzką. Mówiąc prościej: konserwatyści uważają, że człowieka trzeba hamować, liberałowie, że trzeba go wyzwolić. Konserwatyści muszą walczyć o utrzymanie tradycyjnych hamulców, którymi są rodzina, społeczność i religia, podczas gdy liberałowie często widzą w tych instytucjach „opresje”, które należy usunąć. Problem w tym, że kiedy znikną te „opresje”, rządzić będzie tylko tyrania. 

3. Ewolucjonizm kontra konstruktywizm. Konserwatyzm utrzymuje, że ewolucyjnie wykształcony porządek, ewo­lucyjnie wykształcone wskazania tradycji czyli mądrość odziedziczoną należy stawiać wyżej od porządku skonstruowanego. Konserwatyzm wykazuje nieufność do sofistów, obliczaczy i ekonomistów, którzy chcieliby zrekonstruować społeczeństwo na podstawie abstrakcyjnych projektów.

4. Teizm kontra sekularyzm. Konserwatywne pojęcie wiary pokrywa się ze zwykłym znaczeniem określenia „wiara religijna” i oznacza akceptację transcendentnych źródeł jednostkowego życia i społeczeństwa. Człowiek jest czymś więcej niż „tylko człowiekiem”. Jego egzystencja nie kończy się wraz ze śmiercią ciała. Życie człowieka jest w niezrozerwalny sposób związane z Bogiem, zwykle przez spajającą moc religii. Rozum, intuicja i łaska są drogami do niewidzialnego, ale niewątpliwie istotnego, wszechwiedzącego i wszechmocnego Boga.
     Wiara religijna jest ważna z dwóch powodów:
(1)                  religia jest prawdziwa, a jej prawdziwość nadaje znaczenie po prostu wszystkiemu (również sensu nicości nie można naprawdę poznać bez odniesienia do Boga;
(2)                   religia daje (niektórzy uznają to za paradoks) jedyną pewną ochronę przed absolutyzmem – lewicowym czy prawicowym;
   

Rozdzielenie Kościoła i państwa w żadnej mierze nie oznacza, ze nie powinny one ze sobą współpracować. Taka współpraca istnieje w wielu krajach od pokoleń i była z pożytkiem dla obu stron. 

Religia jest jedną z charakterystycznych cech człowieka odróżniających go od zwierząt. Etyka opiera się na pojęciach religijnych, dlatego pełne rozpoznanie „prawa naturalnego” jest możliwe tylko w swietle religii. Nie zaprzecza temu fakt, że istnieją ludzie niewierzący, którzy przestrzegają zasad moralnych lepiej niż niejeden wierzący. Ale dzieje się tak dlatego, że nieświadomie podążają oni za wskazaniami moralnymi zawartymi w religii. Statystycznie rzecz biorąc wyraźnie widać, że wzrost przestępczpści i rozpad rodziny są wynikiem osłabienia wiary. Rozmaite wyznania powinny ze soba współpracować akceptując to, co je łączy: wspólny duchowy i estetyczny fundament, na którym powinno opierać się państwo i społeczeństwo. 

5. Elity autentyczne kontra uzurpatorskie koterie. Talent, rzeczywiste osiągnięcia, ofiarność, moralna dyscyplina, charakter muszą być szanowane i nagradzane. Zawiść, grupowa arogancja, mściwość, nienawiść, brak miłości bliźniego są nowotworem zżerającym społeczny organizm. Społeczeństwo bez elit, przywództwa i bez wzorów, które można naśladować, jest społeczeństwem chorym. Kiedy ich nie ma, lub są złe, narody popadają w dekadencję i upadają. Formowanie się elit przebiega w długim procesie krystalizacji i selekcji. 

6. Federalizm kontra etatyzm. Istnienie państwa i władzy jest po części skutkiem ludzkich słabości i niedoskonałości. Jego zadaniem jest obrona ludzi przed zbyt potężnym społeczeństwem, przed złymi jednostkami lub przed wrogiem zewnętrznym. Państwo jest kośćcem narodu. Prawomocność państwa spoczywa w pierwszym rzędzie na autorytecie ale także, wskutek niedoskonałej natury człowieka na sile. W sferze działania państwa winno być tak wiele wolności, jak to jest możliwe i tak wiele siły, ile jest konieczne. Wszystkie wolne narody są „autorytarne” w swojej polityce, a także w zyciu społecznym i rodzinnym.Państwo ma charakter „aneksjonistyczny”. Grozi mu ciągle niebezpieczeństwo chorobliwego rozrostu jego organów i uzurpowania sobie funkcji, które z natury rzeczy należą do jednostki, rodziny lub społeczeństwa. Cokolwiek może uczynić jednostka, winna to czynić; następnym krokiem jest zwrócenie się do rodziny, dalszym do wspólnoty lokalnej, a dopiero na samym końcu do państwa. Dlatego idealne państwo winno być państwem federalnym, złożonym z jednostek politycznych o szerokiej autonomii (states, Laender, regions, provinces, ziemie). Regiony podobnie jak osoby mają swoją niepowtarzalną wartość, są wytworem organicznego wzrostu i maja o wiele bardziej wyraziste oblicze niż wielkie państwo.

 Dzieci są wychowywane przede wszystkim przez rodzinę. W szkołach powinny panować: dyscyplina, pilność, pracowitość, cierpliwośc i wytrwałość. Uczniowie i studenci, którym to nie odpowiada, powinni być zwalniani ze szkoły.Państwo i społeczeństwo muszą unikać każdej polityki, która zagraża integralności i niezależności rodziny. 

7.Patriotyzm kontra kosmopolityzm i wynaradawianie. Patriotyzm nie ma nic wspólnego z nacjonalizmem i rasizmem.Patriota przyjmuje „ponadnaturalny”, refleksyjny i etyczny a nie etniczny, punkt widzenia. Jest wierny i lojalny wobec kraju, w którym się urodzi, kraju jego przeodków lub też kraju, który wybrał jako swoją ojczyznę. Patriota dumny jest z różnorodności kultur, języków, instytucji, stanów, klas, warstw, tradycji i poglądów. Narodowość, obywatelstwo są istotnymi czynnikami i nie powinny być  ignorowane. Narodowość wyodrębniana w pierwszym rzędzie, ale nie wyłącznie przez język posiada również swój wymiar kulturalny. Ale w pojęciu narodowości mieści się nie tylko język ale również obyczaje, sposoby, zachowania, tradycje kulturalne. Narodowość zawiera w sobie wartości racjonalne i duchowe. Jest integralną częścią osobowości człowieka i z reguły może zostać zmieniona jedynie w dzieciństwie. Sztuczne „wynaradawianie” jest złem i sprzeczne jest z tradycją naszej cywilizacji.

Skutkiem niwelatorskiej działaności rządu ogólnoeuropejskiego byłaby cywilizacyjna martwota.
[Narodowość należy odróżnić od obywatelstwa, które jest stanem polityczno-prawnym i dlatego może zostać zmienione właściwie w każdej chwili. Jednakże również obywatelstwo wymaga lojalności i nie należy zmieniać go jak rękawiczek (stąd w niektórych krajach nowi obywatele składają przysięgę na wiernośc państwu, którego obywatelstwo otrzymują)].

Tradycje neutralne i „nieracjonalne” są też ważne i potrzebne, gdyż dają ludziom poczucie ładu i bezpieczeństwa. Tradycje należą do regulatorów społecznych. Zmiany są niekiedy konieczne, a więc także rewizje pewnych tradycji. Trzeba jednak przeciwstawić się zmianom dla samych zmian, gdyż wprowadzają do zycia chaos i niepewność. Nagłe zmiany mogą być dokonywane jedynie w sprawach mało istotnych, tam jednak gdzie chodzi o sprawy fundamentalne, tam obrona tradycji równoznacznej z trwałością warta jest poświęceń i ofiar. 

8. Kapitalizm kontra kolektywizm. Wolności politycznej muszą towarzyszyć indywidualne decyzje ekonomiczne oraz indywidualna własność. Własność prywatna jest jednym z nielicznych rzeczywistych naturalnych uprawnień. 

9. Prawdziwa tolerancja kontra bezideowość i nihilizm. „Prawdziwą tolerancję mogą okazywać jedynie osoby posiadające ugruntowane przekonania. Dla takich ludzi tolerancja polega na tym, że potrafią „ścierpieć” (łac.tolerare) przekonania innych ludzi i uznaja ich prawo do wyznawania tych poglądów. Kto nie ma stałych i mocnych przekonań, kto grzeczne wątpienie, agnostycyzm, sceptycyzm lub nihilizm podnosi do rangi zasady, ten może być jedynie obojętnym, a nie tolerancyjnym.” E.von Kuehnelt-Leddihn 

10. Wyjątkowość kontra równość. Każdy jest niezbędny, każdy jest niezastąpiony. Choćby był nie wiadomo jak mały i cichy. Skutkiem tej wyjątkowości i niepowtarzalności jest różnorodność i nierówność. Jesteśmy różni pod każdym względem – fizycznym, moralnym i intelektualnym. Różnymi czynią nas nasze talenty, zdolności i wysiłki, nasza płeć i nasz wiek, nasza mądrość i nasze doświadczenie. U wszystkich ludzi występują te same cechy, ale nie w jednakowym stopniu. Konserwatyzm cechuje  przychylny stosunek do różnorodności i tajem­nicy ludzkiego istnienia, w przeciwieństwie do ciasnej jednorod­ności, egalitaryzmu i utylitarnych celów większości radykalnych systemów.

Poniżające człowieka dążenie do równości i nienawiść do tego co odmienne charakteryzuje wszystkie formy lewicowości. Ponieważ jednak natura tworzy różnice, lewica może osiągnąć swe cele jedynie przy użyciu przemocy, poprzez urawniłowkę, przymusową asymilację, emigrację lub ludobójstwo. Wszystkie odmiany lewicy, które swą kulminację osiągnęły w rewolucjach: francuskiej, bolszewickiej i narodowo-socjalistycznej, poszły tą drogą.

 

[opracowano na podstawie:

Deklaracja Portlandzka (red.Erik von Kuehnelt-Leddihn)

Brad Miner - Zwięzła encyklopedia konserwatyzmu

Erik von Kuehnelt-Leddihn – Demokracja – opium dla ludu?]