Sztokman to nazwa największego na świecie podmorskiego pola gazowego na morzu Barentsa w rosyjskiej Arktyce. Złoże znajduje się w centrum szelfu rosyjskiego sektora morza Barentsa w odległośći ok. 600 km na północny wschód od Murmańska na głębokości do 340 metrów. Złoże zawiera ok. 3,8 tryliona m3 gazu ziemnego oraz 37 miliomów ton gazowego kondensatu.
Gazprom, który szuka nowych złóż gazu pokładał wielkie nadzieje w sprzedaży i eksporcie gazu z tych pól do Europy i USA.
Rok 2008. Gazprom tworzy konsorcjum Shtokman Development AG. Partnerami Gazpromu nie posiadającego technologii wydobycia gazu z dna morskiego stają się w ramach utworzonego konsorcjum firmy: Total – Francja i Statoil – Norwegia. Gazprom ma 51% akcji, Total 25%, a Statoil 24%. Uczestniczy zakładają dostawy gazu na rynek w latach 2013-2014. Amerykański gigant paliwowy ConocoPhillips nie został dopuszczony przez Rosjan do udziału w konsorcjum z powodu nie wycofania się USA z zamiaru budowy tarczy rakietowej w Europie.
17.04.2010. Putin w Murmańsku ogłasza: „Zagospodarowanie złoża Sztokman rozpocznie się wiosną przyszłego roku. Dostawy gazu ziemnego na rynek z pola Sztokman rozpoczną się w 2013, a gazu skroplonego - w 2014 r.
01.06. 2010. Firma Shtokman Development AG ogłasza, że gaz z pola Sztokman pojawi się na rynku w 2016 r.
17.06.2010. Gazprom i Siemens podpisują memorandum o współpracy w zakresie produkcji urządzeń niezbędnych dla wydobycia gazu na złożu Sztokman.
15.11.2010. Inwestycje Gazpromu w pole gazowe Sztokman wynoszą 5,5 miliarda rubli.
09.12.2010. Putin oznajmia, że trudności spowodowane światowym kryzysem gospodarczym nie wpłyną na realizację zagospodarowania pola Sztokman. Początek wydobycia to rok 2016 dla gazu ziemnego i 2017 dla LNG.
17.02.2011. Akcjonariusze Shtokman Development AG dyskutują nad przeniesieniem uruchomienia wydobycia gazu na rok 2018.
19.04.2011. Odbywają się finansowe konsultacje w Shtokman Development AG, które do jesieni 2011 r mają określić schemat dalszego finansowania przedsięwzięcia. Dyskutowane są ulgi podatkowe.
14.09.2011. Shtokman Development AG oczekuje, że ocena kosztów inwestycji będzie przedstawiona w październiku, a w grudniu nastąpi pełne uzgodnienie projektu w zakresie ekonomiki i rozwiązań technicznych. W pierwszej fazie przewiduje się wydobycie 23 miliardów m3 gazu i 7,5 miliona LNG ton rocznie. Terminy dostawy gazu na rynek pozostają bez zmian: 2016 i 2017 rok.
25.11.2011. Komisja rządowa Rosyjskiej Federacji z wicepremierem Igorem Sieczinem na czele zatwierdza termin wydobycia gazu z pola Sztokman na 2016 rok.
29.12.2011. Akcjonariusze Shtokman Development AG postanowili przenieść termin ostatecznego przyjęcia decyzji inwestycyjnej na marzec 2012 roku.
23.03.2012. Gazprom nie dostarczył wystarczającej ilości danych dotyczących decyzji inwestycyjnych związanych z polem gazowym Sztokman.
07.04.2012. Akcjonariusze rozpatrują możliwość dostaw wyłącznie gazu ziemnego.
25/05/2012. Putin: Akcjonariusze Sztokmana powinni przyśpieszyć swoją decyzję inwestycyjną, aby była gotowa podczas Międzynarodowego Forum Ekonomicznego w Sankt Peterburgu w końcu czerwca.
25/05/2012. Szef Gazpromu Aleksy Miller oznajmia, że prezydent Putin obiecał dodatkowe ulgi podatkowe związane z wydobyciem gazu ze złoża Sztokman
30/05/2012. Gazprom prowadzi rozmowy z kandydatami na nowych akcjonariuszy Shtokman Devolopment. Pojawia się informacja, że Statoil i Total chcą wycofać się z konsorcjum.
06/06/2012. Pojawia się informacja, że amerykański gigant naftowy i gazowy ExxonMobil nie wyklucza możliwości przystąpienia do projektu zagospodarowania złoża Sztokman.
21/06/2012. Norweski Statoil proponuje Gazpromowi przyjąć firmę Skell, jako swojego głównego partnera w zagospodarowaniu złoża Sztokman
24.06.2012. Miedwiediew: „Projekt realizacji zagospodarowania złoża sztorman ma się zmienić w czerwcu. Będzie określona ostateczna data decyzji inwestycyjnej”.
29.06.2012. Aleksiej Miller: W nowej konfiguracji projektu zagospodarowania pola Sztokman uczestnicy nie będą mogli dokonywać samodzielnej sprzedaży gazu. Prawo sprzedaży gazu mieć będzie wyłącznie Gazprom. Nastąpi uzgodnienie nowej umowy pomiędzy akcjonariuszami, które może być podpisane w przyszłym tygodniu. Stara umowa wygasa 1 lipca.
29.08.2012. Przyjęcie ostatecznej decyzji inwestycyjnej zostaje odłożone na później bez określenia żadnego terminu. Decyzja zostaje odłożona do „lepszych czasów”.
07.08.2012. Statoil przekazała Gazpromowi swoją część akcji w Shtokman Development i spisała swoje już włożone w Sztokmanie $340 milionów.
Zapewne wkrótce uczyni to o francuski Total.
30.08.2012. Zagospodarowanie pola gazowego odłożone na czas nieokreślony.
Teraz Gazprom będzie szukał nowych partnerów i chciałby, aby nowa decyzja o inwestycjach zapadła w 2014 roku.
Jaki będzie los pola gazowego Sztokman w morzu Barentsa zapewne nie dowiemy się szybko. Przedsięwzięcie oceniane jest jako zbyt drogie. I etap projektu miał kosztować $12-14 miliardów, ale w toku realizacj koszty wzrosły do $30 mld. Problemy techniczne związane z wydobyciem gazu w Arktyce też nie zostały jeszcze rozwiązane, ani uzgodnione.
"Gazprom" do ostatniej chwili nie chciał uznać widocznego niepowodzenie projektu zagospodarowania tego arktycznego pola gazowego. Teraz mówi: „Nasze zadanie – wybór optymalnej drogi naprzód”. Lecz wyniki rozmów z ewentualnymi nowymi partnerami Shell i Exxon Mobil nie są ujawniane. Płonne są też nadzieje Gazpromu na dalszy udział w przedsięwzięciu starych partnerów. Statoil w związku z odkryciem pod dnem morza Północnego złoża ropy Geitungen, które może być połączone z jednym z największych pokładów roponośnych na świecie Johan Svedrup zawierającego od 17 do 3,3 mld baryłek ropy, straci zainteresowanie na zawsze złożem gazu Sztokman.
A ceny gazu ziemnego lecą w dół!
Prognozy eksportu rosyjskiego gazu oraz jego cena będą spadać, co ma związek z perspektywami wydobycia gazu łupkowego i zmniejszeniem zapotrzebowania na gaz w Europie. Jasne jest, że Gazprom, który planował również eksport gazu ze złoża Sztokman do USA, nie oceniał prawidłowo ryzyka związanego z rynkami eksportowymi. Perspektywy zagospodarowania największego na świecie złoża gazowego Sztokman przez Gazprom pozostają bardzo mgliste.
Major GAZPROM Pipelines.
Rurociąg ze złoża Sztokman do Teriberki i Wołchowa pozostaje tylko linią na papierze. I nie wiadomo, kiedy Gazprom znajdzie inwestorów z kapitałem i technologiami.
Norweski koncern paliwowy Statoil poinformował o odkryciu pod dnem Morza Północnego złoża Geitungen, zawierającego przypuszczalnie od 140 do 270 mln baryłek ropy naftowej. Możliwe, że łączy się ono z potężnym złożem Johan Sverdrup, odkrytym w zeszłym roku. Statoil jednak przypuszczał, że złoże to może być połączone z jednym z największych światowych pokładów roponośnych - Johan Sverdrup (zawierające 1,7 mld - 3,3 mld baryłek ropy naftowej). Jeśli to zostanie potwierdzone z całą pewnością, eksploatacja będzie znacznie tańsza, co z pewnością będzie sporą zachętą dla inwestorów.
A złoże Sztokman będzie czekać na lepsze czasy!
