Testy na iloraz inteligencji (IQ) pozwalają przewidzieć m. in. wyniki w nauce i karierze zawodowej. Wysoki wynik testu jest statystycznie jedną z najbardziej skutecznych metod przewidywania sukcesu zawodowego.
Próby zmierzenia inteligencji człowieka od zawsze były skomplikowanym zadaniem, budzącym kontrowersje i silne emocje. Psychologia od 1905 roku starała się znaleźć sposób na zmierzenie inteligencji człowieka - sposób, który można zastosować w szerokiej skali. Początkowo pojęcie ilorazu inteligencji wprowadzono w celu rozróżnienia wieku umysłowego dziecka od jego wieku życia.
Na czym polega test inteligencji?
Testy inteligencji mają na celu zmierzenie umiejętności arytmetycznych, analitycznych, skojarzeniowych, przestrzennych i językowych. Pytania w nich zawarte nie odnoszą się do doświadczenia, ani wiedzy o świecie. Także osoba młoda czy o niskiej edukacji może w nich osiągnąć dobry wynik. Mierzone są zdolności ogólne, nie odnoszące się do żadnego konkretnego aspektu życia.
Pytanie o to, co rzeczywiście mierzą testy ilorazu inteligencji, jest przedmiotem kontrowersji i sporów między psychologami. Istnieje wiele teorii inteligencji.
O czym świadczy wysokie IQ?
Wysoki wynik uzyskany na teście ilorazu inteligencji jest statystycznie jedną z najbardziej skutecznych metod przewidywania sukcesu zawodowego. W badaniu przeprowadzonym w Stanach Zjednoczonych stwierdzono, że odgrywa on trzykrotnie większą rolę niż status socjoekonomiczny rodziców osoby badanej.
Warto jednak zaznaczyć, że samo wysokie IQ niczego nie determinuje, jest jedynie jednym z wielu czynników mogących przyczynić się do odniesienia sukcesu. Niektóre badanie sugerują również, że wysoka inteligencja może związana być z wyższym prawdopodobieństwem zaburzeń psychicznych.
Iloraz inteligencji a płeć
W większości badań ilorazu inteligencji nie ma widocznej różnicy między płciami. Do 16. roku życia dziewczynki osiągają nieznaczne wyższe wyniki, co związane jest z ich szybszym dojrzewaniem. Po 16. roku życia mężczyźni osiągają wyniki średnio o 3-5 punkty wyższe niż kobiety. Jednak różnica ta jest kwestionowana przez niektórych badaczy - przypisują oni znaczenie czynnikom społecznym, ponieważ w państwach, gdzie kobiety zachęcane są do działalności naukowej (Argentyna, Australia, Nowa Zelandia, RPA oraz Estonia) osiągają one średnio o 0,5-1 punkt więcej w badaniach, podczas gdy w bardziej tradycyjnych społeczeństwach (np. w Izraelu) osiągają one wyniki niższe od mężczyzn.
Efekt Flynna
W państwach zachodnich od początku XX wieku obserwuje się wzrost ilorazu inteligencji - o ok. 0,3 punktu rocznie. Efekt ten jest nazywany od nazwiska naukowca, który go pierwszy opisał - Jamesa Flynna. Co roku wyniki uzyskiwane w badaniach społeczeństw zachodnich są wyższe, a najbardziej widoczny jest rozwój w zadaniach wymagających abstrakcyjnego myślenia. Zadania językowe oraz oparte o wiedzę ogólną wykonywane są na podobnym poziomie co 100 lat temu. Co ciekawe, wyniki zadań arytmetycznych obniżyły się od czasu 1988 roku. Jest to tłumaczone głównie rozpowszechnieniem się kalkulatorów.
Internetowe testy na iloraz inteligencji
Testy ilorazu inteligencji, które można znaleźć na wielu stronach internetowych nie są miarodajne. Profesjonalne testy nie są dostępne publicznie. Aby wykonać taki test, należy udać się do psychologa albo przystąpić do testów organizowanych przez stowarzyszenie Mensa, które zrzesza osoby o najwyższym ilorazie inteligencji. Poza wiarygodnością testu duże znaczenie mają też warunki, w jakich go piszemy oraz czas, jaki mamy na jego wykonanie (zwykle około 90 minut).
FJ
