Ratowanie tonącego - zasady pierwszej pomocy w wodzie

W przypadku ratowania tonącego należy wybrać bezpieczną formę pomocy, taką jak: lina, wiosło, część ubrania, koło ratunkowe, gałąź. Chwyt ratowniczy w wodzie polega na podpłynięciu od tyłu i uchwyceniu osoby tonącej pod ramionami lub za brodę tak, by leżała na plecach z głową nad wodą. 

Nie wszystkie akweny są monitorowane przez ratowników WOPR (Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego), dlatego bardzo ważna jest wiedza na temat tego, jak udzielić pomocy tonącemu. Każdy przypadek, w którym istnieje podejrzenie dostania się wody do dróg oddechowych musi być skontrolowany przez lekarza. 

Jak zauważyć, że ktoś tonie 

W większości przypadków osoba tonąca nie krzyczy, ponieważ uniemożliwia jej to dostająca się do dróg oddechowych woda. Jeżeli zauważysz, że ktoś gwałtownie macha rękami, wystawia rękę lub schodzi pod taflę wody - istnieje duże prawdopodobieństwo, że tonie. Często jednak zdarza się, że tonący człowiek nie wykonuje żadnych ruchów, dlatego należy zwrócić uwagę na osoby znajdujące się w wodzie:

• których głowa jest odchylona w tył, a usta szeroko otwarte,
• z twarzą i oczami zakrytymi przez włosy,
• podejmujące próby płynięcia, które nie skutkują posuwaniem się w żadnym kierunku,
• mają zamknięte oczy,
• gwałtownie chwytające powietrze,
• wykonujące próby przewrócenia się na plecy.

Zobacz także: Bezpieczeństwo w wodzie - jak bezpiecznie się kąpać w morzu, jeziorze i rzece

Etapy ratowania tonącego

Bardzo ważne jest, by najpierw ocenić sytuację. Skok do wody lub podanie własnej dłoni to ostateczność. Może wówczas dojść do niebezpiecznej dla życia szamotaniny, a nawet utonięcia osoby, która pospieszyła na ratunek. Najpierw wezwij pomoc: pogotowie WOPR (tel. 601 100 100), zadzwoń po karetkę 999 lub pod numer alarmowy 112. Jeżeli nie masz telefonu, poproś o pomoc osoby znajdujące się obok. 

Wybierz najbezpieczniejszy sposób ratunku, podaj np.: koło ratunkowe, gałąź, ubranie, wiosło lub inny długi przedmiot, w ostateczności własną dłoń. Jeżeli tonący znajduje się daleko od brzegu lub pomostu, rzuć dmuchaną piłkę, materac lub linę. 

W przypadku ratowania tonącego przy użyciu jednostki wodnej, np. łodzi lub motorówki, akcję ratunkową prowadź od strony rufy. 

Jeżeli jest taka możliwość, zabezpiecz się liną trzymaną z brzegu przez innych lub przywiązaną do pomostu czy łodzi lub przedmiotem, który w razie zagrożenia również twojego życia pomoże ci wydostać się na powierzchnię. Po wskoczeniu do wody dopłyń do tonącego. Cały czas go obserwując, chwyć go tak, by znajdować się poza zasięgiem jego ramion. Osoba tonąca jest w szoku, dlatego kontakt z nią jest utrudniony, stwarza również zagrożenie dla ratownika, może go uderzyć lub wciągnąć pod wodę. Należy ją wówczas obezwładnić, chwytając od tyłu pod ramiona. Jeżeli tonący schodzi pod wodę, nie obawiaj się również chwycić go za włosy lub pod brodę, by wyciągnąć go na powierzchnię. Jeżeli tonący nie oddycha, wówczas już w trakcie holowania go do brzegu podaj mu kilka sztucznych oddechów. Pamiętaj, to ty musisz chwycić tonącego, nie odwrotnie. 

Jeżeli poszkodowany jest przytomny, a masz pewność, że doszło do uszkodzenia kręgosłupa (np. w wyniku skoku na główkę) lub innego urazu, pozostań z nim w płytkiej wodzie, utrzymując jego ciało w pozycji leżącej, aż do momentu przyjazdu służb ratowniczych. Podtrzymuj jego głowę rękami lub włóż pod nią zrolowany ręcznik. Woda jest bardzo pomocna i minimalizuje ryzyko poważniejszych urazów.  

Po wydostaniu się wody:

• Nie marnuj cennego czasu na usuwanie wody z dróg oddechowych i przewodu pokarmowego poszkodowanego. Jeżeli nie oddycha, natychmiast rozpocznij resuscytację. Najpierw wykonaj 5 oddechów zastępczych i chwilę odczekaj – istnieje szansa na powrócenie oddechu u poszkodowanego. Jeżeli to nie nastąpiło, wykonuj również uciski klatki piersiowej.
• Jeżeli wyciągnięta z wody osoba jest przytomna, nie pozwól jej wstać, ani usiąść, do czasu przyjazdu lekarza lub ratownika, taka pozycja ciała jest bardzo niebezpieczna po podtopieniu. 
• Jeżeli oddech zostanie przywrócony, uratowana osoba może zacząć wymiotować lub gwałtownie krztusić się wodą, dlatego konieczne jest położenie jej na boku, najlepiej w pozycji bezpiecznej, czyli pozycji bocznej ustalonej, która uniemożliwia zachłyśnięcie i ułatwia oddychanie.