Sekretarz stanu USA Michael Pompeo przybył do Polski. Pompeo, weźmie udział w obchodach stulecia Bitwy Warszawskiej oraz umowę o współpracy wojskowej.
Pompeo spotka się z prezydentem Andrzejem Dudą i premierem Mateuszem Morawieckim. Szef amerykańskiej dyplomacji oraz szef MON podpiszą umowę o współpracy wojskowej.
Umowa o wzmocnionej współpracy obronnej
Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak i sekretarz stanu USA Michael Pompeo podpisali umowę o wzmocnieniu trwałej obecności wojsk USA w Polsce. Umowa podpisana została w obecności Prezydenta Andrzeja Dudy.
Najważniejszym efektem zawartej umowy jest utworzenie w Polsce w październiku tego roku Wysuniętego Dowództwa V. Korpusu USA. Jednostki będzie odpowiedzialna za dowodzenie Siłami Zbrojnymi USA znajdującymi się na wschodniej flance Sojuszu Północnoatlantyckiego. Dowódcą V. Korpusu został generał broni John Kolasheski. Umowa zakłada również możliwość dalszego zwiększania liczebności wojsk USA stacjonujących w Polsce oraz określa ramy prawne obecności amerykańskich żołnierzy.
Polska - podobnie jak inne państwa, które goszczą u siebie wojska amerykańskie - zapewni im bezpłatne zakwaterowanie, wyżywienie, corocznie określane ilości paliwa, a także wybrane elementy wsparcia w magazynowaniu sprzętu i uzbrojenia oraz obsłudze wykorzystywanej infrastruktury. Szacunkowy koszt tych działań dla wojsk USA stale obecnych w Polsce wyniesie około 500 mln zł rocznie.
MON zaznacza, że dzięki infrastrukturze wojskowej, która zostanie przygotowana przez Polskę, "w razie ewentualnego zagrożenia możliwy będzie natychmiastowy przerzut do naszego kraju dodatkowych sił, zapewniając łącznie obecność do 20 tysięcy żołnierzy USA".
Resort odnosząc się do przyjętych ram prawnych obecności wojsk amerykańskich w Polsce zaznaczył, że przyjęte zasady "opierają się w dużym stopniu na regulacjach wspólnych dla wszystkich członków NATO, czyli umowy NATO SOFA z 1951 r., którą Polska przyjęła wraz z członkostwem w Sojuszu Północnoatlantyckim".
Jak zaznaczono, w porównaniu do obecnych zasad wprowadzono dodatkowe rozwiązania korzystne dla Polski, "np. w przypadku prowadzenia postępowania przed sądem amerykańskim, USA ma obowiązek zapewnienia tych samych zasad traktowania osób poszkodowanych lub świadków, jakie obowiązują w stosunku do obywateli USA".
Zgodnie z umową Polska będzie określać, które części współużytkowanych baz wojskowych będą udostępnione żołnierzom USA, "a zasady takiego użytkowania nie będą ograniczać polskiej suwerenności". "Przedstawiciele polskich służb i straży będą mieli dostęp do obiektów współużytkowanych lub wyłącznie użytkowanych przez wojska USA, niezależnie od tego czy za kontrolę dostępu do części obiektów odpowiadać będą Amerykanie czy Polacy" - napisano.
Jak zaznaczono, zgodnie z umową, liczba żołnierzy USA stacjonujących w Polsce zwiększy się o ok. 1 tys. do co najmniej 5,5 tys. Dla planowanej zwiększonej obecności wojskowej Stanów Zjednoczonych jako siedzibę Wysuniętego Dowództwa Dywizyjnego oraz grupy wsparcia na teatrze Sił Lądowych Stanów Zjednoczonych wyznaczono Poznań, natomiast na główną siedzibę Centrum Szkolenia Bojowego do wspólnego wykorzystania przez Siły Zbrojne Polski i Stanów Zjednoczonych wyznaczono Drawsko Pomorskie. Wrocław-Strachowice będzie natomiast siedzibą bazy lotniczej załadunkowo-rozładunkowej Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych, w Łasku znajdzie się eskadra zdalnie sterowanych statków powietrznych Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych. Siedziba lotniczej brygady bojowej, batalionu bojowego wsparcia logistycznego oraz obiektu sił specjalnych znajdzie się w Powidzu. W Lublińcu zaplanowano siedzibę obiektu sił specjalnych, a w Żaganiu/Świętoszowie będzie stacjonowała pancerna brygada grupy bojowej.
Wizyta Pompeo w Polsce
Wizyta w Polsce amerykańskiego sekretarza stanu rozpoczęła się od spotkania Pompeo z premierem Mateuszem Morawiecki.
Następnie szefa dyplomacji USA przyjmie w Pałacu Prezydenckim prezydent Andrzej Duda. Politycy omówią m.in. sytuację na Białorusi i zaangażowanie Stanów Zjednoczonych w Inicjatywę Trójmorza. Następnie w obecności prezydenta Dudy, Pompeo oraz szef MON Mariusz Błaszczak podpiszą umowę o wzmocnionej współpracy obronnej (Enhanced Defence Cooperation Agreement).
Umowa ułatwi dalsze pogłębienie współpracy wojskowej, w tym dotyczącej zwiększenia obecności żołnierzy USA w Polsce. Na początku sierpnia zapowiedziano ulokowanie w Polsce wysuniętego dowództwa V Korpusu Wojsk Lądowych USA. Obecnie w Polsce działa amerykańskie dowództwo dywizji.
Po spotkaniu z prezydentem, Pompeo weźmie udział w uroczystej odprawie wart na pl. Piłsudskiego w Warszawie, która odbędzie się w setną rocznicę Bitwy Warszawskiej.
Popołudniu Pompeo spotka się z szefem polskiej dyplomacji Jackiem Czaputowiczem. Po rozmowie obaj dyplomaci spotkają się z mediami na konferencji prasowej.
KJ
