Z liczbą ponad 2 mln dawców udostępnionych w światowej bazie donatorów narządów Polska zajmuje trzecie miejsce w Europie i piąte na świecie. W naszym kraju narządy pobiera się w 123 szpitalach.
Ile transplantacji przeprowadza się w Polsce
Wydaje się, że po zapaści, jaka miała miejsce w polskiej transplantologii przez ostatnich kilka lat sytuacja powoli się poprawia. Takie ostrożne wnioski można wyciągnąć z raportu, jaki z okazji Europejskiego Dnia Donacji i Transplantacji, który obchodziliśmy 8 października przedstawiło Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji „Poltransplant”.
Według najnowszych dostępnych danych w 2021 roku łącznie dokonano 980 przeszczepień, w tym 555 transplantacji nerki, 13 - nerki i trzustki, 219 - wątroby, 128 - serca oraz 65 płuca. Od żywych dawców przeszczepiono 53 nerki i dokonano 18 transplantacji części wątroby. Ponadto 915 razy przeszczepiono tkanki oka. Odnotowało 463 zmarłych dawców narządów, w tym 396 dawców rzeczywistych, czyli takich, od których można było pobrać narządy. Na koniec września na Krajowej Liście Oczekujących na Przeszczepienie znajdowało się 1837 osób. Z liczbą ponad 2 mln dawców udostępnionych w światowej bazie World Marrow Donor Association (WMDA) w grudniu 2021 r., polskie zasoby były trzecie co do wielkości w Europie i piąte na świecie.
250 miliardów zł na dzieci. Tak dużych inwestycji w pediatrię nie było od dawna
Rekordowa liczba narządów w historii polskiej transplantologii
W 2021 roku Biuro Koordynacji „Poltransplantu” zajmowało się 546 zgłoszeniami potencjalnych zmarłych dawców narządów, to o 17 więcej niż w roku poprzednim. W 396 przypadkach (73%) doszło do pobrania narządów. W przypadku pozostałych 150 (27%) zgłoszeń do pobrania nie doszło. W 80 przypadkach (15%) odstąpiono od pobrania z powodu braku jego autoryzacji. W 37 przypadkach (6,8%) do pobrania nie doszło z powodu przeciwskazań medycznych.
W przypadku 331 (84%) dawców dokonano pobrań wielonarządowych, od 58 pobrano wyłącznie nerki, od 2 dawców pobrano tylko wątrobę, a od 5 tylko serce. W 2021 r. liczba rzeczywistych zmarłych dawców narządów wyniosła 396, co w przeliczeniu wynosi 10,3 zmarłych dawców narządów na milion mieszkańców. Wskaźnik ten był porównywalny z rokiem 2020, ale niższy niż w latach poprzednich, a najwyższy odnotowano w województwie pomorskim - 23,9 dawców na milion mieszkańców (w 2020 roku było to dawców). Dawców przybyło również w województwach lubuskim (wzrost z 12 do 18) i małopolskim (10,5 vs 7). Najniższe wskaźniki dawstwa odnotowano w podkarpackim (2,8), podlaskim (4,2) i łódzkim (5,3).
Dokonano przeszczepień 1456 narządów od dawców zmarłych i było to o 146 narządów więcej w porównaniu z 2020 rokiem, co było rekordową liczbę narządów w historii polskiej transplantologii: 774 nerki, 304 wątroby i 205 serc. Od żywych dawców narządów dokonano 64 pobrania, w tym 44 nerki i 20 fragmentów wątroby. W 2021 roku pobrano tkanki od 313 (79%) dawców narządowych i od 5 dawców, którzy byli zgłoszeni jako potencjalni dawcy narządów, ale od których narządów ostatecznie nie pobrano. Spośród 1456 pobranych narządów od zmarłych, przeszczepiono łącznie 1356, w tym 726 z 774 pobranych nerek, 20 z 20 pobranych trzustek, 277 z 304 pobranych wątrób, 200 z 205 pobranych serc, 132 ze 152 pobranych płuc oraz 1 z 1 pobranego przeszczepu wielotkankowego narządów szyi. Nie przeszczepiono 100 pobranych do przeszczepienia narządów. Wskaźnik liczby przeszczepionych narządów do liczby zmarłych dawców wyniósł 3,0.
Na deklaracjach się skończyło. Polacy unikają szczepień jak ognia
Ilu pacjentów w Polsce czeka na przeszczep?
W Krajowej Liście Oczekujących na Przeszczepienie narządów, tkanek i komórek zarejestrowanych było 5489 aktywnych pacjentów, w tym 1774 oczekujących na przeszczepienie narządów. Na przeszczepienie nerki oczekiwało 984 pacjentów, nerki i trzustki – 45, wątroby – 146, serca – 419 i płuc – 163. Na przeszczepienie komórek krwiotwórczych oczekiwało na liście aktywnej 701 pacjentów. Pomimo wykonania przez ośrodki okulistyczne 1363 przeszczepień rogówki, liczba pacjentów oczekujących na jej przeszczepienie wyniosła 3011 osób.
W 2021 roku do Centralnego Rejestru Sprzeciwów wpłynęło 1557 zgłoszeń sprzeciwu, o 50 mniej niż w roku poprzednim. Na dzień 31 grudnia 2021 roku w bazie zarejestrowanych było 38 939 zgłoszeń sprzeciwów.
Z liczbą ponad 2 mln dawców udostępnionych w światowej bazie World Marrow Donor Association (WMDA) w grudniu 2021 r., polskie zasoby były trzecie co do wielkości w Europie i piąte na świecie, stanowiąc ok. 5% światowego rejestru, liczącego ponad 39 milionów potencjalnych dawców.
Tomasz Wypych
Czytaj także:
Polacy piją coraz więcej alkoholu. Przyczyn jest wiele, ale jedna wyraźna
Zakażenia w szpitalach. Większość przypadków zdominowała pandemia koronawirusa
Przychodzi pacjent do przychodni, czyli nasze prawa w POZ
