Kilka milionów ludzi w Polsce prowadzi Jednoosobową Działalność Gospodarczą (JDG). Tylko niewielka część z własnego wyboru. Dla większości to było jedyna możliwości wykonywania pracy, bo odmówiono im zatrudnienia na etat.
Kilka milionów ludzi w Polsce prowadzi Jednoosobową Działalność Gospodarczą (JDG), ale tylko niewielka część robi to z własnego wyboru. Dla większości to było jedyna możliwości wykonywania pracy, bo odmówiono im zatrudnienia na etat.
JDG zamiast etatu
Różnorodne formy zatrudnienia, jak np. umowy cywilnoprawne czy prowadzenie działalności gospodarczej, sprawiają, że pracownicy są różnie traktowani pod względem nabywania uprawnień pracowniczych. Z jednej strony JDG to wolność, ale z drugiej strony to pozbawienie wielu przywilejów, które mają „etatowcy”, bo osoby zatrudnione na podstawie innych umów niż umowa o pracę mają często ograniczony dostęp do różnego rodzaju świadczeń. Także tych wprost wynikających z Kodeksu pracy.
Przede wszystkim chodzi o staż pracy, który dla naliczany osobom zatrudnionym na umowę o pracę, ale dla JDG już nie. Do ogólnego stażu pracy wlicza się okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę, czas zatrudnienia na podstawie powołania, mianowania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę, a także okres zatrudnienia w formacjach mundurowych i pracy w gospodarstwie rolnym.
Staż pracy - od niego zależą dodatki i urlopy
Dlaczego staż pracy jest taki ważny? Bo staż, czyli ilość lat trwania pracy ma wpływ na wiele uprawnień. Zalicza się do nich dłuższy urlop wypoczynkowy, prawo do nagrody jubileuszowej przyznawanej co 10, 15, 20 lat. Do tego dodatek służbowy, wysokość odprawy, kiedy odchodzimy z pracy i długość okresu wypowiedzenia. Od długości lub w ogóle posiadania stażu pracy może zależeć, czy zostaniemy zatrudnieni w administracji publicznej. Tutaj doświadczenie zawodowe zdobyte na podstawie umów zlecenia lub w ramach działalności gospodarczej jest mniej cenione niż to zdobyte w ramach stosunku pracy np. na umowę o pracę. W wielu przypadkach od staży pracy zależy także wysokość wynagrodzenia.
Widać więc jawną niesprawiedliwość, bo w jednej firmie pracowały osoby wykonujące taką samą pracę, ale tylko te zatrudnione na umowę pracę mogą cieszyć się przywilejami. Od wielu lat podnoszono tę kwestię i wreszcie wydaje się, że sprawa może mieć swój szczęśliwy finał. Chociaż nie od razu.
Nowelizacja Kodeksu pracy
Komitet Stały Rady Ministrów przyjął wreszcie projekt nowelizacji Kodeksu pracy, który przewiduje wliczanie okresów wykonywania pracy na podstawie umów zlecenia oraz prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej do stażu pracy. Tak, jak do tej pory, do stażu pracy będą wliczane okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.
Nowelizacja rozszerza jednak ten katalog o okresy prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność. Zaliczany będzie również czas wykonywania umowy zlecenia lub o świadczenie usług, wykonywania umowy agencyjnej, pozostawania osobą współpracującą z wyżej wymienionymi osobami, pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych i przebyty za granicą okres innej niż zatrudnienie działalności zarobkowej. Przepis zaliczy również okres zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Warunkiem wliczenia tych okresów do stażu pracy będzie opłacanie w ich trakcie składek na ubezpieczenia społeczne. Dlatego Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej zaznacza, że wymienione okresy zatrudnienia będą potwierdzane zaświadczeniami wydanymi przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast okresy, które nie podlegały zgłoszeniu do ZUS oraz okresy inne niż zatrudnienie pracy zarobkowej za granicą będą z kolei potwierdzane na zasadach ogólnych reguł dowodowych.
- Nowe przepisy będą działały wstecz - powiedziała minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Co ważne, to na pracowniku spoczywać będzie ciężar udowodnienia okresu zatrudnienia, nabyty przed wprowadzeniem nowelizacji staż pracy będzie się liczył. Nowe przepisy mają wejść w życie dopiero 1 stycznia 2026 roku.
Z artykułu dowiesz się:
- Od 1 stycznia 2026 roku staż pracy będzie obejmował także okresy prowadzenia JDG i pracy na zlecenie
- Warunkiem wliczenia tych okresów będzie opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne
- Projekt nowelizacji Kodeksu pracy został przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów
- Potwierdzenie okresów pracy będzie odbywać się na podstawie dokumentów z ZUS lub innych dowodów
Fot. Unsplash/zdj. ilustracyjne
Tomasz Wypych
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
