Cmentarze dawniej były zaniedbane i zarośnięte; nie było nagrobków, tylko kopczyki. Nie było też tradycji odwiedzania grobów zmarłych. Ofiary dla zmarłych składano w swoich domostwach lub przy ogniskach.
Odwiedzanie cmentarzy pojawiło się w XIX wieku, a palenie świec oraz strojenie grobów zielonymi gałązkami rozpowszechniło się dopiero w okresie międzywojennym. Wraz z nadejściem chrześcijaństwa zmienił się także sam proces umierania.
Według wiedzy nowoczesnej medycyny śmierć następuje po ustaniu pracy serca i obumarciu aktywności mózgowej. U Słowian proces ten trwał do 49 dni. Przez pierwsze trzy dni po fizycznej śmierci świadomość człowieka pozostaje przy ciele.
Przez kolejne tygodnie świadomość przechodzi przez etap między życiem, śmiercią a ponownym odrodzeniem. Przez pierwsze trzy dni ważne jest, aby nie naruszać ciała zmarłego, aby nie zakłócić procesu umierania.
Zmarłego mogły dotykać tylko wyznaczone do tego osoby, przeważnie starsze kobiety. Nie należało zatrzymywać żadnych rzeczy po zmarłym ani nosić jego biżuterii czy ubrań, gdyż mogło to utrudnić jego odejście.
Dusza może odrodzić się w innym świecie lub pozostać w naszym jako duch, jeżeli będzie emocjonalnie przywiązana do swoich rzeczy, od których nie potrafi się uwolnić. Ciałopalenie stosowane było ze względów higienicznych, ale też
Wierzono, że jeżeli ciało się nie spali, to świadomość przywiązana do ciała nie przejdzie dalej, tylko pozostanie błąkająca się na tym świecie. Kapłani lub specjalnie do tego przygotowane osoby odprawiały rytuały wspomagające zagubione istoty w opuszczeniu tej rzeczywistości.
Ponoć współczesne cmentarze, na których stosuje się pochówki szkieletowe, pełne są istot, które mają problemy z przejściem na drugą stronę. Małe dzieci i kobiety w ciąży nie powinny chodzić na cmentarze ze względu na brak naturalnej ochrony.
Zarówno dzieci, jak i dorośli zabezpieczali się przed złymi duchami przez noszenie amuletów, kamieni czy roślin o magicznych właściwościach. Największą moc miały jednak słowa, czyli zaklęcia i modlitwy ochronne przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Inne tematy w dziale Kultura