Wybory demokratyczne muszą się toczyć wg pewnych reguł określonych przez zwyczaj i ustawy (konstytucję). Na dobre obyczaje nie można liczyć w sytuacji gdy stawka jest tak wysoka jak ostatnio w Polsce. Dostępne dla celów kampanii wyborczej środki techniczne rozwijają się tak szybko, że prawo jak zwykle pozostaje z tyłu. W efekcie znacząca cześć walki wyborczej odbywa się bez żadnych reguł a jeśli są stosowane tymczasowe reguły to powstają one ad hoc, i sa różne nie tylko w każdych kolejnych wyborach, ale odmienne w różnych fazach kampanii (np. reguły debat pomiędzy kandydatami są różne w zależności od tego kto z kim się potyka).
To co obserwujemy to walka, w której wszystko wolno. Tak wyłoniona władza krajowa NIE MA demokratycznego mandatu. Jeżeli kolejne "wybory" będą poprzedzone walką na multimedia w sieciach komputerowych i telefonicznych to Polska nigdy nie będzie miała szansy na ugruntowanie mechanizmów demokratycznych. Demokracja obecnie staje się tylko parawanem dla ukrytych sił sprawujących i utrzymujących władzę. Król jest nagi.
Podobnie demokratycznego mandatu NIE MA Komisja Europejska i jej komisarze. Wystarcza demokratyczna fasada. Wyborca w UE nie ma środków aby wyegzekwowac swoje prawa. Staje się bezwolnym obiektem manipulacji na wielką skalę.
Czy można temu zaradzić? W skali jednego kraju można próbować zdefiniowac prawnie dozwolone metody prowadzenia kampanii. W skali Europy jedynym wyjściem jest odrzucenie koncepcji superpaństwa i kroków prowadzących do jego pełzającego urzeczywistnienia.
