Wybitny działacz opozycji solidarnościowej Andrzej Gwiazda domagał się od Skarbu Państwa 2 mln zł rekompensaty za trwające od 13.12.1981 r. do 22.12.1982 r., czyli nieco ponad rok, internowanie w Stanie Wojennym.
W lipcu 2021 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku przyznał Gwieździe odszkodowanie i zadośćuczynienie w łącznej wysokości 400 tys. zł. 22.12.2021 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku, do którego odwołał się pełnomocnik widocznie nieusatysfakcjonowanego Andrzeja Gwiazdy utrzymał w mocy wyrok Sądu Okręgowego.
Niesłusznie skazany za zgwałcenie i zamordowanie 15-letniej dziewczyny, absolwent – jak donoszą media – szkoły specjalnej, Tomasz Komenda żądał blisko 19 mln zł rekompensaty za prawie 18 lat spędzonych w więzieniu (około 1,06 mln zł za każdy rok odsiadki).
08.02.2021 r. Sąd Okręgowy w Opolu zasądził dla Komendy odszkodowanie i zadośćuczynienie w łącznej wysokości przekraczającej 12,8 mln zł (około 711 tys. zł za każdy rok odsiadki)
Zatem – w przeliczeniu na rok pozbawienia wolności – Andrzej Gwiazda domagał się prawie dwa razy wyższej rekompensaty niż Tomasz Komenda. Natomiast sądy uznały, że Gwieździe należy się o około 44% niższa rekompensata w przeliczeniu na rok pozbawienia wolności niż Komendzie.
Jak podaje „Encyklopedia Solidarności” ośrodek odosobnienia w Strzebielinku, w którym internowano Andrzeja Gwiazdę, w porównaniu z innymi miał relatywnie wysoki standard. Na terenie zakładu znajdował się obszerny plac spacerowy, ogródek, boisko do gry w siatkówkę, kaplica. Internowani mieli prawo do półtoragodzinnego spaceru dziennie. Mogli także stosunkowo łatwo uzyskać skierowanie do szpitala. W następstwie wizytacji i interwencji komisji Międzynarodowego Czerwonego Krzyża internowanym otworzono cele i umożliwiono uprawianie ogródka.
Tomasz Komenda próbował trzy razy popełnić samobójstwo w więzieniu. Współwięźniowie usiłowali go zgwałcić. Był także bity i pluto mu do jedzenia, które pomimo tego spożywał, bo był głodny.
Zarówno Andrzej Gwiazda jak i Tomasz Komenda domagali się odszkodowań i uzyskali je od III Rzeczypospolitej. O ile trzeba uznać, że Komendę skrzywdziła III Rzeczpospolita, o tyle trzeba pamiętać, iż Gwiazdę skrzywdziła jednak Polska Rzeczpospolita Ludowa, chociaż nie da się zaprzeczyć, że kontynuatorką prawną PRL jest III Rzeczpospolita właśnie.
W uznaniu niewątpliwych zasług w działalności na rzecz niepodległej Polski 03.05.2006 r. prezydent Lech Kaczyński nadał Andrzejowi Gwieździe Order Orła Białego. Otrzymanie najwyższego odznaczenia Rzeczypospolitej Polskiej jest aktem swoistej nobilitacji. Wiadomo zaś, że szlachectwo zobowiązuje, a przynajmniej powinno zobowiązywać, w szczególności do tego by nie robić pewnych rzeczy, pomimo, że są one formalnie dopuszczalne. Taką rzeczą jest wysuwanie wobec Ojczyzny wygórowanych roszczeń finansowych.
Nie podejmuję się określenia, jaka powinna być proporcja rekompensaty dla Andrzeja Gwiazdy do rekompensaty dla Tomasza Komendy. Jednak przy całym szacunku dla Gwiazdy uważam, iż dobrze się stało, iż zasądzono dla niego mniej w przeliczeniu na rok niesłusznej odsiadki niż dla Komendy.
Źródła:
https://www.pap.pl/aktualnosci/news,1034907,andrzej-gwiazda-otrzyma-400-tysiecy-zlotych-zadoscuczynienia.html
https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C810475%2Cwyrok-w-sprawie-tomasza-komendy-blisko-13-milionow-zlotych-za-18-lat
https://wyborcza.pl/7,75968,23153186,tomasz-komenda-nie-jest-jedyny-slabsi-potrzebuja-ochrony-w.html?disableRedirects=true
https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/14099,Osrodek-Odosobnienia-dla-Internowanych-w-Strzebielinku.html
https://www.wprost.pl/kraj/10133655/tomasz-komenda-o-swoim-pobycie-w-wiezieniu-bili-mnie-i-chcieli-zgwalcic.html
https://wiadomosci.wp.pl/ordery-orla-bialego-dla-gwiazdy-i-walentynowicz-6031684171478145a
