Polska przed II Wojną Światową nie była bogatym państwem. A jednak…
Przed wojną, w 1937 roku w Poznaniu, murarz zarabiał przeciętnie 0,98 zł za godzinę, a chleb kosztował 0,34 zł za kg. Zatem poznański murarz mógł wtedy za godzinny zarobek kupić 2,882 kg chleba. [1]
W tym samym roku w Niemczech, w oddalonym od Poznania o kilka godzin jazdy pociągiem Wrocławiu (zwanym przez Niemców Breslau), stawka godzinowa murarza wynosiła 0,89 ℛℳ (reichsmarki), zaś za kilogram chleba płaciło się 0,29 ℛℳ. W związku z tym wrocławski murarz mógł za godzinne wynagrodzenie kupić wówczas 3,069 kg chleba. [2,3]
Z powyższego wynika, że w 1937 roku wyrażona ilością pieczywa siła nabywcza zarobku poznańskiego murarza była o około 6% niższa niż siła nabywcza zarobku jego niemieckiego kolegi po fachu z Wrocławia.
W 2021 roku, przeszło siedem dekad po zakończeniu II Wojny Światowej, której Polska była ofiarą, ale i formalnie współzwycięzcą, przeciętne wynagrodzenie w Polsce wynosiło 5 662,53 zł miesięcznie. Cena Big Maca w lipcu 2021 roku kształtowała się w Naszym Kraju na poziomie 13,43 zł. Wobec tego można przyjąć, że za średnią krajową dało się w 2021 roku w Polsce kupić 421,633 Big Maca. [4,5]
Przeciętne wynagrodzenie w Niemczech, które II Wojnę Światową przegrały, wynosiło w 2021 roku 4 100 € na miesiąc. Średnia cena Big Maca w strefie euro w lipcu 2021 roku to 4,29 €. Można zatem uznać, że przeciętne wynagrodzenie w Niemczech w 2021 roku pozwalało na nabycie 955,711 Big Maca. [6,5]
Łatwo więc policzyć, że wyrażona liczbą burgerów siła nabywcza średniego miesięcznego wynagrodzenia w „zwycięskiej” Polsce była w 2021 roku o prawie 56% niższa niż w „przegranych” Niemczech.
Zestawmy, żeby dobrze zapadło w pamięć: rok 1937 – siła nabywcza polskiego wynagrodzenia niższa o 6% niż niemieckiego, rok 2021 – siła nabywcza polskiej średniej krajowej aż o 56% niższa niż niemieckiej.
Jaka byłaby obecnie siła nabywcza wynagrodzenia w Polsce, gdyby kilkadziesiąt lat temu Niemcy nie rozszarpywały Jej w komitywie z Rosją? Na marginesie wyjaśnijmy udającym oburzenie: ta komitywa to 1 i 17 września 1939 roku, ta komitywa to las w Palmirach i las Katyński, ta komitywa to warszawski sierpień i wrzesień 1944 roku i jeszcze wiele innych wydarzeń.
Jeżeli ktoś ponosi winę za czyjąś krzywdę, to pokrzywdzony ma prawo domagać się od niego odszkodowania. Załóżmy, że zespół koordynowany przez posła Mularczyka przedstawi 1 września 2021 roku – zgodnie z obietnicami – raport o stratach Polski w czasie II Wojny Światowej i że, następnie rząd Rzeczypospolitej skieruje do rządu Niemiec notę, w której będzie domagał się wypłaty stosownych reparacji. I wyobraźmy sobie, że władze Niemieckie odpowiedzą „Nie zapłacimy”. Co wtedy Polska będzie mogła zrobić Niemcom?
Czy polskie czołgi wjadą wtedy do Berlina? Nie wjadą między innymi dlatego, że zostały wysłane na Ukrainę, gdzie walczą z Rosjanami, których chyłkiem wspierają Niemcy. Oficjalnie Berlin potępia oczywiście napaść Rosji na Ukrainę, ale starając się nie czynić wokół tego rozgłosu sabotuje akcje pomocy Kijowowi i jego sojusznikom.
Jednak dobrze, że polska broń trafia na Ukrainę, bo strzelając tam do ruskich sołdatów broni także polskiej niepodległości.
Nie zmienia to faktu, że potrzebne nam jest tu w Polsce uzbrojenie, którego lufy można skierować nie tylko na wschód lecz także w kierunku przeciwnym. Może ono być przekonującym argumentem za wypłaceniem reparacji, czy też przeciw budowaniu IV Rzeszy nazywanym federalizacją Europy.
Trzeba się spieszyć. Polska armia musi być gotowa do ewentualnego podjęcia szeroko zakrojonych działań szybciej niż będą do tego przygotowane Rosja czy Niemcy. Nie można powtórzyć sytuacji z 1939 roku, kiedy to nie zdążyliśmy, bo polski plan zakładał uzyskanie zadowalającej gotowości bojowej w 1942 roku.
Warto przypomnieć, że Niemcy przeznaczą w 2022 roku na rozwój Bundeswehry 100 mld € ze specjalnego funduszu.
A więc wyścig trwa i nie można dać się wyprzedzić. Choć trzeba modlić się o to, byśmy nie mieli kiedykolwiek przeciwko komukolwiek potrzeby użycia naszej broni.
Źródła:
[1] Rocznik Statystyczny Stołecznego Miasta Poznania za lata 1937-1938, str. 73, 76
https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/132260/edition/143347
[2] Statistisches Jahrbuch für das Deutsche Reich Sechsundfünfzigste Jahrgang 1937, str. 318
https://digi.bib.uni-mannheim.de/en/statistische-jahrbuecher/seitenansicht/?tx_dlf%5Bid%5D=3984&tx_dlf%5Bpage%5D=1&tx_dlf%5Bdouble%5D=0&cHash=a658130df338f8d9d2ba9691180d10a7
[3] Breslau - schlesiens Hauptstadt. Statistisches Taschenbuch 1938, str. 64
https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/114032/edition/106943?language=pl
[4] https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/przecietne-miesieczne-wynagrodzenie-w-gospodarce-narodowej-w-latach-1950-2021,2,1.html
[5] https://www.economist.com/big-mac-index
[6] https://www.destatis.de/DE/Themen/Arbeit/Verdienste/Verdienste-Verdienstunterschiede/Tabellen/lange-reihe-deutschland.html
