System prawny to zbiór uporządkowanych i wzajemnie powiązanych norm prawnych zapisanych w aktach prawnych, które obowiązują w danym państwie i w określonym czasie. Współczesne państwa posiadają dwa główne typy systemów prawnych, które różnią się od siebie. Jeden z nich, znany jako system prawa kontynentalnego (lub civil law, tak jak w Polsce i większości Europy), a drugi to system prawa anglosaskiego (zwany także common law, głównie obowiązujący w krajach typu USA i UK).
Prawo stanowione powinno być zasadniczo systemem niesprzecznym wewnętrznie i pozbawionym luk, co oczywiście jest założeniem idealnym i nie w 100% urzeczywistnianym.
Prawo można podzielić na dwa podstawowe elementy czyli prawo materialne, które tworzy normy określające obowiązki i uprawnienia oraz sankcje za niewykonywanie obowiązków lub przekraczanie prawo. Normy te bezpośrednio regulują stosunki między podmiotami prawa (np. obywatelami, instytucjami państwa). Prawo formalne pozwala na egzekwowanie norm prawa materialnego. Reguluje tryb postępowania przed organami władzy publicznej. Jest jeszcze prawo ustrojowe. które dotyczy organów administracji publicznej, ich klasyfikacji, kompetencji, właściwości i wzajemnych powiązań.
Podstawowe cechy systemu prawa jako takiego są:
Hierarchiczne usystematyzowanie – obejmowanie przez system norm o różnego rzędu.
Wewnętrzna spójność – brak konfliktów pomiędzy normami prawnymi, które tworzą system.
Zupełność – brak luk poza normami prawnymi.
Na szczycie prawa w Polsce znajduje się Konsytucja RP, a pod nią prawo unijne, ratyfikowane umowy międzynarodowe, ustawy a pod nimi jako akty wykonawcze do ustawy rozporządzenia.
Prawo publiczne porządkuje relacje między organami państwa oraz między państwem a obywatelami. Prawo prywatne zawiera normy chroniące jednostki oraz regulujące stosunki między nimi. Prawo wewnętrzne obowiązuje w ramach organizacji społecznych i organów państwa.
Podsumowując system prawa obowiązujący w Polsce jest systemem prawa kontynentalnego. Kluczową rolę w tym systemie odgrywa prawo stanowione, które powinno stanowić jednolity, zupełny i niesprzeczny zespół norm. Prawo powstaje w wyniku decyzji najważniejszych organów państwa (parlamentu, rządu, prezydenta i odpowiednio do aktów prawa miejscowego władz lokalnych). Współcześnie mamy jednak do czynienia z coraz większym oddziaływaniem prawa międzynarodowego oraz prawa Unii Europejskiej na system prawa wewnętrznego.
Jestem adwokatem z kilkunastoletnim doświadczeniem. Praktykuję w jednym z większych miast w Polsce. Poza działalnością zajmuję się również szeroko rozumianą teorią prawa. Główne obszary mojego zainteresowania w tym zakresie to prawo cywilne, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień takich jak dobra osobiste oraz prawo umów.
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
