Skrwawione Serce
Tytuł niech nikogo nie wystraszy. Nie będzie nic o krwawych obrzędach Azteków ani nic podobnego. Kontynuuję tematykę z poprzedniej notki, czyli polskie przedwojenne tanga.
Skrwawione Serce to piosenka (tango) napisana przez Fanny Gordon i Walerego Jastrzębca.
Powstała w 1931 roku.
Fanny Gordon właściwie Fajga Jofe, znana również jako Faina Cwietkowska lub Kwiatkowska urodziła się w Jałcie w 1914 roku. Była więc rosyjską Żydówką ale czuła się Polką. Po Rewolucji Październikowej gdy tylko Polska odzyskała niepodległość przyjechała do Warszawy.
Fanny Gordon to samorodny talent muzyczny. Prawdopodobnie nie znała nut. Nie przeszkadzało to jej jednak komponować muzykę. Nawet tak duże dzieła jak operetka „Jacht Miłości” oraz rewię „Podróż na Księżyc”.
Można się zdziwić i zapytać jak to możliwe ?
Miała świetnych pomocników w osobach znanych kompozytorów: Zygmunta Białostockiego i Władysława Eigera. Oni opracowywali i zapisywali nutowo to co ona tworzyła i śpiewała.
Fanny Gordon
Fanny Gordon występowała jako aktorka w teatrze Morskie Oko. Pisywała również wiersze. Najbardziej ją rozsławiły piosenki, niektóre stały się wielkimi przebojami. Dzisiaj jeszcze bardzo znany jest „Bal u Starego Joska” choć częściej pod nazwą „Bal na Gnojnej”.
Po wkroczeniu w 1939 roku Niemców do Warszawy Fanny Gordon długo nie czekała. Wiedziała, że nie czeka ją nic dobrego i przedostała się do ZSRR. Pozostała tam już do śmierci. Umarła w 1991 roku w Leningradzie.
Walery Jastrzębiec-Rudnicki także urodził się na terenie dzisiejszej Ukrainy, mianowicie w Kijowie w 1888 roku. Ukończył studia prawnicze i w latach 1911 - 1919 pracował jako adwokat. I on, jak Fanny Gordon pociągnął do niepodległej Polski.
W latach 1918 – 1919 był wiceministrem do spraw polskich w Centralnej Radzie Ukraińskiej. To doświadczenie wykorzystał pracując jako główny radca prawny Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej. Te poważne obowiązki nie przeszkadzały mu w realizacji ciągot do świata artystów.
Był współorganizatorem, sekretarzem i wiceprezesem ZASP-u oraz działaczem i dyrektorem generalnym (w drugiej połowie lat 30.tych) ZAIKS-u.
W 1922 zaczął współpracować z teatrami pisząc różne teksty. Miał też okazję sam je wygłaszać jako konferansjer w teatrzyku Stańczyk. Dwa lata później pracował w Qui Pro Quo, co było w tamtej Warszawie nobilitacją w świecie rozrywki.
Walery Jastrzębiec
W następnych latach zakładał i prowadził teatry i wodewile. Od 1930 roku przebywał w Łodzi i Krakowie gdzie również założył kabaret. Od połowy lat 30-tych zajmował się głównie działalnością społeczną. Kontynuował ją po wojnie. Tworzył też programy kabaretowe, skecze, satyry i wiele tekstów piosenek. Zmarł w 1962 roku w Warszawie.
Skrwawione Serce przed wojną było wielkim przebojem. Śpiewała je Stanisława Nowicka, Adam Aston oraz Tadeusz Faliszewski czyli ówczesne sławy piosenkarskie.
Nie miał jej w swoim repertuarze Mieczysław Fogg. Być może to jest powodem, że w powojennej Polsce sława tego tanga podupadła. Nagrała je Sława Przybylska, ale nie należało do jej najlepszych piosenek.
W music boxie Nowicka, Aston i Faliszewski. Niestety nie mam wersji Sławy Przybylskiej.
Tekst piosenki został przetłumaczony na język angielski, chyba przed wojną. Nie słyszałem jednak tego tanga (Bleeding Heart) po angielsku, nie wiem więc czy było w tym języku nagrane.
Krwawiące serca
Skrwawione Serce, słowa
Tyle chciałem Tobie słów powiedzieć,
Takich bardzo ważkich dla mnie słów.
Teraz milczę, skąd dziś mogę wiedzieć,
Czy teraz mnie nie wydrwisz znów.
Tyle chciałem Tobie dziś powiedzieć,
I raptem gdzieś mi znikły słowa te.
Choć męki znoszę, o jedno proszę,
I jedno Ci powiedzieć chcę:
Skrwawione serce, zdeptane w tłumie,
O poniewierce, zapomnieć umie.
Ja jeszcze czekam i kocham, choć z daleka,
Bo wiem, że przyjdzie czas,
Gdy uścisk znów połączy nas...
Czy pamiętasz dzisiaj, jak to było,
Miłość Twoja trwała kilka dni.
Czasem zda się, że to mi się śniło,
Ktoś bajkę opowiadał mi...
Czy pamiętasz teraz, jak to było,
Bo ja pamiętam każde słowo twe.
Zabrałaś duszę, więc cierpieć muszę,
Pamiętaj tylko, proszę, że...
Skrwawione serce ….
